Νέα φουρνιά αναδρομικών 500 εκατ. προκαλεί η πανδημία

Μια νέα φουρνιά αναδρομικών υποχρεώσεων, κοντά στο μισό δισ. ευρώ, προς 400.000 συνταξιούχους, που έρχεται μάλιστα να προστεθεί στις ήδη γνωστές διεκδικήσεις του παρελθόντος, των σχεδόν 4 δισ. ευρώ, δημιουργεί η καθυστέρηση στην υλοποίηση της πρόσφατης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης.

Οι καταιγιστικές εξελίξεις και οι ανατροπές που επέφερε η υγειονομική κρίση του κορωνοϊού σε όλους τους τομείς έχουν ανατρέψει κάθε σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου, καθώς τα δημοσιονομικά περιθώρια στενεύουν. Ετσι, και οι εξαγγελίες του υπουργείου Εργασίας για αυξήσεις σε πάνω από ένα εκατομμύριο συνταξιούχους αμέσως μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νόμου Βρούτση έχουν πλέον ξεχαστεί. Πληροφορίες, πλέον, αναφέρουν πως η εφαρμογή της πρόσφατης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, καθώς και οι αυξήσεις των επικουρικών και κύριων συντάξεων που απορρέουν από αυτήν, παραπέμπεται για τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Βέβαια, έως τότε θα έχουν συσσωρευθεί ήδη αναδρομικά ενός έτους για περίπου 250.000 δικαιούχους επικουρικών συντάξεων (δικαιούνται από τον περασμένο Οκτώβριο μηνιαία αύξηση κατά μέσον όρο 100 ευρώ) και για περίπου 185.000 δικαιούχους κύριων συντάξεων (δικαιούνται λόγω των νέων συντελεστών αναπλήρωσης μια αύξηση που πρέπει να δοθεί εφάπαξ ή σε 5 ετήσιες δόσεις). Σύμφωνα με τις μελέτες που συνοδεύουν το νέο ασφαλιστικό, η ετήσια δαπάνη είχε προϋπολογιστεί για το 2020 και μέχρι το 2026 κοντά στο 0,20% του ΑΕΠ, δηλαδή κοντά στα 450 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, η δαπάνη αυτή, από το 2027 και μετά, βαίνει αυξανόμενη. Τα χρήματα αυτά είχαν προϋπολογιστεί από το κονδύλι της 13ης σύνταξης, το οποίο κυμαινόταν στο 0,50% του ΑΕΠ, δηλαδή κοντά στο 1 δισ. ευρώ. Πλέον, η 13η σύνταξη έχει καταργηθεί, οι αυξήσεις όμως δεν έχουν δοθεί ακόμη.

Οπως επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο  δικηγόρος Αθηνών, εξειδικευμένος στο δίκαιο της κοινωνικής ασφάλισης, Διονύσης Ρίζος, στις «παγωμένες» διατάξεις του νόμου Βρούτση που αυξάνουν τις αναδρομικές υποχρεώσεις του Δημοσίου προς εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους συγκαταλέγονται:

α) Ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης.

Αναλυτικά, νέα ποσά που θα πρέπει αναδρομικά να καταβληθούν στις κύριες συντάξεις προκαλεί ο επανυπολογισμός των συντάξεων όσων έχουν πλέον των 30 ετών ασφάλισης με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης του ν. 4670/2020. Δικαιούχοι είναι περίπου 720.000 συνταξιούχοι που έχουν συνταξιοδοτηθεί είτε πριν είτε μετά τον ν. Κατρούγκαλου. Τα ποσά θα αφορούν είτε απευθείας αύξηση της κύριας σύνταξης είτε αύξηση της προσωπικής διαφοράς. Στην πρώτη περίπτωση τα ποσά θα έπρεπε να καταβληθούν άμεσα. Στη δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να καταβληθούν σε 5 ετήσιες δόσεις.

β) Η επιστροφή ποσών στις επικουρικές.

Με σχετική εγκύκλιο που απευθύνεται στο ΕΤΕΑΕΠ, το υπουργείο Εργασίας καλεί τον φορέα να άρει τον επανυπολογισμό των συντάξεων που είχε γίνει τον Σεπτέμβριο του 2016 με βάση τον τότε ν. Κατρούγκαλου και να επιστρέψει τα περικοπέντα ποσά στους περίπου 220.000 συνταξιούχους που είχαν δει τη σύνταξή τους να μειώνεται. Τα εν λόγω ποσά αφορούν χρόνο από τον Οκτώβριο του 2019 κι έπειτα και ήδη σωρεύονται, ενώ δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη για το πότε θα καταβληθούν και το πότε θα γίνει η επαναφορά των ονομαστικών ποσών συντάξεων.

Παραδείγματα

Ας δούμε με τη βοήθεια του κ. Ρίζου παραδείγματα για το τι ποσά δικαιούνται σε κύριες και επικουρικές συντάξεις οι χιλιάδες συνταξιούχοι.

• Συνταξιούχος του Δημοσίου με συνολικά 35 έτη ασφάλισης κατηγορίας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (ΠΕ) εξήλθε στη σύνταξη το 2018. Με τον τότε συντελεστή αναπλήρωσης η κύρια σύνταξή του διαμορφώθηκε στα 908,05 ευρώ. Με τον νέο συντελεστή η σύνταξή του θα διαμορφωθεί στα 962,3 ευρώ. Η διαφορά των 54,25 ευρώ θα πρέπει να του καταβληθεί αναδρομικά από τον Οκτώβριο 2019. Ετσι αν τα αναδρομικά καταβληθούν τον Σεπτέμβριο του 2020, θα πρέπει να λάβει 596,7 ευρώ και έκτοτε το νέο ποσό σύνταξής του.

• Συνταξιούχος του ΟΑΕΕ με συνολικά 40 έτη ασφάλισης εξήλθε στη σύνταξη το 2017. Με τον τότε συντελεστή αναπλήρωσης η κύρια σύνταξή του διαμορφώθηκε στα 1.411,2 ευρώ. Με τον νέο συντελεστή η σύνταξή του θα διαμορφωθεί στα 1.584,24 ευρώ. Η διαφορά των 173,04 ευρώ θα πρέπει να του καταβληθεί αναδρομικά από τον 10/2019. Ετσι, αν τα αναδρομικά καταβληθούν τον 9/2020, θα πρέπει να λάβει 1.903,44 ευρώ και έκτοτε το νέο ποσό σύνταξής του.

• Συνταξιούχος ιδιωτικός υπάλληλος του ΕΤΕΑΜ λάμβανε επικουρική σύνταξη ώς τον επανυπολογισμό του ν. Κατρούγκαλου 219,1 ευρώ. Μετά τον επανυπολογισμό το ποσό της επικουρικής του μαζί με την προσωπική διαφορά διαμορφώθηκε στα 176,6 ευρώ. Μετά τη συμμόρφωση στην απόφαση του ΣτΕ, η επικουρική του σύνταξη θα πρέπει να ξανανέβει στα 219,1 ευρώ με μια μηνιαία διαφορά 42,5 ευρώ. Αν τα αναδρομικά καταβληθούν τον Σεπτέμβριο, θα πρέπει να λάβει 467,5 ευρώ και έκτοτε το πλήρες ποσό της σύνταξής του.

• Συνταξιούχος του ΙΚΑ με επικουρική στο πρώην ΤΕΑΥΕΚ λάμβανε επικουρική σύνταξη ώς τον επανυπολογισμό του ν. Κατρούγκαλου 376,1 ευρώ. Μετά τον επανυπολογισμό το ποσό της επικουρικής του μαζί με την προσωπική διαφορά διαμορφώθηκε στα 226,2 ευρώ. Μετά τη συμμόρφωση στην απόφαση του ΣτΕ, η επικουρική του σύνταξη θα πρέπει να ξανανέβει στα 376,1 με μια μηνιαία διαφορά 149,9 ευρώ. Αν τα αναδρομικά καταβληθούν τον Σεπτέμβριο, θα πρέπει να λάβει 1.648,9 ευρώ και έκτοτε το πλήρες ποσό της σύνταξής του.

• Δημόσιος υπάλληλος συνταξιούχος του ΤΕΑΔΥ λάμβανε επικουρική σύνταξη ώς τον επανυπολογισμό του ν. Κατρούγκαλου 248,7 ευρώ. Μετά τον επανυπολογισμό το ποσό της επικουρικής του μαζί με την προσωπική διαφορά διαμορφώθηκε στα 162,9 ευρώ. Μετά τη συμμόρφωση στην απόφαση του ΣτΕ, η επικουρική του σύνταξη θα πρέπει να ξανανέβει στα 248,7 ευρώ με μια μηνιαία διαφορά 85,8 ευρώ. Αν τα αναδρομικά καταβληθούν τον Σεπτέμβριο, θα πρέπει να λάβει 943,8 ευρώ και έκτοτε το πλήρες ποσό της σύνταξής του.