Πώς θα γίνουν οι αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, με βάση το νέο Μεσοπρόθεσμο

Αυξήσεις σε συντάξεις και Δημόσιο, ανάλογα με το όριο δαπανών, και μειώσεις φόρων, ανάλογα με τη μείωση της φοροδιαφυγής, είναι το δίπτυχο για το πώς θα διατίθενται οι δημόσιοι πόροι τα επόμενα χρόνια με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, σύμφωνα με ρεπορτάζ που δημοσιεύει σήμερα ο Ελεύθερος Τύπος.

Με βάση το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό και διαρθρωτικό σχέδιο 2025-2028 που έχει ολοκληρώσει και πρόκειται να στείλει τις επόμενες μέρες στις Βρυξέλλες το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, προκύπτουν τα εξής.

Η Ελλάδα δεν θα έχει στόχο τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, όπως στο παρελθόν. Βασικό κριτήριο θα είναι μια οροφή αύξησης δαπανών, ένας «κόφτης», ο οποίος θα συμφωνείται εκ των προτέρων για τα τέσσερα χρόνια και δεν θα αναθεωρείται.

Για παράδειγμα, για το 2025 το όριο αύξησης των δαπανών από το 3% που είχε προτείνει η Επιτροπή (χωρίς, όμως, να έχει οριστικοποιηθεί στο Μεσοπρόθεσμο) αυξήθηκε, μετά από διαπραγματεύσεις, στο 3,7%. Το 2026 το όριο θα είναι 3,6%, το 2027 θα είναι 3% και το 2028 θα είναι επίσης 3%.

Το καλό του νέου συστήματος είναι ότι το όριο των δαπανών θα είναι το ίδιο, είτε βρίσκεται η οικονομία σε ανάπτυξη είτε βρίσκεται σε στασιμότητα ή σε ύφεση. Επίσης το κριτήριο της οροφής δαπανών δεν θα είναι αυστηρά προσηλωμένο στον στόχο του έτους, αλλά στον στόχο της περιόδου, και εν προκειμένω της τετραετίας.

Οι δαπάνες

Ως γνωστόν, οι δαπάνες κάθε Προϋπολογισμού είναι στην ουσία η αναδιανομή των φόρων που μπαίνουν στα δημόσια ταμεία. Οι δαπάνες για μισθούς στο Δημόσιο, συντάξεις, επιδόματα, δημόσιες επενδύσεις και φυσικά οι αμυντικές δαπάνες είναι αυτές που αφορούν κυρίως τα όρια δαπανών που έχουμε συμφωνήσει με τις Βρυξέλλες.

Οι αμυντικές δαπάνες θεωρούνται ανελαστικές, με δεδομένο ότι αφορούν ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα που «κοιτάζει απέναντι». Ωστόσο , όπως γράφει ο Ελεύθερος Τύπος, θα ξεπεράσουν κατά πολύ το 2% του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα η αύξηση των αμυντικών δαπανών από τις φρεγάτες Belharra, τα Rafale και αργότερα τα F-35 θα είναι 850 εκατ. ευρώ για το 2025 και 1,3 δισ. ευρώ για τα χρόνια από το 2026 μέχρι και το 2028.

Πονοκέφαλος θα είναι η δαπάνη για τις συντάξεις, σχολιάζει ο Ε.Τ. Oχι τόσο από τις θεσμοθετημένες ετήσιες αυξήσεις όσο από τη ροή των νέων συντάξεων, οι οποίες θα απορροφούν περίπου 1 δισ. ευρώ τον χρόνο από τους Κρατικούς Προϋπολογισμούς.

Ωστόσο τα περιθώρια για περισσότερη κοινωνική πολιτική και βελτίωση των εισοδημάτων των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων και των δικαιούχων κάθε είδους επιδομάτων θα καθορίζονται και από τη λεγόμενη επισκόπηση των δαπανών.

Δηλαδή, κάθε χρόνο το Υπουργείο Οικονομίας θα επανεξετάζει τις δαπάνες και θα κόβει ό,τι είναι περιττό ή παρωχημένο. Έτσι θα δημιουργείται ο λεγόμενος δημοσιονομικός χώρος, για να μπορούν να υιοθετούνται μεγαλύτερες αυξήσεις σε κοινωνικά επιδόματα, μισθούς στο Δημόσιο και τις συντάξεις.

Προϋπόθεση η καλή πορεία των εσόδων

Όπως γράφει ο Ε.Τ. , με τους νέους κανόνες θα μπορούμε να συνεχίσουμε να μειώνουμε φόρους χωρίς να επηρεάζεται το όριο των δαπανών. Βασική προϋπόθεση είναι η καλή πορεία των εσόδων. Παράδειγμα αποτελεί ο διακανονισμός που έγινε για το 2025 με επιχείρημα τα επιπλέον έσοδα που είχαμε από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Μέσω της υπέρβασης των εσόδων, που έφτασε για το 8μηνο τα 1,9 δισ. ευρώ, δρομολογήθηκαν μέτρα μείωσης φόρων και εισφορών ύψους περίπου 1 δισ.