Νέο ράλι των ενεργειακών τιμών το 2022 προβλέπει το ΔΝΤ

Μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια οικονομία από τη μετάλλαξη Όμικρον του κορονοϊού αποτελεί ο πληθωρισμός, όπως προειδοποιεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην επικαιροποιημένη έκθεση προβλέψεων World Economic Outlook, όπου «ψαλιδίζει» κατά μισή ποσοστιαία μονάδα την πρόβλεψή του για την παγκόσμια ανάπτυξη, με τις μεγαλύτερες αναπροσαρμογές (-1,2% και -0,8%, αντίστοιχα) να γίνονται στις προβλέψεις για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ και την Κίνα, ενώ για την Ευρώπη η μείωση είναι 0,4%.

Σε ό,τι αφορά τις τιμές της ενέργειας, οι αυξήσεις θα συνεχισθούν το 2022. Όπως τονίζει το Ταμείο, οι προθεσμιακές αγορές πετρελαίου δείχνουν ότι οι τιμές θα αυξηθούν κατά 12% φέτος, ενώ για το φυσικό αέριο η αναμενόμενη αύξηση θα είναι πολύ μεγαλύτερη, κατά 58%. Η υποχώρηση των ενεργειακών τιμών θα αρχίσει από το 2023, καθώς θα αποκαθίσταται η ισορροπία προσφοράς και ζήτησης. Οι τιμές των τροφίμων θα ακολουθήσουν παρόμοια πορεία, με μια μέση αύξηση κατά 4,5% το 2022 και μείωση από το 2023.

Το ΔΝΤ είναι ο πρώτος οικονομικός οργανισμός που αναγνωρίζει ότι οι προβλέψεις για γρήγορη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, στις οποίες βασίζει την πολιτική της και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, απέχουν πλέον πολύ από την πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί. Όπως τονίζει, ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει ανεβασμένος βραχυπρόθεσμα και να διαμορφωθεί, κατά μέσο όρο, σε 3,9% στις ανεπτυγμένες οικονομίες και σε 5,9% στις αναδυόμενες για το 2022, πριν αρχίσει να υποχωρεί, το 2023.

Η διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα ολόκληρο το 2022 αποτελεί μείζον πρόβλημα και για την οικονομική πολιτική στην Ελλάδα, καθώς η κυβέρνηση θα βρεθεί υπό πίεση για να συνεχίσει να εφαρμόζει μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών έναντι της ακρίβειας στην ενέργεια και σε βασικά αγαθά για μεγαλύτερη περίοδο από αυτήν που είχε υπολογίσει.

Όπως σημειώνει το ΔΝΤ, υπό την προϋπόθεση ότι θα παραμείνουν σταθερές οι πληθωριστικές προσδοκίες και ότι θα αρχίσει να περιορίζεται η επίδραση της πανδημίας στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες, ο πληθωρισμός θα αρχίσει να υποχωρεί το 2023, καθώς μάλιστα η νομισματική πολιτική σε πολλές οικονομίες, με πρώτη την αμερικανική, θα αρχίσει να γίνεται πιο αυστηρή και θα αρχίσει, παράλληλα, να αποκαθίσταται η ισορροπία στην παγκόσμια ζήτηση, με στροφή από τα βασικά καταναλωτικά αγαθά προς τις υπηρεσίες.

Αν και το βασικό σενάριο του ΔΝΤ προβλέπει ότι οι πληθωριστικές προσδοκίες δεν θα αυξηθούν, λόγω της αύξησης του πληθωρισμού, δεν παύει να είναι υπαρκτός ο κίνδυνος ενός πληθωριστικού ντόμινο, στην περίπτωση όπου η επίμονη αύξηση του κόστους ζωής οδηγήσει τους εργαζομένους να ζητήσουν αυξήσεις μισθών από τις επιχειρήσεις και αυτές οι αυξήσεις τελικά δοθούν, επειδή θα υπάρχει έλλειμμα στην προσφορά εργασίας. Με τη σειρά τους, αυτές οι αυξήσεις μισθών θα ενίσχυαν περαιτέρω τις πληθωριστικές πιέσεις. Αυτός ο κίνδυνος είναι περισσότερο ορατός στις ΗΠΑ, τονίζει το Ταμείο, και έχει προκαλέσει την παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας, η οποία προτίθεται να αυξήσει τα επιτόκια και να μειώσει γρήγορα τις αγορές ομολόγων.

Στη γενική εκτίμηση των οικονομικών συνθηκών, η πρώτη υποδιευθύντρια του ΔΝΤ, Γκίτα Γκόπινατ, σημειώνει ότι: «Η ανάπτυξη επιβραδύνεται καθώς οι οικονομίες αντιμετωπίζουν διαταραχές στην προσφορά, υψηλότερο πληθωρισμό, χρέος ρεκόρ και επίμονη αβεβαιότητα. Η συνεχιζόμενη παγκόσμια ανάκαμψη αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις καθώς η πανδημία εισέρχεται στο τρίτο έτος της. Η ταχεία εξάπλωση της παραλλαγής Omicron έχει οδηγήσει σε ανανεωμένους περιορισμούς κινητικότητας σε πολλές χώρες και αυξημένες ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Οι διαταραχές της προσφοράς εξακολουθούν να επηρεάζουν τη δραστηριότητα και συμβάλλουν στον υψηλότερο πληθωρισμό, αυξάνοντας τις πιέσεις από την ισχυρή ζήτηση και τις αυξημένες τιμές των τροφίμων και της ενέργειας. Επιπλέον, το χρέος ρεκόρ και ο αυξανόμενος πληθωρισμός περιορίζουν την ικανότητα πολλών χωρών να αντιμετωπίσουν νέες διαταραχές».

Για τη μετάλλαξη Όμικρον, η Γκόπινατ εμφανίζεται συγκρατημένα αισιόδοξη: «Ορισμένες προκλήσεις θα μπορούσαν να είναι μικρότερες από άλλες. Η νέα παραλλαγή φαίνεται να συνδέεται με λιγότερο σοβαρή ασθένεια από την παραλλαγή Δέλτα και η αύξηση ρεκόρ των λοιμώξεων αναμένεται να μειωθεί σχετικά γρήγορα. Ως εκ τούτου, οι τελευταίες Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές του ΔΝΤ αναμένουν ότι ενώ η Omicron θα επηρεάσει τη δραστηριότητα το πρώτο τρίμηνο του 2022, το αποτέλεσμα αυτό θα εξασθενίσει από το δεύτερο τρίμηνο. Προβλέπουμε παγκόσμια ανάπτυξη φέτος στο 4,4%, μισή ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερη από ό, τι είχε προβλεφθεί προηγουμένως, κυρίως λόγω των υποβαθμίσεων για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα. Οι διαταραχές της προσφοράς έχουν οδηγήσει σε σημαντικές μειώσεις και για άλλες χώρες, όπως η Γερμανία. Αναμένουμε ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί στο 3,8% το 2023. Αυτό είναι κατά 0,2% υψηλότερο από ό,τι στο WEO του Οκτωβρίου 2021 και αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την ανάκαμψη μετά την τρέχουσα επιβράδυνση της ανάπτυξης».