Πετρέλαιο: Η «μηδενική ρήτρα» τρομοκρατεί τους παραγωγούς

Ένα θεαματικό άλμα 25% έκαναν το τελευταίο διήμερο οι τιμές του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, καθώς οι traders δεν είχαν κανένα λόγο να μην υποδεχθούν με ενθουσιασμό τη δήλωση ενός απολύτως αναξιόπιστου ηγέτη (Τραμπ) ότι συμφώνησε τον τερματισμό του πολέμου τιμών μεταξύ Ρωσίας και Σαουδικής Αραβίας και ότι τα μέλη και μη μέλη του OPEC (OPEC+) ετοιμάζονται για μεγάλες περικοπές στην παραγωγή τους.

Οι τιμές ανέκαμψαν στα 30 δολάρια το βαρέλι διότι έτσι πρέπει να αντιδρούν οι αγορές. Έτσι παίζεται το παιχνίδι. Αλλά οι παροικούντες την πετρελαϊκή Ιερουσαλήμ φοβούνται ότι δεν πρόκειται για τίποτε άλλο από ένα «τίναγμα της ψόφιας γάτας». Με την παγκόσμια οικονομία σε καραντίνα ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης βρίσκεται σε αναστολή, διότι η καθίζηση της ζήτησης είναι απόλυτη και οποιαδήποτε μείωση της παραγωγής μοιάζει με τη χορήγηση ασπιρίνης σε καρκινοπαθή.

Τείνουν προς το μηδέν

Ουδείς, λοιπόν, δίνει σημασία σε στατιστικές και… fundamentals – μόνο όσοι ενδιαφέρονται να κάνουν καμιά «αρπαχτή». Παίρνουν λοιπόν τα μέτρα τους οι πετρελαϊκές εταιρείες και οι παραγωγοί (παραδοσιακοί και σχιστολιθικού πετρελαίου, για χάρη των οποίων προσπάθησε άλλωστε να

στηρίξει την αγορά ο Τραμπ) ώστε να κατοχυρωθούν και να προστατεύσουν τα συμβόλαιά τους για να μη βρεθούν να φτάσουν στο σημείο να πληρώνουν… τους πελάτες τους προκειμένου να προμηθεύονται το πετρέλαιο που αντλούν και επεξεργάζονται, στην περίπτωση που οι τιμές spot πέσουν κάτω από τα… 0 δολάρια το βαρέλι.

Πρόκειται για μια προοπτική που χρονικά ίσως να μη βρίσκεται πολύ μακριά, αφού το πετρέλαιο είναι ένα χρηματιστηριακό προϊόν και όλα δείχνουν ότι έχει ήδη διαμορφωθεί μια τεράστια απόκλιση των τιμών στις οποίες συναλλάσσονται τα προθεσμιακά συμβόλαια με τις τιμές spot, τις τιμές άμεσης παράδοσης ή «φυσικές τιμές» δηλαδή.

Φούσκα στα futures

«Οι τιμές του αργού σε φυσικές αγορές-κλειδιά, όπως των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά, του Μεξικού και της Ευρώπης, τείνουν προς τα 10 δολάρια το βαρέλι, πολύ χαμηλότερα από τις τιμές στις προθεσμιακές αγορές εμπορευμάτων, καθώς η ζήτηση καταρρέει και τα αποθέματα διογκώνονται. Οι εκπτώσεις που κάνουν σήμερα οι εταιρείες μοιάζουν ανεξέλεγκτες και είναι πολύ πιθανό οι τιμές του εμπορεύματος στις φυσικές αγορές να πέσουν κάτω από τα μηδέν δολάρια το βαρέλι», έγραφαν οι Ρον Ρούσο, Αλεξ Λόουλερ και Ντέβικα Κρίσνα Κουμάρ την Παρασκευή στο Reuters.

Πτώση των τιμών πώλησης ενός προϊόντος σε αρνητικό έδαφος είναι σπάνια περίπτωση, αλλά έχει συμβεί προσφάτως (στις αρχές Μαρτίου) με την τιμή φυσικού αερίου στις αγορές του Δυτικού Τέξας, όπου παρατηρήθηκε το φαινόμενο οι παραγωγοί να πρέπει να πληρώσουν τους καταναλωτές για να προμηθευθούν το προϊόν τους!

Στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων οι προθεσμιακές τιμές του πετρελαίου (συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης ή futures) έχουν υποχωρήσει κατά 65% το πρώτο τρίμηνο του έτους, αλλά οι ειδικοί θεωρούν ότι ακόμα είναι «παραφουσκωμένες». Σημειώνουν συγκεκριμένα ότι αν υποχωρήσει η παγκόσμια ζήτηση κατά επιπλέον 30 εκατ. βαρέλια ημερησίως οι εκπτώσεις που θα πρέπει να δίνουν οι παραγωγοί για να «σπρώξουν» το προϊόν τους θα ωθήσουν τις τιμές spot προς το μηδέν.

Παίρνουν τα μέτρα τους

Έτσι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, όπως και Αμερικανοί παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου, έχουν αρχίσει να υιοθετούν τη «μηδενική ρήτρα» για να μη φθάσουν στο σημείο να πληρώνουν τους πελάτες τους. Η Exxon Mobil Corp συμπεριέλαβε τη ρήτρα στα συμβόλαια παράδοσης πετρελαίου που υπέγραψε προ ολίγων ημερών με δύο πελάτες της, σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters – η Exxon αρνήθηκε να επιβεβαιώσει την πληροφορία διότι δεν σχολιάζει εμπορικά ζητήματα, όπως αναφέρει το βρετανικό πρακτορείο.

Πηγές, ωστόσο, του Reuters επιμένουν ότι οι μεγάλες εταιρείες εξόρυξης και επεξεργασίας προσπαθούν να συμπεριλαμβάνουν εφεξής στα συμβόλαιά τους ρήτρα που θα προβλέπει κατώτατη τιμή πώλησης του εμπορεύματος «κάπου μεταξύ των 0 έως 5 δολαρίων το βαρέλι».