Politico: Ανώτατος αξιωματούχος της ΕΕ πέταγε δωρεάν στο Κατάρ, ενώ «ψηνόταν» συμφωνία
Αντιμέτωπη με αιτήματα για έρευνα βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά τις αποκαλύψεις ότι ο κορυφαίος αξιωματούχος των μεταφορών, λάμβανε δωρεάν πτήσεις από την κυβέρνηση του Κατάρ, ενώ η ομάδα του διαπραγματευόταν μια συμφωνία ζωτικής σημασίας για την αεροπορική εταιρεία του κράτους του Κόλπου.
Ο Henrik Hololei, γενικός διευθυντής του τμήματος μεταφορών της Επιτροπής, πέταξε δωρεάν με την Qatar Airways στη θέση business class, εννέα φορές μεταξύ 2015 και 2021, σύμφωνα με στοιχεία που έλαβε το Politico. Έξι από τις δωρεάν πτήσεις πραγματοποιήθηκαν κατά τη σύναψη της συμφωνίας πρόσβασης στην αγορά, και τέσσερις από αυτές πληρώθηκαν από την κυβέρνηση του Κατάρ ή έναν όμιλο με συνδέσμους με το Κατάρ.
Οι υποστηρικτές της διαφάνειας ζήτησαν να διεξαχθεί έρευνα για τους δεσμούς της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ με το Κατάρ και επέκριναν τους κανόνες δεοντολογίας των Βρυξελλών ως πολύ αδύναμους.
Ο Hololei αρνήθηκε να σχολιάσει. Ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής υπερασπίστηκε την απόφαση του Hololei να δεχτεί τις δωρεάν πτήσεις της Qatar Airways. «Όλες οι αποστολές που περιγράφονται λεπτομερώς… εξουσιοδοτήθηκαν και διεξήχθησαν σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες», είπε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων «εξετάστηκαν προσεκτικά και αποκλείστηκαν».
Η έρευνα του Politico ακολουθεί τις αποκαλύψεις ότι το Κατάρ και το Μαρόκο φέρεται να πλήρωσαν μεγάλα ποσά σε μετρητά για να δωροδοκήσουν ευρωβουλευτές ώστε να κάνουν τις προσφορές τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ισχυρισμοί που έχουν βλάψει σοβαρά τη φήμη του μπλοκ και την αξιοπιστία των θεσμών της ΕΕ.
Μια ευρωβουλευτής που συνδέεται με την έρευνα, αν και δεν κατηγορείται για αδικήματα – η Μαρία Αρένα – παραιτήθηκε λίγες ώρες αφότου το Politico αποκάλυψε ότι είχε δεχτεί δωρεάν πτήσεις και καταλύματα που πλήρωνε το Κατάρ και στη συνέχεια δεν τα δήλωσε με διαφάνεια.
Οι γνωστοποιήσεις FOI από την Επιτροπή αναφέρουν όλες τις πτήσεις της Qatar Airways που πραγματοποίησαν ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ στο τμήμα μεταφορών μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2015 και 1ης Ιανουαρίου 2022, ένα χρονοδιάγραμμα που περιλαμβάνει τις διαπραγματεύσεις για τη Συμφωνία των Ανοιχτών Ουρανών. Η Επιτροπή έλαβε εντολή να εργαστεί για τη συμφωνία τον Ιούνιο του 2016 και υπέγραψε την τελική συμφωνία τον Οκτώβριο του 2021.
Τον Ιανουάριο του 2017, λίγους μήνες αφότου η ομάδα του Hololei στην Επιτροπή άρχισε να εργάζεται για τη συμφωνία αεροπορικών υπηρεσιών με το Κατάρ, ο Hololei δέχθηκε δωρεάν πτήσεις στην κρατική αεροπορική εταιρεία Qatar Airways, από τις Βρυξέλλες στη Ντόχα και πίσω. Το ταξίδι πληρώθηκε από την κυβέρνηση του Κατάρ, έδειξαν τα έγγραφα.
Η τελική συμφωνία παραχώρησε σε αεροπορικές εταιρείες με έδρα το Κατάρ, συμπεριλαμβανομένης της Qatar Airways, δικαιώματα προσγείωσης στους περισσότερους προορισμούς της ΕΕ, προσφέροντας στον αερομεταφορέα προσοδοφόρα πρόσβαση σε μια αγορά 450 εκατομμυρίων καταναλωτών. Σε αντάλλαγμα, οι αεροπορικές εταιρείες της ΕΕ έλαβαν αμοιβαία δικαιώματα για μια αγορά λιγότερων από 3 εκατομμυρίων ανθρώπων, αλλά μέσω ενός κόμβου αεροδρομίου της Ντόχα που βρίσκεται σε στρατηγική τοποθεσία μεταξύ των μεγαλουπόλεων της Ευρώπης και της Ασίας.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν είπε ότι η επίσκεψη του Hololei στο Κατάρ δεν ήταν μέρος των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΕΕ-Κατάρ για τις αεροπορικές μεταφορές, προσθέτοντας ότι «ποτέ δεν ήταν μέρος» της ομάδας που διαπραγματεύεται τη συμφωνία. Ωστόσο, ο Hololei διηύθυνε το τμήμα που εργαζόταν για τις διαπραγματεύσεις και προώθησε με συνέπεια τη συνεργασία με το Κατάρ δημόσια.
Τον Φεβρουάριο του 2019, επαίνεσε την «ειλικρινή δέσμευση και τον ανοιχτό διάλογο» μεταξύ του Κατάρ και της ΕΕ και τον Ιούνιο του 2019 συνάντησε τον υπουργό Μεταφορών του Κατάρ με τον οποίο συζήτησαν «μέσα για την ενίσχυση των σχέσεων του Κατάρ και της Κομισιόν στους τομείς της πολιτικής αεροπορίας και των μεταφορών».
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν είπε ότι ο θεσμός καλύπτει τις δαπάνες που πραγματοποιεί το προσωπικό του σε ταξίδια στο εξωτερικό. «Σε ορισμένες περιπτώσεις, τρίτα μέρη μπορεί να προσφερθούν να καλύψουν το σύνολο ή μέρος των αντίστοιχων εξόδων αποστολής», είπε ο εκπρόσωπος. Εάν συμβαίνει αυτό, «πρέπει να αποκλειστούν όλες οι μορφές πιθανής σύγκρουσης συμφερόντων, ως προϋπόθεση για την εξουσιοδότηση της αποστολής».
«Η Qatar Airways μπορεί να επιβεβαιώσει ότι ως αεροπορική εταιρεία υποδοχής τόσο για τα συνέδρια AACO όσο και για τα συνέδρια CAPA που πραγματοποιούνται στη Ντόχα, οι επισκέπτες/ομιλητές μεταφέρονταν από την αεροπορική εταιρεία στα συνέδρια ως προσκεκλημένοι των δύο οργανισμών, όπως συνηθίζεται όταν ζητείται από τους διοργανωτές τέτοιων εκδηλώσεων», έγραψε εκπρόσωπος της αεροπορικής εταιρείας σε δήλωση που εστάλη μέσω email στο Politico.
Η κυβέρνηση του Κατάρ δεν απάντησε στα αιτήματα για σχολιασμό. Ούτε η AACO ούτε η CAPA απάντησαν στο αίτημα του Politico για σχολιασμό.
Σημειώνεται ότι η αεροπορική συμφωνία δέχθηκε επικρίσεις κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης — ειδικά από ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες μεγάλων αποστάσεων και συνδικάτα που υποστήριξαν ότι υπονόμευε τον ανταγωνισμό.