Πάρος: Η καρδιά των Κυκλάδων

Χρυσαφένιες αμμουδιές με γαλαζοπράσινα νερά, γραφικές ακρογιαλιές και εύφορες πεδινές εκτάσεις γύρω από το ορεινό συγκρότημα των Αγίων Πάντων, στο κέντρο του νησιού, συνθέτουν την ταυτότητα της Πάρου σε ό,τι αφορά το φυσικό περιβάλλον της.

Τη μακραίωνη ανθρώπινη δημιουργία φανερώνουν οι αξιόλογοι αρχαιολογικοί χώροι, τα βυζαντινά και μεσαιωνικά μνημεία, οι παλαιές μονές, που συνυπάρχουν αρμονικά με τους παραδοσιακούς οικισμούς και τα παραθαλάσσια θέρετρα.

Το νησί, με ίχνη ανθρώπινης εγκατάστασης ήδη από τα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ., υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού (3η χιλιετία π.Χ.). Η αρχαία πόλη της Πάρου, στη θέση της σύγχρονης πρωτεύουσας, εξελίχθηκε σε αξιόλογο εμπορικό λιμάνι κατά τη Μέση και την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (2η χιλιετία π.Χ.).

Η πατρίδα του Αρχίλοχου (7ος αιώνας π.Χ.), αρχηγέτη της ελληνικής λυρικής ποίησης και διαμορφωτή της ιαμβικής ποίησης, γνώρισε κατά τους Ιστορικούς Χρόνους (ειδικότερα, από τους Αρχαϊκούς έως τους Ρωμαϊκούς Χρόνους) μεγάλη οικονομική και πολιτιστική ακμή, αποτέλεσμα της κεντρικής θέσης της στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων, της γεωργικής, βιοτεχνικής και ναυτικής δραστηριότητας των κατοίκων της, της ίδρυσης αποικιών (Θάσος κ.α.) και της εκμετάλλευσης των λατομείων μαρμάρου που διέθετε.

Περιζήτητο σε όλον τον ελλαδικό κόσμο, το μοναδικής υφής και καθαρότητας λευκό παριανό μάρμαρο (λυχνίτης) χρησιμοποιήθηκε τόσο στη γλυπτική όσο και στην αρχιτεκτονική. Μάλιστα, από τον 6ο αιώνα π.Χ. αναπτύχθηκε στο νησί σπουδαία σχολή πλαστικής, που παρουσίασε πανελλήνια δραστηριότητα και ανέδειξε στους κατοπινούς αιώνες σημαντικούς καλλιτέχνες (Σκόπας, Αγοράκριτος, Θρασυμήδης κ.ά.).

Από το ξακουστό παριανό μάρμαρο (τα σημαντικότερα λατομεία του νησιού λειτούργησαν στο Μαράθι επί πέντε χιλιετίες περίπου) φιλοτεχνήθηκαν, μεταξύ άλλων αριστουργημάτων της αρχαιότητας, η Αφροδίτη της Μήλου, η Νίκη της Σαμοθράκης, η Νίκη του Παιωνίου και ο Ερμής του Πραξιτέλη.

Σημείο αναφοράς στους κατοπινούς αιώνες, μετά την επικράτηση του χριστιανισμού, υπήρξε η κατασκευή του ναού της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής ή Καταπολιανής (μέσα του 6ου αιώνα).

Το 1207 η Πάρος ενσωματώθηκε στο Δουκάτο του Αιγαίου ή του Αρχιπελάγους υπό τον ενετό Μάρκο Σανούδο. Η Ενετοκρατία (οικογένειες Σομμαρίπα, Βενιέρη και Σαγρέδου) διήρκεσε έως το 1537, όταν το νησί έπεσε στα χέρια των Τούρκων και οι κάτοικοί του εξανδραποδίστηκαν.

Κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών το λιμάνι της Νάουσας αποτέλεσε ορμητήριο του ρωσικού στόλου. Οι κάτοικοι της Πάρου έλαβαν μέρος στην Επανάσταση του 1821.

Τους επισκέπτες της σύγχρονης Πάρου, που σέβεται και τιμά τις παραδόσεις της, προσελκύουν οικισμοί και παραλίες με γνήσιο κυκλαδίτικο χρώμα:

• η Παροικιά, πρωτεύουσα και λιμάνι του νησιού, με αξιόλογα μνημεία (μαρτυρούν το σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε στη διαδρομή των αιώνων), μεγάλη τουριστική κίνηση (προπάντων, στα καφέ, τις ταβέρνες και τα εστιατόρια κατά μήκος της παραλίας) και έντονη νυχτερινή ζωή.
• η Νάουσα, λιμάνι και σημαντικό τουριστικό κέντρο στο βόρειο τμήμα του νησιού, όπου τα ψαροκάικα «αγγίζουν» με τις πλώρες τους τα τραπεζάκια των εστιατορίων, των παραδοσιακών μεζεδοπωλείων και των καφέ μπαρ.
• η Αλυκή, ο Αμπελάς, ο Δρυός, ο Λογαράς, ο Μώλος και το Πίσω Λιβάδι, παραθαλάσσιοι τουριστικοί οικισμοί.
• οι Κολυμπήθρες, ακρογιαλιά με ξεχωριστή φυσική ομορφιά (κοντά της, η μυκηναϊκή ακρόπολη στη θέση «Κουκουναριές» και η μονή του Αγίου Ιωάννη του Δέτη).
• η Πούντα, η Χρυσή Ακτή και η Νέα Χρυσή Ακτή (Τσερδάκια), παραλίες ιδανικές για τους λάτρεις του γουίντ σέρφινγκ.
• οι Λεύκες, η Μάρπησσα και ο Πρόδρομος, παραδοσιακά χωριά της ενδοχώρας με ιδιαίτερα αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία.

Πηγή: in.gr