Πέντε εστίες σύρραξης που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο το 2026

Με το 2026 να βρίσκεται προ των πυλών, οι προβλέψεις για το νέο έτος, κάποιες φορές δεν είναι θετικές. Ανάλυση του Independent, αναφέρει τις 5 περιοχές που μία σπίθα αρκεί για να πυροδοτήσουν έναν νέο μεγάλης εμβέλειας πόλεμο και δεν αναφερόμαστε στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Μπορεί να έχουμε στο μυαλό μας πολύ περισσότερο το τι θα γίνει με τον πόλεμο στην Ουκρανία και αν θα υπάρξει ειρήνη με τη Ρωσία, ενώ κατά το πρόσφατο παρελθόν μας απασχολούσε ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, όμως τα μέτωπα που μπορούν να οδηγήσουν σε παγκόσμια σύρραξη είναι πολύ περισσότερες.

Οι συγκρούσεις και η βία που συνεχίζονται σήμερα στην Ουκρανία, που με την παρέμβαση των ΗΠΑ, γίνεται προσπάθεια ειρήνης με τη Ρωσία, στο Σουδάν, στη Ρουάντα, στο Κονγκό και στην Υεμένη δεν δείχνουν σημάδια αποκλιμάκωσης. Παράλληλα, η ένταση ανάμεσα στην Ταϊλάνδη και την Καμπότζη παραμένει υψηλή, ενώ στη Μιανμάρ η εμφύλια βία και οι σφαγές αυξάνονται, καθώς η στρατιωτική ηγεσία ετοιμάζεται για εκλογές την άνοιξη. Αυτές είναι κάποιες από τις περιοχές που με την παραμικρή αφορμή θα μπορούσε να ξεκινήσει ένας… Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, σύμφωνα με τον Independend.

Οι Βαλτικές χώρες και η ρωσική απειλή

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν έχει προειδοποιήσει ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να πολεμά μέχρι την απόλυτη νίκη στην Ουκρανία και ότι, αν η Ευρώπη επιθυμεί σύγκρουση, είναι έτοιμη.

Σύμφωνα με την ανάλυση, εκτιμάται ότι η Ρωσία μπορεί να προκαλέσει τους Ευρωπαίους συμμάχους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ διάφορες πληγές με την Βαλτική, τον Βόρειο Ατλαντικό και τα Βαλκάνια να είναι τα πιο ευαίσθητα σημεία.

Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να περιλαμβάνει προβοκάτσιες ή «επιχειρήσεις ψευδούς σημαίας» γύρω από τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, που βρίσκεται ανάμεσα στην Πολωνία και τη Λιθουανία. Δηλαδή, ένα συνοριακό περιστατικό θα μπορούσε να παρουσιαστεί σκόπιμα ως επίθεση από χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, παρόμοια με όσα έχουν καταγραφεί τους τελευταίους μήνες, όπου η Ρωσία φέρεται να προχώρησε σε μυστικές ενέργειες αποσταθεροποίησης στα σύνορα με τη Νορβηγία και την Εσθονία.

Οι ρωσικές υποβρύχιες περιπολίες που γίνονται κυρίως για παρενόχληση και δοκιμή των νέων συστημάτων ασφαλείας και έγκαιρης προειδοποίησης του ΝΑΤΟ στον Ατλαντικό αναμένεται να αυξηθούν, καθώς οι ρωσικές υποβρύχιες δυνάμεις που επιχειρούν από τη χερσόνησο Κόλα ενισχύονται σταθερά. Παράλληλα, περισσότερη δραστηριότητα προβλέπεται τόσο στα βρετανικά χωρικά ύδατα όσο και στη Βαλτική, από πλοία και υποβρύχια ειδικών ρωσικών υπηρεσιών επιτήρησης και δολιοφθοράς, με κεντρικό ρόλο να έχει το πλοίο «Yantar».

Την ίδια στιγμή, το Κρεμλίνο ενδέχεται να επιχειρήσει προκλήσεις, εκμεταλλευόμενο το γεγονός ότι οι ΗΠΑ, υπό τον Τραμπ, κρατούν πιο φιλική στάση απέναντι στη Μόσχα και συγκρούονται με Ευρωπαίους συμμάχους. Πριν η Ευρώπη προλάβει να ενισχύσει ουσιαστικά τις στρατιωτικές της δυνατότητες, η Ρωσία μπορεί να κινηθεί, με μια πιθανή ένταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Δανία για τη Γροιλανδία να θεωρείται ευκαιρία που δύσκολα θα αγνοηθεί.

Νότια Αμερική – Το ζήτημα της Βενεζουέλας

Η δεύτερη μεγάλη περιοχή κινδύνου αφορά άμεσα τις ΗΠΑ και είναι η ίδια η αμερικανική ήπειρος. Η κυβέρνηση Τραμπ επιχειρεί να επαναφέρει την αμερικανική κυριαρχία στην περιοχή, στηριζόμενη στη λογική του Δόγματος Μονρόε. Δεν πρόκειται μόνο για το ενδεχόμενο αλλαγής καθεστώτος στη Βενεζουέλα, κάτι που φαίνεται να επιδιώκει ο Ντόναλντ Τραμπ.

Μια στρατιωτική επέμβαση στη Βενεζουέλα θα μπορούσε να επαναλάβει τα λάθη της εισβολής στο Ιράκ το 2003, οδηγώντας σε χρόνια αστάθεια και εμφύλιες συγκρούσεις, αν δεν υπάρξει άμεση αναδιοργάνωση των θεσμών και των δυνάμεων ασφαλείας. Παράλληλα, μια τέτοια κίνηση θα ενίσχυε την ήδη εύθραυστη κατάσταση σε χώρες της περιοχής, όπως το Εκουαδόρ, η Κολομβία και η Γουιάνα.

Στον πυρήνα της διένεξης βρίσκεται το πετρέλαιο και η επιδίωξη των ΗΠΑ να κυριαρχήσουν παγκοσμίως στην ενέργεια, εξέλιξη που αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις τόσο από τις χώρες του OPEC όσο και από την Κίνα, η οποία έχει ισχυρά συμφέροντα στη Νότια Αμερική, αναφέρει το δημοσίευμα του Independent.

Σουδάν, Ρουάντα και Μέση Ανατολή

Η Μέση Ανατολή και η ευρύτερη γύρω ζώνη είναι τρίτη στη λίστα των “φλεγόμενων περιοχών”. Από το Κουρδιστάν μέχρι την Αραβική Χερσόνησο, αλλά και χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, όπως το Σουδάν και η Σομαλία.

Η Γάζα παραμένει εστία έντασης, όπως και η Υεμένη και το Σουδάν. Στη Νότια Υεμένη και στο Σουδάν, δυνάμεις που στηρίζονται από τις δύο μεγάλες χώρες του Κόλπου, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, βρίσκονται σε ανοιχτή σύγκρουση.

Παράλληλα, το ασταθές καθεστώς στο Ιράν θα μπορούσε να επιλέξει τη στιγμή για να κλιμακώσει την ένταση, είτε με άμεση επίθεση στο Ισραήλ είτε μέσω συμμάχων του, από τη Συρία έως παραστρατιωτικές ομάδες στο Νταρφούρ. Όπως επισημαίνει ο Pasquale Ferrara, ειδικός στη χάραξη της ιταλικής πολιτικής για την περιοχή, «στο Σουδάν δεν υπάρχει καμία αίσθηση ασφάλειας, αλλά κυκλοφορεί τεράστια ποσότητα όπλων».

Την ίδια ώρα, οι συγκρούσεις στα σύνορα της Ρουάντας με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό έχουν ευρύτερη σημασία, λόγω του ανταγωνισμού για πολύτιμα ορυκτά, όπως οι σπάνιες γαίες, με εμπλοκή συμφερόντων από την Κίνα, ρωσικές ομάδες μισθοφόρων και ισχυρά εγκληματικά δίκτυα.

Πακιστάν – Ινδία και η κόντρα του Κασμίρ

Στη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, μια τέταρτη ζώνη κινδύνου, υπάρχουν αρκετές εστίες έντασης που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε σύγκρουση. Το Πακιστάν και η Ινδία παρακολουθούν στενά η μία την άλλη, κυρίως λόγω του Κασμίρ και των εξελίξεων στο Αφγανιστάν, ενώ η Ινδία βρίσκεται αντιμέτωπη και με την Κίνα κατά μήκος των ορεινών συνόρων τους.

Την ίδια στιγμή, η ένταση μεταξύ Καμπότζη και Ταϊλάνδη δεν έχει εξαλειφθεί πλήρως, παρά τις όποιες δηλώσεις περί ηρεμίας, αν και θεωρείται απίθανο να λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις.

Ταϊβάν – Κίνα

Η πέμπτη και ίσως πιο κρίσιμη περιοχή ανησυχίας είναι η Κίνα. Το 2025, ο Σι Τζινπίνγκ και η ηγεσία του έχουν κινηθεί με στρατηγική ασάφεια, καταφέρνοντας, σύμφωνα με την ανάλυση, να ξεπεράσουν σε τακτική τόσο τον Τραμπ όσο και τον Πούτιν. Το 2026, ο Σι ενδέχεται να εκτιμήσει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είναι απορροφημένος από κρίσεις στη Βενεζουέλα, την Ουκρανία και τη Γάζα, αλλά και από εσωτερικά ζητήματα, και έτσι να θεωρήσει ότι οι ΗΠΑ δεν θα αντιδράσουν έγκαιρα σε μια κίνηση της Κίνας κατά της Ταϊβάν, είτε ανοιχτά είτε με έμμεσους τρόπους.

Μια αποτυχημένη ή κακοσχεδιασμένη προσπάθεια εναντίον της Ταϊβάν θα μπορούσε να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από όλες τις μεγάλες δυνάμεις της περιοχής, όπως η Ινδία, η Ιαπωνία, η Αυστραλία και οι ΗΠΑ. Στο χειρότερο σενάριο, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια πραγματικά παγκόσμια σύγκρουση.

Οι αόρατες απειλές

Ωστόσο, οι κίνδυνοι πολέμου δεν περιορίζονται μόνο στη γεωγραφία ή στις παραδοσιακές μορφές στρατιωτικής σύγκρουσης. Υπάρχουν και πιο «αόρατες» απειλές, όπως κυβερνοεπιθέσεις, πόλεμος πληροφορίας και προσπάθειες χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Σε αυτούς τους τομείς, χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζονται ιδιαίτερα απροετοίμαστες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κυβερνοεπίθεση στην εταιρεία Jaguar Land Rover, που αποδίδεται σε ρωσικό παρακλάδι και προκάλεσε ζημίες δισεκατομμυρίων.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι αυτό που ορισμένοι αναλυτές αποκαλούν «φαινόμενο της μαύρης μέδουσας»: απειλές που αγνοούνται μέχρι να είναι πολύ αργά. Στον σύγχρονο πόλεμο, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει νέες μορφές βιολογικών ή χημικών όπλων, πιο επικίνδυνες και δύσκολα ανιχνεύσιμες από ό,τι έχουμε δει μέχρι σήμερα. Στα χέρια ακραίων ομάδων ή μεμονωμένων φανατικών, τέτοιες απειλές θα μπορούσαν να αποδειχθούν οι πιο επικίνδυνες απ’ όλες.