Νέα δάνεια σε 10 ημέρες υπόσχονται οι τράπεζες

Με τα ταμεία άδεια σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων μετά το δίμηνο lockdown και τις εκτιμήσεις κορυφαίων οίκων για ύφεση-ρεκόρ το 2020, που μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και το 10%, η αγωνία στο Μέγαρο Μαξίμου για την επόμενη μέρα στην αγορά, εν όψει και της αυριανής επαναλειτουργίας όλου του λιανεμπορίου, πλην των εμπορικών κέντρων, έχει χτυπήσει κόκκινο. Στην κυβέρνηση προσδοκούν ότι με τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί, μέχρι το φθινόπωρο η ρευστότητα που θα πέσει στην πραγματική οικονομία μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 15 δισ. ευρώ, είτε μέσω απευθείας κρατικών δανείων και μεταβιβάσεων ή μέσω τραπεζικής χρηματοδότησης, επιδοτούμενης ή εγγυημένης από το Δημόσιο.

Πρωτοβουλίες

Ωστόσο δεν είναι λίγες οι φωνές εκπροσώπων μεγάλων κλάδων που εκφράζουν την ανησυχία τους για τον αποκλεισμό, κατά τους ίδιους, χιλιάδων επιχειρήσεων από τον τραπεζικό δανεισμό, για καθυστερήσεις στις διαδικασίες έγκρισης και εκταμίευσης, αλλά και για τις επιπρόσθετες εξασφαλίσεις που τους ζητούνται.

Με δεδομένο λοιπόν ότι το μεγαλύτερο μέρος του φρέσκου χρήματος θα διοχετευθεί στην αγορά μέσω του τραπεζικού συστήματος, τις τελευταίες ημέρες η κυβέρνηση έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την επιτάχυνση των δανειοδοτήσεων.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συγκάλεσε σύσκεψη την περασμένη εβδομάδα, στην οποία εκτός του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) Γιώργος Χαντζηνικολάου και οι επικεφαλής των τεσσάρων συστημικών ομίλων, κ.κ. Βασίλης Ψάλτης (Alpha Bank), Φωκίων Καραβίας (Eurobank), Παύλος Μυλωνάς (Εθνική Τράπεζα) και Χρήστος Μεγάλου (Τράπεζα Πειραιώς).

Οπλοστάσιο

Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε την κρισιμότητα της κατάστασης και ζήτησε από τους τραπεζίτες να στηρίξουν τις επιχειρήσεις να σταθούν ξανά στα πόδια τους, με τη χορήγηση φθηνής ρευστότητας. Από την πλευρά τους, οι τραπεζικές διοικήσεις υποστήριξαν ότι με τα κρατικά προγράμματα επιδότησης τόκων και εγγυοδοσίας που έχουν ενεργοποιηθεί είναι δυνατή η παροχή δανείων έως και 9,5 δισ. ευρώ σε επιχειρήσεις που με όρους 31.12.2019 ήταν βιώσιμες.

Με τον νέο αυτόν δανεισμό, το πρόγραμμα αναστολής χρεολυσίων έως το τέλος του 2020 για ενήμερες επιχειρήσεις που προσθέτει 2 δισ. ευρώ στη ρευστότητα της αγοράς, τις δύο φάσεις της επιστρεπτέας προκαταβολής (2 δισ. ευρώ) και το πρόγραμμα επιδότησης τόκων υφιστάμενων δανείων για τρεις μήνες (1 δισ. ευρώ), δημιουργείται ένα οπλοστάσιο συνολικά της τάξης των 15 δισ. ευρώ για την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας.

Σύμφωνα με κορυφαία τραπεζική πηγή, το δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου μεγάλες εταιρείες, με υγιή θεμελιώδη μεγέθη, όπως η Aegean Airlines, ο Μυτιληναίος, τα ΕΛΠΕ, η Motor Oil και ο ΟΠΑΠ, αύξησαν τα όριά τους στις τράπεζες κατά 3 δισ. ευρώ.

Οπως επισημαίνει, πρόκειται για φρέσκο χρήμα, το οποίο αντλήθηκε ως γραμμή άμυνας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, σε μια περίοδο που οι αγορές ομολόγων είναι ουσιαστικά νεκρές ή πολύ ακριβές. Οι προαναφερθείσες εταιρείες έχουν γερά ταμεία, όμως πάντοτε διατηρούν ένα μαξιλάρι ασφαλείας σε μετρητά για την τακτοποίηση υποχρεώσεων, όπως η αποπληρωμή ομολόγων ή η κάλυψη του λειτουργικού τους κόστους σε περιόδους μειωμένων πωλήσεων. Ειδικά στον κλάδο των πετρελαιοειδών ο δανεισμός χρησιμοποιήθηκε για την αποθεματοποίηση καυσίμων.

Χαλαρότερα κριτήρια

Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει ζητήσει από τις τράπεζες να προχωρήσουν στην αξιολόγηση των αιτήσεων δανειοδότησης με ελαστικότερα τραπεζικά κριτήρια, ενώ ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης τονίζει με κάθε ευκαιρία ότι τα εγγυημένα από το Δημόσιο δάνεια θα πρέπει να δοθούν χωρίς καμία επιπλέον εξασφάλιση. Πόσο εφικτό όμως είναι αυτό;

Διευθύνων σύμβουλος συστημικού ομίλου που μίλησε στο «Βήμα» εκτιμά ότι το 90% των δανείων μέσω κρατικών δράσεων (ΤΕΠΙΧ ΙΙ, κρατικές εγγυήσεις) θα χορηγηθεί χωρίς εξασφαλίσεις. Επιπλέον, υπόσχεται πως όταν δεν ζητούνται εμπράγματες εξασφαλίσεις, μέσα σε 10 ημέρες από την υποβολή του αιτήματος, τα χρήματα θα βρίσκονται στον λογαριασμό της επιχείρησης.

Ξεκαθαρίζει πάντως ότι δεν αλλάζουν λόγω κορωνοϊού οι βασικοί κανόνες επιλεξιμότητας των δανειοδοτουμένων. Σύμφωνα με τον ίδιο όμως θα υπάρξει χαλάρωση στα πιστοληπτικά κριτήρια όσων επιλεγούν για χρηματοδότηση.

Το παρελθόν

Οπως εξηγεί, «σε αυτή τη φάση δεν γνωρίζουμε την εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης, άρα και τα έσοδα μιας πληττόμενης επιχείρησης τα επόμενα χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, εφόσον πρόκειται για αποδεδειγμένα καλό πελάτη, θα τον δανειοδοτήσουμε στηριζόμενοι στις επιδόσεις του παρελθόντος».

Για παράδειγμα, προσθέτει η ίδια πηγή, «όταν έχω ως κανόνα για έναν κλάδο να ανοίγω πιστωτικά όρια έως και το εξαπλάσιο της κερδοφορίας (EBIDTA), ο υπολογισμός του ύψους του δανείου με βάση τα αποτελέσματα του 2019 και όχι με βάση τις εκτιμήσεις για τα μεγέθη του 2020, αλλά και η παροχή περιόδου χάριτος ενός ή δύο ετών, μέχρι οι συνθήκες στην αγορά να ομαλοποιηθούν, αποτελεί αναμφίβολα μια σημαντική χαλάρωση των τραπεζικών κριτηρίων».