O δρόμος της Ελλάδας προς την επενδυτική βαθμίδα και το QE
Κοντά στο μηδέν θα βρίσκονταν σήμερα τα επιτόκια δανεισμού για το ελληνικό Δημόσιο εάν είχε ενταχθεί στο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Aνάλογο όφελος θα είχαν και οι ελληνικές επιχειρήσεις εάν συμμετείχαν στον βραχίονα του QE για τα εταιρικά ομόλογα. Για την ώρα, η χώρα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και την ένταξη στον νέο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης, όμως έχει ακόμη δρόμο να διανύσει.
«Με την εφαρμογή του QE στην Ευρώπη, μειώθηκαν τα λεγόμενα επιτόκια μακράς διαρκείας κατά 1-1,5%, δηλαδή κατά 100-150 μονάδες βάσης. Περίπου σε αυτήν την έκταση ήταν ο αντίκτυπος και του αντίστοιχου προγράμματος της Federal Reserve στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι μειώσεις των αποδόσεων στα κρατικά ομόλογα δεν μεταφέρονται ακριβώς με τον ίδιο βαθμό και στα εταιρικά ομόλογα. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που η ΕΚΤ εφάρμοσε ειδικό πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις», υπογραμμίζει στην «Κ» ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο London School of Economics Δημήτρης Βαγιανός.
Τι κοστίζει λοιπόν μέχρι στιγμής στην Ελλάδα η εξαίρεση από το QE της ΕΚΤ; «Αν η χώρα εντασσόταν στο QE θα απολάμβανε μια μείωση επιτοκίου της τάξης του 1%, δηλαδή 100 μονάδες βάσης, στα κρατικά ομόλογα. Στα εταιρικά ομόλογα, το επιμέρους αντίστοιχο πρόγραμμα θα πρόσφερε από μόνο του μια μείωση κατά 30-50 μονάδες βάσης. Μέρος των μειώσεων αυτών έχει, βέβαια, προεξοφληθεί από τις αγορές, καθώς η ένταξη στο QE γίνεται όλο και πιο πιθανή», τονίζει ο κ. Βαγιανός.
Σε αυτήν την περίπτωση, με βάση τη σημερινή εικόνα στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων, οι οποίες κινούνται κοντά στην περιοχή του 1%, ιδίως πριν από το ξέσπασμα του κορωνοΐού, η ένταξη στο QE θα έφερνε τα επιτόκια για την Ελλάδα κοντά στο μηδέν.
Εύλογες θα ήταν οι θετικές επιπτώσεις και στις τράπεζες, καθώς μια αντίστοιχη εξέλιξη, μέσω των καλυμμένων ομολόγων, θα ενίσχυε τη δυνατότητα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να αντλούν ρευστότητα και κατ’ επέκταση να χρηματοδοτούν την πραγματική οικονομία.
Πριν από την ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, η Ελλάδα θα πρέπει να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, η οποία θα έχει από μόνη της ευεργετικές επιπτώσεις στους όρους δανεισμού της χώρας. Ηδη μέρος της μείωσης στην απόδοση του ελληνικού 10ετούς αποδίδεται στη διαφαινόμενη εκτίμηση των αγορών ότι η Ελλάδα θα ενταχθεί τελικά στο QE. «Αυτό είναι πράγματι αρκετά πιθανό να συμβεί σε περίπου ένα χρόνο. Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης εξετάζουν την εκτέλεση του προϋπολογισμού και τον ρυθμό ανάπτυξης, ο οποίος σίγουρα δεν θα πρέπει να πέσει κάτω από τα σημερινά επίπεδα. Ευρύτερα, έχει σημασία να υπάρχει μια εικόνα κανονικότητας στην οικονομία. Σημαντική είναι επίσης η παράμετρος της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών και της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων με βάση τους αντίστοιχους στόχους», σημειώνει ο κ. Βαγιανός.