Νέοι κανόνες για κρατικές εγγυήσεις δανείων και ενισχύσεις

Η έκτακτη στήριξη προς τον ιδιωτικό τομέα που επιτρέπει το προσωρινό πλαίσιο της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο τέθηκε σε ισχύ τον Μάρτιο, δεν περιλαμβάνει επιχειρήσεις που «ήταν ήδη προβληματικές […] την 31η Δεκεμβρίου 2019», σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. (20/3). Σύμφωνα με το προσωρινό πλαίσιο, οι επιδοτήσεις και άλλες μορφές στήριξης δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 800.000 ευρώ ανά εταιρεία (100.000 ευρώ για εταιρεία του αγροτικού τομέα, 120.000 ευρώ για αλιευτικές επιχειρήσεις ή ιχθυοκαλλιέργειες). Η καταληκτική ημερομηνία για τη χορήγησή τους είναι η 31η/12/2020. 

Σχετικά με τις δημόσιες εγγυήσεις προς τις επιχειρήσεις για τη διευκόλυνση του δανεισμού τους, θα είναι διάρκειας έως έξι ετών και δεν θα ξεπερνούν το 90% της αξίας του δανείου – ή το 35% σε περίπτωση που το κράτος παρέχει εγγύηση πρώτης ζημίας έναντι των τραπεζών. Η εγγύηση «μπορεί να σχετίζεται τόσο με δάνεια για επενδύσεις όσο και με δάνεια για κεφάλαια κίνησης».

Το ίδιο το δάνειο δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο του διπλάσιου του μισθολογικού κόστους που καταβάλλει ετησίως η εταιρεία ή το 25% του συνολικού κύκλου εργασιών της το 2019. Για εταιρείες που ιδρύθηκαν εντός του 2019, μπορεί να ισούται με το «κατ’ εκτίμηση ετήσιο μισθολογικό κόστος για τα δύο πρώτα έτη λειτουργίας». Το ποσό του δανείου μπορεί να αυξηθεί για να καλύψει ανάγκες ρευστότητας για τους επόμενους 18 μήνες για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και 12 μήνες για μεγάλες.

Σχετικά με την προσωρινή αναβολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, σημειώνεται ότι δεν μπορεί να επεκταθεί πέρα από την 31η Δεκεμβρίου του 2022. Σχετικά με την επιδότηση μισθού, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα μέτρα που λαμβάνονται συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά εφόσον: η ενίσχυση αποσκοπεί στην αποφυγή απολύσεων κατά τη διάρκεια της έξαρσης της νόσου· χορηγείται για περίοδο που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες από την αίτηση ενίσχυσης και η μηνιαία επιδότηση μισθού δεν υπερβαίνει το 80% του μηνιαίου ακαθάριστου μισθού. Το προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις ισχύει έως 31/12/2020.

Πέραν των όρων αυτών του προσωρινού πλαισίου, όπως διευκρίνισε προ ημερών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η επιβολή περαιτέρω περιορισμών, όπως ο αποκλεισμός εταιρειών με έδρα σε φορολογικούς παραδείσους, εναπόκειται στα κράτη-μέλη και στα προγράμματα ενισχύσεων που θεσμοθετούν. Οπως διευκρινίζεται ωστόσο από τις Βρυξέλλες, η δυνατότητα αυτή του αποκλεισμού δεν επεκτείνεται σε εταιρείες που εδρεύουν σε χώρες της Ε.Ε. με προνομιακά φορολογικά καθεστώτα, καθώς αυτό θα παραβίαζε την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων.

Σχετικές πρωτοβουλίες έχουν ήδη ανακοινώσει η Πολωνία, η Δανία και η Γαλλία. Η Κοπεγχάγη προτίθεται να συμπεριλάβει στη λίστα των φορολογικών παραδείσων μόνο τις χώρες που βρίσκονται στη σχετική μαύρη λίστα της Ε.Ε., ενώ σε αντίστοιχη κατεύθυνση κινείται και η Γαλλία. Τη στήριξή του στη προσέγγιση αυτή εξέφρασε και ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι ντι Μάιο. Η Ιταλία είναι η ευρωπαϊκή χώρα που, μαζί με την Ισπανία, πλήττεται σφοδρότερα όλων από την κρίση της πανδημίας, ενώ το δημόσιο χρέος της είναι το υψηλότερο στην Ε.Ε. ως ποσοστό του ΑΕΠ πλην της Ελλάδας. Ερευνητές στα Πανεπιστήμια του Μπέρκλεϊ (Καλιφόρνια) και της Κοπεγχάγης υπολογίζουν ότι, από τα έσοδα που χάνει το ιταλικό κράτος εξαιτίας του φορολογικού ανταγωνισμού, το 84% απορροφείται από άλλες χώρες της Ε.Ε. – ειδικά από το Λουξεμβούργο, την Ιρλανδία και την Ολλανδία.