Ο κορωνοϊός διαλύει την πλέον απελευθερωμένη αγορά εργασίας
Δεν έχει ιστορικό προηγούμενο η έκρηξη της ανεργίας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Ο αριθμός των Αμερικανών που υπέβαλαν αίτημα για τη χορήγηση επιδόματος ανεργίας διπλασιάστηκε την περασμένη εβδομάδα συγκριτικά με την αμέσως προηγούμενη και έφθασε τα 6,65 εκατομμύρια.
Αν προστεθούν και τα 3,3 εκατ. νέοι άνεργοι, που είχαν εγγραφεί την τρίτη εβδομάδα του Μαρτίου, ο αριθμός των ανθρώπων που έχασαν το μισθό ή το εισόδημά τους στις ΗΠΑ άγγιξε μέσα σε ένα 15θήμερο τα 10 εκατομμύρια. Σε εβδομαδιαία βάση το ρεκόρ νέων αιτήσεων για επίδομα ανεργίας (αν εξαιρεθεί η τρίτη εβδομάδα του Μαρτίου 2020) ήταν μόλις 665.000 κατά τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Κατά την κρίση αυτή το σύνολο των θέσεων εργασίας που χάθηκαν στις ΗΠΑ ήταν 8,7 εκατομμύρια.
Τρεις είναι οι βασικοί παράγοντες που εξηγούν την πρωτοφανή εκτίναξη της ανεργίας στις ΗΠΑ, που μόνο με εκείνη της Μεγάλης Ύφεσης που ακολούθησε το χρηματιστηριακό κραχ του 1929 μπορεί να συγκριθεί.
1.Η καραντίνα
Ο εγκλεισμός των Αμερικανών πολιτών στα σπίτια τους για να αντιμετωπίσουν την αλματώδη μετάδοση του κορωνοϊού θεωρούν οι ειδικοί ότι είχε τη μεγαλύτερη συμβολή στην εκτίναξη της ανεργίας. Υπολογίζεται ότι το 80% των Αμερικανών διαβιούν σήμερα υπό καθεστώς καραντίνας, ενώ στα μέσα Μαρτίου το ποσοστό ήταν μόνο 50%. Μεγάλο μέρος του παραγωγικού δυναμικού της χώρας έχει αποσυρθεί στα σπίτια του.
2.Η ψηφιακή επανάσταση
Η ψηφιοποίηση της διαδικασίας εγγραφής στα μητρώα ανέργων συνέβαλε επίσης σημαντικά στην άνευ προηγουμένου εκτίναξη της ανεργίας. Την τελευταία δεκαετία οι πολιτειακές αρχές έχουν εκσυγχρονίσει τα συστήματα πληροφορικής και δεν απαιτείται πλέον η φυσική παρουσία του αιτούντος επίδομα ανεργίας, όπως συνέβαινε κατά την κρίση του 2008.
3.Το «πακέτο» των $2 τρισ.
Τέλος, το πρόγραμμα στήριξης της οικονομίας με περισσότερα από 2 τρισ. δολάρια που υιοθέτησε την περασμέη εβδομάδα η διακυβέρνηση Τραμπ κάλυψε πολύ περισσότερους εργαζομένους που δεν μπορούν να δουλέψουν εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης. Για πρώτη φορά, για παράδειγμα, καλύπτονται και οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι. Επίσης, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αύξησε κατά 600 δολάρια εβδομαδιαίως τις αποζημιώσεις των ανέργων.
Έτσι στη Νέα Υόρκη το μέγιστο εβδομαδιαίο επίδομα ανεργίας που χορηγούνταν εκτινάχθηκε από τα 500 στα 1.100 δολάρια. Κάτι που, όπως παρατηρούν οι αναλυτές, φαίνεται πως παρακίνησε πολλά θύματα της κρίσης να εγγραφούν στους καταλόγους των ανέργων. Κάποιοι με ελάχιστα εισοδήματα, μάλιστα, με το επίδομα αύξησαν τις συνολικές αποδοχές τους.
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι στις ΗΠΑ πολλοί εργαζόμενοι που χάνουν τη δουλειά τους διστάζουν να εγγραφούν στην ανεργία για να μην αντιμετωπίσουν τις προκαταλήψεις ορισμένων εργοδοτών, που προτιμούν να μην προσλαμβάνουν πρώην ανέργους διότι δεν τους θεωρούν πολύ… δουλευταράδες.
Την Παρασκευή, 3 Απριλίου, το υπουργείο Εργασίας θα ανακοινώσει τις πρώτες εκτιμήσεις του για το ποσοστό της ανεργίας και τον αριθμό των θέσεων εργασίας που χάθηκαν το Μάρτιο. Τα στατιστικά στοιχεία που θα ανακοινωθούν δεν θα είναι, ωστόσο, ακριβή. Δεν θα απεικονίζουν το μέγεθος του προβλήματος διότι θα βασίζονται σε δημοσκοπικές έρευνες που διενεργήθηκαν σε επιχειρήσεις και σε νοικοκυριά στα μέσα του Μαρτίου και ως εκ τούτου δεν θα καταγράφονται εκατομμύρια άνεργοι.
Ειδικοί εκτιμούν ότι τα στοιχεία του υπουργείου θα καταγράφουν την απώλεια μόνο 100.000 θέσεων εργασίας και μια αύξηση του ποσοστού της ανεργίας από το 3,5% στο 3,8%. Υπενθυμίζεται ότι σε μια αγορά εργασίας με ποσοστό ανεργίας κάτω του 5% θεωρείται ότι επικρατούν συνθήκες πλήρους απασχόλησης.