Πλήρης καθήλωση των αεροπορικών εταιρειών

Μία πτήση, τέσσερα άτομα πλήρωμα και ισάριθμοι επιβάτες. Αλλη πτήση, τέσσερα άτομα πλήρωμα και επτά επιβάτες. Οσο περνούσαν οι μέρες, όμως, στις λιγοστές πτήσεις που εκτελούνταν γινόταν το αδιαχώρητο, καθώς στους επιβάτες είχε πλέον καταστεί σαφές ότι η ευκολία στην αεροπορική μετακίνηση δεν θα διατηρούνταν για πολύ.

Αυτή η μεικτή εικόνα επικρατούσε στις πτήσεις τις τελευταίες ημέρες πριν από την πλήρη αναστολή κάθε πτητικής δραστηριότητας από και προς το εξωτερικό. Οι επιβατικές αεροπορικές μεταφορές περιορίστηκαν στις απολύτως απαραίτητες, με τις όποιες κρατήσεις είχαν γίνει με σκοπό την αναψυχή να έχουν ακυρωθεί, ενώ δεν ήταν λίγα και τα επαγγελματικά αεροπορικά ταξίδια που δεν πραγματοποιήθηκαν υπό τον φόβο της εξάπλωσης του κορωνοϊού.

Η πλειονότητα των επιβατών κρατάει ανοιχτά τα εισιτήριά της, ενώ ειδικά τις πρώτες ημέρες αρκετοί ήταν εκείνοι που φοβήθηκαν ότι έχουν χάσει τα χρήματά τους. Στη συνέχεια, όμως, επεκτάθηκαν οι διευκολύνσεις των αεροπορικών εταιρειών, οι οποίες παρέχουν η μία μετά την άλλη αυξημένη ευελιξία στη διατήρηση των εισιτηρίων με ανοιχτή ημερομηνία.

Ωστόσο, πολλοί άλλαξαν γνώμη και τροποποίησαν αρχικώς την ημερομηνία ταξιδιού και στη συνέχεια απλώς ακύρωσαν το ταξίδι τους, όσο εντεινόταν η κρισιμότητα της κατάστασης και επεκτείνονταν τα περιοριστικά μέτρα. Τα τηλεφωνικά κέντρα που εξυπηρετούν τις αεροπορικές εταιρείες έχουν πάρει φωτιά, ενώ η δυνατότητα που παρέχει η Aegean για ακύρωση και επαναπρογραμματισμό ταξιδιού μέσω Διαδικτύου έχει οδηγήσει την πλειονότητα των ταξιδιωτών σε ένα εκτενές «σερφάρισμα» στην ηλεκτρονική πύλη της εταιρείας.

Πολλές είναι μάλιστα οι εταιρείες που ζητούν μέσω των ιστοσελίδων τους από τους επιβάτες να μην καλούν στα τηλεφωνικά κέντρα, τα οποία είναι υπερφορτωμένα, και να απευθύνουν γραπτώς τα ερωτήματά τους.

Η αναστάτωση που επικρατεί στις αεροπορικές εταιρείες διεθνώς είναι πρωτοφανής και δεν προσομοιάζει σε τίποτα με τη σχετικά πρόσφατη αντίστοιχη κρίση που υπέστη ο κλάδος από τον SARS το 2003, η οποία είχε κοστίσει 10 δισ. δολάρια στον κλάδο, με τους μεγάλους πληγέντες να είναι κυρίως οι εταιρείες Ασίας και Ειρηνικού. 

Η υφιστάμενη πανδημία φαίνεται ότι πλήττει το σύνολο της υφηλίου, με τις αεροπορικές εταιρείες να δοκιμάζονται μέχρις εσχάτων. Ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, είτε πρόκειται για μεγάλες, είτε για μικρότερες, περιφερειακές, ευρωπαϊκές, είτε για αμερικανικές, το αίτημα για κρατική ενίσχυση έχει ήδη αρχίσει να αρθρώνεται.

Στην πρόσφατη ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων της, μάλιστα, η Aegean δεν παρέλειψε να κάνει σαφή αναφορά στη βεβαιότητα που διατηρεί ότι θα ληφθούν μέτρα ενίσχυσης του κλάδου τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο.

Σε εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση βρίσκεται το σύνολο της αεροπορικής αγοράς, με τις εταιρείες, πριν από την αναστολή όλων των πτήσεων από και προς τη χώρα, να έχουν περιορίσει το πτητικό έργο τους από 50% έως 90% κατά περίπτωση. Η ρευστότητα της κατάστασης άλλαζε τα δεδομένα καθημερινά, με τη μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της χώρας να κάνει λόγο για μείωση των προγραμματισμένων τακτικών πτήσεων στο 50% στην αρχή της περασμένης εβδομάδας, η οποία επρόκειτο να περιοριστεί στο 20% και σταδιακά να φτάσει στο 10%.

«Μαξιλάρι» για την Aegean, η οποία έκλεισε μια αρκετά επιτυχημένη χρονιά (2019), είναι η ρευστότητά της στο τέλος του έτους, που ήταν 516 εκατ. ευρώ, και στα 500 εκατ. ευρώ περίπου στις αρχές Μαρτίου, όπως σημείωσε κατά την τηλεδιάσκεψη των μετόχων της Aegean ο πρόεδρός της Ευτύχιος Βασιλάκης.

Ο σταδιακός περιορισμός του προγράμματος της εταιρείας συνεπάγεται δραματική μείωση εσόδων. Είναι ενδεικτικό ότι περίπου το 73% του κόστους της εταιρείας σχετίζεται με τις πτήσεις και τους πελάτες (λειτουργικό κόστος). Τα πάγια έξοδα της εταιρείας θα διατηρηθούν στα 32-34 εκατ. ευρώ, ανεξάρτητα από την πτητική δραστηριότητά της.

«Πρώτο κριτήριο για να εκτιμήσει κανείς τη δυνατότητα της εταιρείας μας να ανταποκριθεί σε αυτή την κρίση είναι το επίπεδο ρευστότητας, που ανέρχεται σε περίπου 38% των ετήσιων εσόδων μας και, συγκρίνοντας αυτό με τα 32-34 εκατ. του κόστους, στη συνθήκη που δεν πετάμε καθόλου (ο στόλος μας δηλαδή καθηλωθεί), αυτό είναι το ποσό που θα χάσουμε εάν δεν υπάρξει καμία άλλη πρωτοβουλία και δεν ληφθεί κανένα επιπλέον μέτρο στήριξης», εξήγησε ο κ. Βασιλάκης.

Εκκληση της ΙΑΤΑ

Η Διεθνής Ενωση Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ), από την πλευρά της, εκτίμησε ότι οι αεροπορικές εταιρείες χρειάζονται έκτακτη βοήθεια ύψους έως 200 δισ. δολαρίων (185 δισ. ευρώ). Αυτή η βοήθεια θα μπορούσε να λάβει τη μορφή μιας «άμεσης οικονομικής βοήθειας» στις εταιρείες που μεταφέρουν επιβάτες και εμπορεύματα.

Στόχος είναι να αντισταθμίσει τα μειωμένα έσοδα και τη ρευστότητα, αλλά εξίσου και με τη μορφή δανείων και εγγυήσεων από τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες ή με μειώσεις φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΙΑΤΑ.

Ορατός πλέον ο κίνδυνος πτωχεύσεων

Σε πλήρη ανατροπή των πτητικών τους προγραμμάτων έχουν προχωρήσει φυσικά οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες λόγω του κορωνοϊού, με πολλές από αυτές να κινδυνεύουν ακόμα και με λουκέτο. Η Cyprus αναστέλλει τη λειτουργία της ουσιαστικά ακυρώνοντας το σύνολο του πτητικού της προγράμματος έως τις 30 Απριλίου. Ειδικότερα, η κυπριακή αεροπορική εταιρεία προέβη σε ακύρωση όλων ανεξαιρέτως των πτήσεων που ήταν προγραμματισμένες από τις 17 Μαρτίου μέχρι και τις 30 Απριλίου. Ευελιξία στις ακυρώσεις προσφέρει και η Sky Express, ενώ η Ellinair αναστέλλει από τις 31 Μαρτίου το σύνολο των πτήσεων εσωτερικού.

Σε αλλαγή και επανέκδοση των κρατήσεων χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση για όλα τα εισιτήρια που εκδίδονται έως και 31 Μαρτίου 2020 προχωρεί η Emirates. Η αεροπορική εταιρεία Ryanair προχώρησε επίσης σε αναστολή από τις 24 Μαρτίου σχεδόν όλων των πτήσεών της. Ο ιρλανδικός αερομεταφορέας εξηγεί ότι θα διατηρήσει μόλις έναν πολύ μικρό αριθμό πτήσεων που θα πραγματοποιούνται μεταξύ της Βρετανίας και της Ιρλανδίας.

Η Austrian Airlines προχώρησε σε ακύρωση όλων των πτήσεων έως και τις 28 Μαρτίου 2020. Οι επιβάτες που διαθέτουν εισιτήρια με την εταιρεία γι’ αυτή την περίοδο θα λάβουν, όπου αυτό είναι εφικτό, εισιτήρια με άλλες αεροπορικές εταιρείες. Η τελευταία πτήση με αριθμό OS 066 της Austrian Airlines προσγειώθηκε στη Βιέννη από το Σικάγο στις 08.20 την περασμένη Πέμπτη.

Η Lufthansa ακυρώνει περίπου 23.000 πτήσεις μεταξύ 29 Μαρτίου και 24 Απριλίου λόγω του κορωνοϊού, ωστόσο σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας αναμένονται πρόσθετες ακυρώσεις. Η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Γερμανίας είχε ήδη ανακοινώσει ότι σχεδιάζει εργασία με μειωμένο ωράριο και ότι  ο αριθμός των πτήσεων θα μειωθεί κατά 50% τις επόμενες εβδομάδες, ανάλογα με την περαιτέρω εξέλιξη της ζήτησης.

«Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτήν την εξαιρετική κατάσταση με δραστικά και μερικές φορές επώδυνα μέτρα», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Lufthansa Κάρστεν Σπορ.

Το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας θα παραιτηθεί από το 20% του βασικού του μισθού φέτος. Περίπου 700 από τα 763 αεροσκάφη του στόλου βρίσκονται προσωρινά στο έδαφος.  «Οσο περισσότερο διαρκεί αυτή η κρίση τόσο πιο πιθανό γίνεται ότι το μέλλον των αερομεταφορών δεν μπορεί να εξασφαλιστεί χωρίς κρατική βοήθεια», δήλωσε ο επικεφαλής της εταιρείας.