Ποια συμπτώματα δείχνουν ότι η γρίπη «γυρνάει» σε πνευμονία

Όταν κάποιος έχει γρίπη ο μεγάλος φόβος είναι οι επιπλοκές της και κυρίως μην «γυρίσει» σε πνευμονία. Ευτυχώς υπάρχουν μερικά χαρακτηριστικά συμπτώματα που μπορεί να μας υποψιάσουν εγκαίρως.

Ποια είναι αυτά τα συμπτώματα; Εξαρτάται από την λοίμωξη του αναπνευστικού που έχουμε. Και αυτό διότι η γρίπη έχει μερικές ουσιώδεις διαφορές από το κοινό κρυολόγημα.

Το κρυολόγημα

Το κοινό κρυολόγημα, που πολύς κόσμος αποκαλεί (λανθασμένα) ίωση, ΔΕΝ προκαλεί υψηλό πυρετό. Τα συμπτώματά του, τα οποία μάλιστα αναπτύσσονται βαθμιαία, είναι:

• Συνάχι
• Ξερόβηχας στην αρχή, που προοδευτικά γίνεται παραγωγικός βήχας (δηλαδή με φλέγματα)
• Πονόλαιμος
• Ερυθρότητα στον λαιμό
• Μέτριοι πόνοι στα οστά και τους μυς
• Κακουχία
• Δέκατα (δηλαδή θερμοκρασία μέχρι το πολύ 38 βαθμούς Κελσίου)

Η γρίπη

Ορισμένα άλλα συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά της γρίπης. Σε αυτά ανήκουν:

• Ο υψηλός πυρετός (39 βαθμοί Κελσίου και πάνω)
• Ο πονοκέφαλος
• Οι πολύ έντονοι πόνοι στα κόκαλα και τους μυς
• Η έντονη κούραση
• Ο μη παραγωγικός βήχας (δηλαδή ο βήχας χωρίς φλέγματα ή αλλιώς ο ξηρός βήχας)

Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται σε γρίπη όταν εμφανίζονται ξαφνικά και υπό την προϋπόθεση ότι έχουμε μπει στην εποχή της γρίπης. Η εποχή της γρίπης για τη χώρα μας είναι παραδοσιακά από τα τέλη Δεκεμβρίου έως τις αρχές Μαρτίου.

Πρακτικά αυτά σημαίνουν πως «οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού που εμφανίζονται έως τα μέσα Δεκεμβρίου στη χώρα μας συνήθως είναι κοινά κρυολογήματα», λέει ο Δημοσθένης Μπούρος, καθηγητής Πνευμονολογίας στην Α’ Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος «Η Σωτηρία».

Πότε να πάτε στον γιατρό

Πώς μπορεί, όμως, να ξέρει ένας ασθενής με γρίπη ή κρυολόγημα εάν χρειάζεται αμέσως τη συμβουλή ενός γιατρού; Αν σας συμβεί κάτι από τα εξής:

• Παρουσιάζετε ξαφνικά υψηλό πυρετό (39 και πάνω), που συνοδεύεται από πόνο στα πλευρά με κάθε εισπνοή (πλευριτικός πόνος) και δύσπνοια που επιδεινώνονται. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το αν έχετε βήχα ή όχι.

Ειδικά στους πάσχοντες από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή καρδιοπάθεια, οι οποίοι ήδη βασανίζονται από δύσπνοια, ο απότομος πυρετός με επιδείνωση της δύσπνοιας είναι πολύ ύποπτος.

• Έχετε συμπτώματα κρυολογήματος και ξαφνικά, 4-7 μέρες αργότερα, όταν νομίζετε ότι είστε καλύτερα ή ότι έχετε σταθεροποιηθεί, εμφανίζετε απότομα υψηλό πυρετό (με ή χωρίς δύσπνοια).
• Παρουσιάζετε ξαφνικά πολύ υψηλό πυρετό και δύσπνοια, σε εποχή που κυκλοφορούν οι ιοί της γρίπης.
• Έχετε πυρετό που αυξάνεται απότομα ή υποχωρεί, για να επανεμφανιστεί έπειτα από λίγες μέρες.

Στον γιατρό πρέπει να απευθυνθείτε αμέσως και όταν έχετε ένα ή περισσότερα άλλα ύποπτα συμπτώματα όπως:

• Πάρα πολύ υψηλό πυρετό (40 βαθμούς Κελσίου)
• Βήχα με πρασινωπά ή κίτρινα φλέγματα
• Ρίγη που κάνουν το σώμα σας να τρέμει ολόκληρο
• Δύσπνοια που εκδηλώνεται ακόμα κι όταν κάνετε λίγα βήματα
• Αίσθημα ακραίας κόπωσης
• Ανορεξία
• Οξύ (σαν μαχαιριά) πόνο στο στήθος, ειδικά όταν βήχετε ή παίρνετε βαθιά ανάσα
• Υπερβολική εφίδρωση
• Ταχύπνοια και ταχυκαρδία (δηλαδή γρήγορη αναπνοή και καρδικό παλμό)
• Μελάνιασμα στα χείλη και στα νύχια των χεριών
• Νοητική σύγχυση (στους ηλικιωμένους)

Η γρίπη στα παιδιά

Τα μικρά παιδιά (ηλικίες μέχρι 10 ετών) με κοινό κρυολόγημα (κοινή ίωση) μπορεί να παρουσιάσουν υψηλό πυρετό για λίγες ημέρες.

Αν όμως έχουν βακτηριακή πνευμονία, θα εκδηλώσουν και άλλα ύποπτα συμπτώματα, λέει η παιδίατρος Άννα Παρδάλη, επιμελήτρια στο Τμήμα  Επειγόντων Περιστατικών του Νοσοκομείου ΙΑΣΩ Παίδων. Στα συμπτώματα αυτά συμπεριλαμβάνονται:

• Δύσκολη και γρήγορη αναπνοή (πάνω από 45 ανάσες το λεπτό)
• Πυρετός (πάνω από 39 βαθμούς)
• Βήχας κοφτός και σύντομος (όχι έντονος). Πολλοί γονείς τον αποκαλούν «κοντόβηχα της πνευμονίας», κατά την κυρία Παρδάλη.
• Πόνος στο θώρακα και στα πλευρά ή/και πόνος στην κοιλιά. Ο πόνος είναι επίμονος και έντονος. Επειδή όμως το σώμα των παιδιών είναι μικρό, εκείνα συχνά όταν πονάνε στο στήθος δείχνουν όλη την κοιλίτσα τους.
• Κακουχία
• Συριγμός (σφύριγμα της αναπνοής)
• Μπλε χροιά στο δέρμα, στα χείλη ή στις άκρες των δακτύλων

Τα μωρά με βακτηριακή πνευμονία εκτός των προαναφερθέντων συμπτωμάτων μπορεί επίσης να είναι ανήσυχα ή να αρνούνται να φάνε.

Τέλος, άμεση συμβουλή από ένα γιατρό πρέπει να ζητούν και όσοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, αλλά για οιονδήποτε λόγο ΔΕΝ έκαναν το αντιγριπικό εμβόλιο. Οι ασθενείς αυτοί πρέπει να απευθύνονται στον γιατρό με το πρώτο σύμπτωμα που θα εκδηλώσουν από το αναπνευστικό και όχι να περιμένουν να δουν πως θα εξελιχθεί.

Πνευμονία από βακτήρια ή ιούς

Όπως εξηγεί ο κ. Μπούρος, ανάλογα με την περίπτωση και τα συμπτώματα θα προταθεί στους ασθενείς η απαιτούμενη αγωγή. Και αυτό, διότι η γρίπη μπορεί να «γυρίσει» σε πνευμονία σε δύο περιπτώσεις:

• Αν υπάρξει επιπλοκή από βακτήρια (κυρίως από τον πνευμονιόκοκκο και τον σταφυλόκοκκο).
• Αν η ίδια η γρίπη προκαλέσει από την αρχή ιογενή πνευμονία.

Σημειώνεται ότι «ίωση» είναι κάθε λοίμωξη που προκαλείται από ιό. Επομένως η γρίπη είναι και αυτή ένα είδος βαρύτερης ίωσης. Ωστόσο συνήθως αποκαλούμε «ιώσεις» τα κοινά κρυολογήματα.