Νέα εργαλεία χρηματοδότησης εταιρειών προωθεί η κυβέρνηση

Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για δύο κατηγορίες επιχειρήσεων που βρίσκονται εκτός της τραπεζικής χρηματοδότησης επεξεργάζεται η κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να διευρύνει το πεδίο στήριξης στην οικονομία. Η πρώτη κατηγορία αφορά όσες επιχειρήσεις είναι σήμερα υπερδανεισμένες και η δεύτερη εκείνες που είναι σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης.

Στην πρώτη περίπτωση πρόκειται για επιχειρήσεις με βαρύ ιστορικό, ορισμένες από τις οποίες ανήκουν στην κατηγορία των προβληματικών. Η δεύτερη περίπτωση επιχειρήσεων βρίσκεται στον αντίποδα. Είναι επιχειρήσεις που λόγω του μικρού βίου τους δεν έχουν επαρκή ιστορικά στοιχεία που θα τους επιτρέψουν να έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό προκειμένου να αναπτυχθούν, με κίνδυνο η προσπάθειά τους αυτή να ακυρωθεί πρώιμα.

Και οι δύο κατηγορίες έχουν κοινό παρονομαστή ότι θεωρούνται επιχειρήσεις υψηλού ρίσκου και για τον λόγο αυτό βρίσκονται εκτός χρηματοδότησης, παρά τη σημαντική ρευστότητα που διοχετεύεται για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια στην οικονομία μέσω των τραπεζών και των δύο βασικών χρηματοδοτικών εργαλείων, δηλαδή του ΤΕΠΙΧ ΙΙ και του Ταμείου Εγγυοδοσίας.

Διασφάλιση

Στο υπουργείο Ανάπτυξης, που έχει την ευθύνη για τον σχεδιασμό νέων χρηματοδοτικών εργαλείων μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, δουλεύουν προς την κατεύθυνση στήριξης των επιχειρήσεων που συγκεντρώνουν αυτά τα χαρακτηριστικά και, όπως παραδέχονται αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, η άσκηση αυτή ενέχει κινδύνους. Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι με ποια κριτήρια θα ενισχυθούν αυτές οι δύο κατηγορίες και κυρίως πώς θα διασφαλιστεί ότι το δημόσιο χρήμα δεν θα αξιοποιηθεί σε μια ευκαιριακή λογική για όσους επικαλούνται την κρίση του κορωνοϊού για να αντισταθμίσουν λάθη προηγούμενων ετών ή για να αγοράσουν χρόνο με χρήματα των φορολογουμένων.

Το πρόβλημα αναδείχθηκε με αφορμή το αίτημα της χώρας να εντάξει στα χρηματοδοτικά εργαλεία και προβληματικές επιχειρήσεις που σήμερα, με βάση την αυστηρή προσέγγιση του κοινοτικού ορισμού, αποκλείονται εντελώς από κάθε είδους χρηματοδότηση, είτε είναι τραπεζικός δανεισμός με εγγύηση του Δημοσίου είτε είναι κρατικό χρήμα μέσω ΕΣΠΑ.

Αν και ο χαρακτηρισμός «προβληματική επιχείρηση» ανοίγει μια φορτισμένη συζήτηση στη χώρα μας, η ουσία είναι να βρεθεί ένας αξιόπιστος τρόπος που να διασφαλίζει ότι από αυτή την πρωτοβουλία δεν θα επωφεληθούν επιχειρήσεις-ζόμπι.

Η λύση φαίνεται να έρχεται από την Αυστρία, μια χώρα που εν μέσω της κρίσης του κορωνοϊού σχεδίασε ειδικά προϊόντα στήριξης των υπερδανεισμένων επιχειρήσεών της. Η επιλογή τους γίνεται με αυστηρά κριτήρια και υπό το άγρυπνο βλέμμα ορκωτών λογιστών και χρηματοοικονομικών συμβούλων, οι οποίοι πιστοποιούν τη βιωσιμότητα του επιχειρηματικού σχεδίου διάσωσης και παρακολουθούν την εκτέλεσή του.

Κριτήρια

Το υπουργείο Ανάπτυξης έχει αναθέσει στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα τη δημιουργία παρόμοιων εργαλείων, τα οποία, όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, θα πρέπει να σχεδιαστούν προσεκτικά και να ανταποκρίνονται σε αυτή την πραγματική ανάγκη χωρίς στερεότυπα, αλλά με διαφάνεια και αυστηρά χρηματοοικονομικά κριτήρια.

Στόχος, όπως εξηγούν αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, θα είναι η ενδυνάμωση των ιδίων κεφαλαίων τους, κάτι που φυσικά δεν εξαντλείται στον τραπεζικό δανεισμό με τη μορφή κεφαλαίου κίνησης, αλλά μπορεί να έχει τη μορφή συμμετοχής σε επενδυτικά κεφάλαια ή ομολογιακών δανείων.

Ζητούμενο είναι να διασωθούν όσες επιχειρήσεις βρέθηκαν στην κρίση σε οριακή έστω χρηματοοικονομική κατάσταση, αλλά έχουν διανύσει ήδη μια φάση προσαρμογής και εξυγίανσης. Πρόκειται για εταιρείες που βρέθηκαν «στο κόκκινο» στην προηγούμενη οικονομική κρίση και έπειτα από 10ετή προσπάθεια πέτυχαν με τη συμβολή των τραπεζών την αναδιάρθρωση του δανεισμού τους, αλλά η επιβίωσή του παραμένει εύθραυστη. Η νέα οικονομική κρίση που ξέσπασε απειλεί να απαξιώσει αυτή την προσπάθεια, με πολλαπλό κόστος για την οικονομία και τις θέσεις εργασίες, αφού πρόκειται για επιχειρήσεις που έχουν ήδη δαπανήσει πολύτιμα κεφάλαια.

Οι ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί στην οικονομία δεν εξαντλούνται στα κεφάλαια κίνησης. Ετσι, εκτός από την άμεση ρευστότητα σε συνεπείς επιχειρήσεις, τη στήριξη των υπερδανεισμένων επιχειρήσεων και αυτών που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, σχεδιάζονται πρόσθετες στοχευμένες κινήσεις για διαφορετικές ανάγκες της αγοράς.

Εγγυητικές επιστολές

Μία από αυτές είναι η ανάγκη να συνεχιστούν τα επενδυτικά σχέδια που είχαν ξεκινήσει πριν από την κρίση και για τον λόγο αυτό στους άμεσους σχεδιασμούς είναι η δημιουργία ενός ακόμη Ταμείου, που θα χορηγεί εγγυήσεις προς τις τράπεζες προκειμένου να διευκολύνει τη χορήγηση εγγυητικών επιστολών για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων που έχουν εγκριθεί από το ΕΣΠΑ.

Εξίσου σημαντικό είναι, τέλος, ένα επιπλέον Ταμείο για την παροχή μεγαλύτερης ρευστότητας στις επιχειρήσεις μέσω της χρηματοδότησης τιμολογίων, το λεγόμενο trade finance, που θα παίξει τον ρόλο του factoring με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από τις μεταχρονολογημένες επιταγές, ένα φαινόμενο που έχει δημιουργήσει σημαντικές στρεβλώσεις στην αγορά.