Ρωσικό φυσικό αέριο: «Έτοιμη» η Μόσχα να ανοίξει τη στρόφιγγα προς την Ευρώπη
Σημαντική είναι η μείωση στις τιμές του φυσικού αερίου μετά τη συμφωνία στην ΕΕ για την επιβολή πλαφόν. Την ίδια ώρα, ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης, Αλεξάντερ Νόβακ, εξέφρασε την ετοιμότητα της Μόσχας να ανοίξει ξανά τη στρόφιγγα του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Γιαμάλ.
«Η ευρωπαϊκή αγορά παραμένει στην επικαιρότητα, καθώς οι ελλείψεις σε φυσικό αέριο συνεχίζονται και έχουμε την ευκαιρία να ξαναρχίσουμε τις παραδόσεις», είπε και ανέφερε ειδικότερα τον αγωγό Γιαμάλ του οποίου η λειτουργία «σταμάτησε για πολιτικούς λόγους και παραμένει αχρησιμοποίητος», δήλωσε ο Νόβακ.
Η ροή του αγωγού προς τη Δύση είχε αντιστραφεί από τον Δεκέμβριο του 2021, καθώς η Πολωνία απέρριψε την αγορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία και κατέφυγε σε αποθέματα που υπήρχαν στη Γερμανία.
Ο επίλογος στη σύμβαση μεταξύ Πολωνίας και Ρωσίας γράφτηκε τον Μάιο, αφού νωρίτερα η Βαρσοβία απέρριψε την απαίτηση της Μόσχας να πληρώσει σε ρούβλια.
Ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom διέκοψε την παροχή, υπογραμμίζοντας ότι δεν ήταν πλέον σε θέση να εξάγει φυσικό αέριο μέσω της Πολωνίας ύστερα από την επιβολή κυρώσεων από τη Μόσχα σε βάρος της εταιρείας που διαχειρίζεται το πολωνικό τμήμα του αγωγού Γιαμάλ.
Ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ είπε επίσης ότι η Μόσχα εξετάζει το ενδεχόμενο παραδόσεων μεγαλύτερων ποσοτήτων φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας, μετά τη δημιουργία ενεργειακού κόμβου εκεί.
Αναφερόμενος στις παραδόσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), ο Νόβακ είπε πως η Μόσχα υπολογίζει ότι προμήθευσε την Ευρώπη με 21 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) το 2022. «Φέτος καταφέραμε να αυξήσουμε σημαντικά τις παραδόσεις LNG στην Ευρώπη», ανέφερε και διευκρίνισε πως μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου υπολογίζονταν σε 19,4 bcm, ενώ μέχρι την Πρωτοχρονιά εκτιμάται πως θα ανέλθουν σε 21 bcm.
Μεγάλη εβδομαδιαία πτώση των τιμών στο φυσικό αέριο – Η συμφωνία για το πλαφόν
Η συμφωνία στη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ για την επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο την περασμένη Δευτέρα συνοδεύθηκε από τη σημαντική μείωση των τιμών τις επόμενες ημέρες της εβδομάδας.
Η τιμή του δείκτη αναφοράς στην Ευρώπη, για παραδόσεις τον Ιανουάριο στην αγορά του Αμστερνταμ (TTF), κατρακύλησε από τα 134 ευρώ την προηγούμενη Πέμπτη, 15 Δεκεμβρίου, στα 85 ευρώ την Παρασκευή, 23 Δεκεμβρίου.
Επί έξι συνεχόμενες ημέρες, οι τιμές υποχωρούσαν καταγράφοντας μία συνολική πτώση σχεδόν 50 ευρώ ή 37%, ενώ η πτώση ανήλθε σε 26% σε εβδομαδιαία βάση. Στα σημερινά επίπεδα, η τιμή του φυσικού αερίου είναι 95 ευρώ χαμηλότερη από το πλαφόν των 180 ευρώ που συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες.
Αν και η πτώση των τιμών το προηγούμενο διάστημα αποδίδεται από παράγοντες της αγοράς σε μία συγκυρία παραγόντων, όπως:
• της αυξημένης προσφοράς λόγω εισαγωγών – ρεκόρ υγροποιημένου αερίου (LNG) και μεγάλης παραγωγής αιολικής ενέργειας στη Γερμανία,
• της συγκρατημένης ζήτησης λόγω των υψηλών για την εποχή θερμοκρασιών στη Βόρεια Ευρώπη αυτή την εβδομάδα και
• της υψηλής πληρότητας των δεξαμενών αποθήκευσης αερίου,
το πλαφόν δημιούργησε ένα κλίμα ασφάλειας στις αγορές ότι δεν θα σημειωθούν ξανά οι ακραία υψηλές τιμές του Αυγούστου και Σεπτεμβρίου. Στο δίμηνο αυτό, οι τιμές ήταν συνολικά επί 40 ημέρες υψηλότερες από τα 180 ευρώ, με οδυνηρές συνέπειες
Για να ενεργοποποιηθεί το πλαφόν θα πρέπει αφενός η τιμή του δείκτη αναφοράς TTF να είναι υψηλότερη από τα 180 ευρώ επί τρεις ημέρες και αφετέρου να υπερβαίνει στο ίδιο διάστημα κατά 35 ευρώ την τιμή των συμβολαίων για προμήθεια LNG. H δεύτερη προϋπόθεση τέθηκε για να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη θα μπορεί να προσελκύει φορτία LNG και να διασκεδαστεί έτσι η ανησυχία που εκφράστηκε από τη Γερμανία και άλλες χώρες.
Το πλαφόν θα ισχύει για 20 ημέρες, αλλά θα προβλέπεται και η δυνατότητα αναστολής του αν υπάρχουν κίνδυνοι για την εξασφάλιση των αναγκαίων προμηθειών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να αποφασίζει την αναστολή του, αν συντρέχουν προϋποθέσεις, όπως
• η ζήτηση αερίου αυξηθεί κατά 15% σε έναν μήνα ή κατά 10% σε δύο μήνες,
• οι εισαγωγές LNG μειωθούν σημαντικά ή
• ο όγκος συναλλαγών στο χρηματιστήριο του Αμστερνταμ μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Για να επανέλθουμε στους λόγους που ώθησαν προς τα κάτω τις τιμές αυτή την εβδομάδα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η παραγωγή αιολικής ενέργειας στη Γερμανία αναμένεται να κινηθεί κατά μέσο όρο πάνω από τα 30 GW την επόμενη εβδομάδα ή περίπου 50% πάνω από τα κανονικά επίπεδα, σύμφωνα με τη νορβηγική εταιρεία ενεργειακής πληροφόρησης, Montel.
Κυρίως, όμως, πρέπει να σημειωθεί ότι οι εισαγωγές LNG σημείωσαν νέο εβδομαδιαίο ρεκόρ και διαμορφώθηκαν υψηλότερα από τα 4,4 δις. κυβικά μέτρα της περασμένης εβδομάδας, ενώ τον Δεκέμβριο αναμένεται να καταγραφεί μηνιαίο ρεκόρ, με τις εισαγωγές να υπερβαίνουν τα 18 δις. κυβ. μέτρα.
Επιπλέον, η πληρότητα στις δεξαμενές αποθήκευσης αερίου στην Ευρώπη ανέρχονταν τελευταία στο 83%, ελαφρά μόνο πιο κάτω από το 85% της περασμένης εβδομάδας, αλλά πολύ υψηλότερα από το 57% πριν από έναν χρόνο.