Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου: Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση

Η πανδημία έχει μεγάλες επιπτώσεις στην εξέλιξη της νόσου σε πολλές περιπτώσεις, προειδοποιούν οι ειδικοί. Ευτυχώς στην Ελλάδα εξακολουθούν να γίνονται όλα τα χειρουργεία που αφορούν ογκολογικά περιστατικά, αλλά παρατηρείται μείωση των προληπτικών εξετάσεων και των τακτικών επαναληπτικών ελέγχων των καρκινοπαθών ασθενών, όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας Ευάγγελος Φιλόπουλος. «Φοβόμαστε ότι πολλές προληπτικές και διαγνωστικές εξετάσεις αναβάλλονται λόγω της πανδημίας, γεγονός που μας κάνει να πιστεύουμε ότι στο άμεσο μέλλον θα έρθουμε αντιμέτωποι με ασθενείς που βρίσκονται σε πιο προχωρημένη νόσο γιατί δεν ήρθαν έγκαιρα σε μας», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, ο κ. Φιλόπουλος είναι καθησυχαστικός όσον αφορά τις θεραπείες τον ογκολογικών ασθενών, τονίζοντας πως «θεραπείες δεν έχουν αναβληθεί ή μετατεθεί καθώς και όλα τα χειρουργεία πραγματοποιούνται, ιδίως τα επείγοντα τα οποία γίνονται στην ώρα τους».

Πάντως, η διαχείριση των ασθενών με καρκίνο στις συνθήκες της πανδημίας δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, καθώς οι ασθενείς αυτοί είναι μία ευπαθής ομάδα λόγω όχι μόνο του υποκείμενου νοσήματος και της ανοσοκαταστολής, αλλά και της επίπτωσης του καρκίνου κυρίως στους ηλικιωμένους.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, ο καρκίνος αποτελεί και στη χώρα μας την πρώτη αιτία θανάτου με ποσοστό 27% και 38% στις ηλικίες άνω των 65 ετών. Στη χώρα μας εκτιμάται ότι παρουσιάζονται 67.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου και περίπου 32.000 θάνατοι ετησίως.

Η επίπτωση του καρκίνου διεθνώς, αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Το 2012 καταγράφηκαν παγκοσμίως 14,1 εκατομμύρια νέα κρούσματα, το 2018 18 εκατομμύρια ενώ εκτιμάται ότι το 2025 θα φθάσουν στα 19,3 εκατομμύρια και οι θάνατοι από καρκίνο διεθνώς πλησιάζουν τα 10 εκατομμύρια ετησίως.

Η λοίμωξη από την Covid-19 απειλεί δυσανάλογα τις ευπαθείς αυτές ομάδες του πληθυσμού, οι οποίες έχουν έως και 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου εάν εμφανίσουν COVID-19, επισημαίνει μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ογκολογίας, Ιωάννης Καραϊτιανός και προσθέτει: «Η προσπάθεια έγκαιρης διάγνωσης και σε θεραπεύσιμο στάδιο των συχνότερων μορφών καρκίνου όπως είναι ο καρκίνος του μαστού, του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου, του προστάτου, του πνεύμονα, του ήπατος και του παγκρέατος, κ.ά. έχει πολύ μεγάλη σημασία στις μέρες μας. θα πρέπει να πραγματοποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και μέχρι την ηλικία των 75 χρόνων. Εφόσον το άτομο κρίνεται ικανό, με βάση τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του, να υποβληθεί σε θεραπευτική χειρουργική επέμβαση ή χημειοθεραπεία στην περίπτωση θετικής διάγνωσης».

Ως γνωστό οι μέθοδοι έγκαιρης διάγνωσης περιλαμβάνουν τη μαστογραφία, την κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου (Test PAP), την κολονοσκόπηση, την αξονική τομογραφία θώρακος και πιθανώς την εξέταση του προστατικού αντιγόνου στο αίμα (PSA), ιδιαίτερα σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Σε μια πρόσφατη ερευνητική καταγραφή της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου φάνηκε ότι στη χώρα μας μόνο το 11% των διαγνώσεων καρκίνου έγιναν κατά τη διαδικασία προληπτικού ελέγχου (check up), ποσοστό ιδιαίτερα χαμηλό για ευρωπαϊκή χώρα, τονίζει ο κος Καραϊτιανός.

Αντίθετα, όπως λέει, το 50% των καρκίνων διαγνώστηκαν κατά τον έλεγχο για άλλο πρόβλημα υγείας και υπήρξε καθυστέρηση στη διάγνωση πάνω από 2 μήνες από την πρώτη επίσκεψη του ασθενούς στον γιατρό.

«Έχει υπολογισθεί ότι περισσότερο από το 30-50% των καρκίνων θα μπορούσε να προληφθεί με την ενημέρωση του κοινού και τη συνακόλουθη λήψη μέτρων για την υιοθέτηση κανόνων υγιεινής διαβίωσης και διατροφής, όπως η διακοπή του καπνίσματος, η αποφυγή του αλκοόλ, η αποφυγή ανθυγιεινών τροφίμων και ποτών και κυρίως της ζάχαρης με επακόλουθο την ελάττωση της επίπτωσης της παχυσαρκίας και τέλος με την καθημερινή σωματική άσκηση», καταλήγει.

«Δυστυχώς το αυξημένο στρες λόγω των περιορισμών στην καθημερινή μας δραστηριότητα, μπορεί να οδηγήσει κάποιους πρώην καπνιστές να υποτροπιάσουν και να αρχίσουν ξανά να καπνίζουν, είτε πρόκειται για ογκολογικούς ασθενείς είτε για υγιείς» επισημαίνει ο κος Φιλόπουλος που τονίζει ότι μια άλλη συνήθεια, η χρήση τζακιού που αυξήθηκε με τον εγκλεισμό, «έχει επιβαρύνει δραματικά την ατμοσφαιρική ρύπανση για την οποία έχει αποδειχθεί πλέον ότι έχει αρνητική επίπτωση στην εμφάνιση συγκεκριμένων μορφών καρκίνου».

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χωρίς αλλαγή της σημερινής κατάστασης στην αντιμετώπισή του, ο καρκίνος σύντομα θα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στην Ευρώπη, με 1 στους 2 Ευρωπαίους να διαγιγνώσκονται με κάποιο είδος καρκίνου, αναφέρει η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου.

Και συνεχίζει : «Όλα αυτά την στιγμή που η έξαρση της πανδημίας Covid-19, έχει δημιουργήσει πρωτόγνωρη πίεση στα συστήματα υγείας παγκοσμίως, επιβαρύνοντας την προσπάθεια αντιμετώπισης του καρκίνου σε παγκόσμιο επίπεδο και επιδεινώνοντας τα ήδη υπάρχοντα μεγάλα προβλήματα, που βιώνουν ασθενείς και ιατρικό/νοσηλευτικό προσωπικό».

Η ΕΛΛΟΚ έχοντας ως σημείο αναφοράς την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου και με σύνθημα #IAmAndIWill : Ενημερώνουμε, Διεκδικούμε, Εμπνέουμε, διοργανώνει το 5ο Ετήσιο Συνέδριο με τίτλο: «2021: Κατακτώντας τον Καρκίνο» το οποίο διεξάγεται διαδικτυακά από την Πέμπτη 4, έως το Σάββατο 6 Φεβρουαρίου.

Η Επίτροπος Υγείας & Ασφάλειας Τροφίμων της Ε.Ε. Στέλλα Κυριακίδου στην ομιλία της στο Συνέδριο της ΕΛΛΟΚ με τίτλο «World Cancer (and Covid-19) Day» θα αναφερθεί στο Ευρωπαϊκό Σχέδιο «Europe’s Beating Cancer Plan» και στις στρατηγικές της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση του καρκίνου που περιλαμβάνουν και την εξαιρετικά φιλόδοξη και απαιτητική «Αποστολή Καρκίνος» στο Πρόγραμμα Horizon Europe.

Το Σχέδιο της ΕΕ προβλέπει μια ολιστική προσέγγιση για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του καρκίνου, προκειμένου να υπάρξουν καλύτερες εκβάσεις στην ογκολογική περίθαλψη και φροντίδα, αυξημένη και ισότιμη πρόσβαση στον έλεγχο και τη θεραπεία και σχεδιασμός της θεραπείας με τις ανάγκες των ασθενών στο επίκεντρο.

Με αφορμή την 4η Φεβρουαρίου και ο Σύλλογος Καρκινοπαθών – Εθελοντών – Φίλων – Ιατρών «Κ.Ε.Φ.Ι.» τονίζει την ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού αλλά και έμπνευσης για νέες δράσεις που θα οδηγήσουν σε έναν κόσμο χωρίς καρκίνο. Όπως αναφέρει στο μήνυμα του «Βιώνοντας όλοι μας μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, δεν θα πρέπει η μέριμνά μας για τον καρκίνο να μπει σε δεύτερη μοίρα. Είναι χρέος μας να θυμίζουμε τη σημασία της πρόληψης, την αξία του τακτικού προληπτικού ελέγχου και της έγκαιρης διάγνωσης αλλά και την ανάγκη των ογκολογικών ασθενών για υποστήριξη».

Ο Σύλλογος Κ.Ε.Φ.Ι., θέτει επίσης στην υπηρεσία του ογκολογικού ασθενή τον ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΒΟΗΘΟ ΥΓΕΙΑΣ σε συνεργασία με το Κέντρο Καθοδήγησης Καρκινοπαθών Κ3 και την υποστήριξη του ΤΙΜΑ Foundation.

Στόχος της δράσης είναι η υποστήριξη της δυνατότητας πρόσβασης των ασθενών στις υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής πρόνοιας που δικαιούνται και της ισότιμης ένταξής τους στην κοινωνία.

Ο Σύλλογος δημιουργεί με τη σύμπραξη των δύο φορέων μια διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας, «η οποία με γνώση, υπομονή, επιμονή, μα πάνω από όλα με σεβασμό και ηθική στάση, χτίζει το κατάλληλο πλαίσιο ενημέρωσης, αξιολόγησης, αλλά και διεκπεραίωσης, χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας (ΤΠΕ)», όπως αναφέρει.

Το άτομο που νοσεί θα μπορεί: Να ενημερώνεται για ό,τι τον αφορά έγκυρα και έγκαιρα. Να εντοπίζει τα δεδομένα που χρειάζεται περισσότερο (Νοσοκομεία, Κλινικές, Συλλόγους, ΕΦΚΑ, ΚΕΠΑ) με το πάτημα ενός κουμπιού. Να επικοινωνεί με τους ειδικούς για κάθε θέμα που πρέπει να διαχειριστεί.

Από το ΑΠΕ-ΜΠΕ