Πρωτογενές πλεόνασμα: Υπέρβαση στόχου κατά 560 εκατ. το 2019

Στα 4,96 δισ. ευρώ διαμορφώνεται το 2019 το πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό, με τον αρμόδιο για τη Δημοσιονομική Πολιτική υφυπουργό Οικονομικών Θόδωρο Σκυλακάκη να επισημαίνει σε δήλωσή του ότι «τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2019 δείχνουν ότι- σε ό,τι αφορά στο ταμειακό αποτέλεσμα του κεντρικού κράτους- οι στόχοι του προϋπολογισμού για το πρωτογενές πλεόνασμα επιτυγχάνονται».

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, με βάση τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2019 παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 225 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 839 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2020, και ελλείμματος 4,58 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018.

Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 4,96 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4,4 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 91 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 55,019 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 7 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2020. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 60,065 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 7 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5,046 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 14 εκατ. ευρώ από τον στόχο (5,032 δισ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,772 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 777 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 6,59 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 387 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Επισημαίνεται ότι στις εισπράξεις μεταβιβάσεων Δεκεμβρίου 2019 περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2020.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 7,365 δισ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 339 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 847 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 999 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων του Δεκεμβρίου 2019 ανήλθαν σε 775 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 48 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (728 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2019 ανήλθαν στα 55,244 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 620 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (55,865 δισ. ευρώ). H κυριότερη αιτία της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 508 εκατ. ευρώ.

Αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες δαπανών:

α) στις κοινωνικές παροχές κατά 381 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της διανομής του κοινωνικού μερίσματος ύψους 186 εκατ. ευρώ και της πληρωμής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης α’ τριμήνου 2019 από το κράτος ύψους 172 εκατ. ευρώ, το οποίο πλέον δίδεται μέσω επιχορήγησης στον ΟΠΕΚΑ (περίπτωση διαφορετικής παρουσίασης),

β) στις μεταβιβάσεις κατά 246 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω της πληρωμής Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας περιόδου 2007- 2011 ύψους 150 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, η αύξηση αυτή εξουδετερώνεται σε μεγάλο βαθμό από την ανάλωση του αποθεματικού, που πλέον είναι επιμερισμένο σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2019 παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 1,128 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω:

α) της μείωσης των πληρωμών από καταπτώσεις εγγυήσεων κατά 573 εκατ. ευρώ, και

β) των μειωμένων δαπανών ΠΔΕ κατά 595 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα (αυξημένη δαπάνη σε σχέση με το 2018) κινήθηκαν οι πληρωμές για τόκους κατά 549 εκατ. ευρώ.

Επισημαίνεται ότι το 2019 διανεμήθηκαν 186 εκατ. ευρώ ως κοινωνικό μέρισμα και 149 εκατ. ευρώ ως επίδομα θέρμανσης.

Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 8,736 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,264 δισ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, κυρίως λόγω της υπέρβασης του στόχου στις κατηγορίες:

α) ΠΔΕ κατά 373 εκατ. ευρώ,

β) μεταβιβάσεις σε λοιπά νομικά πρόσωπα κατά 188 εκατ. ευρώ,

γ) εξοπλιστικά προγράμματα κατά 268 εκατ. ευρώ

δ) διανομής του κοινωνικού μερίσματος ύψους 186 εκατ. ευρώ.

Η πλήρης δήλωση του υφυπουργού Οικονομικών, με αφορμή τα στοιχεία για τον προϋπολογισμό, έχει ως εξής:

«Τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2019 δείχνουν ότι- σε ό,τι αφορά στο ταμειακό αποτέλεσμα του κεντρικού κράτους- οι στόχοι του προϋπολογισμού για το πρωτογενές πλεόνασμα επιτυγχάνονται. Μέχρι τα οριστικά στοιχεία απομένει αρκετός δρόμος αφού θα πρέπει να μετρηθεί τι έχει συμβεί στα εκτός του κεντρικού κράτους νομικά πρόσωπα της Γενικής Κυβέρνησης και να συνυπολογιστούν και σημαντικά έσοδα του πρώτου διμήνου του 2020, που δημοσιονομικά υπολογίζονται στο 2019, δεν έχουμε όμως αυτή τη στιγμή κάποια αρνητική ένδειξη σε όσα απομένουν να μετρηθούν για να κλείσει και δημοσιονομικά το 2019.

Σε ό,τι αφορά στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, η πραγματική του εκτέλεση είναι καλύτερη από αυτή του 2018.

Μιλούμε για πραγματική εκτέλεση, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο να παρουσιάζονται ως δαπάνες δημοσίων επενδύσεων μεταφορές πόρων από την κεντρική κυβέρνηση σε νομικά πρόσωπα της Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς στην πραγματικότητα να πραγματοποιείται εντός του έτους αναφοράς καμία πραγματική επενδυτική δαπάνη. Το 2018 για παράδειγμα, ενώ όλες οι πραγματικές επενδυτικές δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης, με βάση τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου ήταν 4,972 δισ. ευρώ με “παρκάρισμα πόρων” το ΠΔΕ εμφάνισε υποτίθεται επενδύσεις 6,237 δισ. ευρώ. Φέτος, οι πραγματικές επενδυτικές δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης από τα προσωρινά στοιχεία (μέχρι τον Νοέμβριο το σύνολο των σχετικών δαπανών είχε φτάσει τα 3,692 δισ. ευρώ έναντι 2,891 δισ. ευρώ του 11μηνου του 2018), εκτιμάται ότι θα κλείσουν στο επίπεδο του 2018 ή λίγο μεγαλύτερες. Συνοδεύονται όμως από πολύ καλύτερη εκτέλεση από πλευράς εσόδων και ιδίως εσόδων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία είναι αυξημένα κατά 229 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2018. Κάτι που σημαίνει ότι ήδη από φέτος- στον πολύ περιορισμένο χρόνο που διέθετε αυτή η κυβέρνηση- έχει ήδη αρχίσει να παρατηρείται βελτίωση στην πραγματική εκτέλεση του ΠΔΕ, που θα είναι θεματικά μεγαλύτερη το 2020».

^{Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ}