Σταικούρας: Στήριξη του συνταξιοδοτικού μέσω εμπλουτισμού με κεφαλαιοποιητικά στοιχεία

Τη στήριξή στον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας στο συνέδριο της Ελληνικής Ένωσης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛΕΤΕΑ) και της ethos eventsVENTS.

Έναν θεσμό που όπως είπε ο υπουργός μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αναμόρφωση, τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του ασφαλιστικού μας συστήματος.

Ο κ. Σταϊκούρας επισήμανε μεταξύ άλλων ότι η πανδημία ενέσκηψε στη χώρα μας μόλις είχε υλοποιηθεί μια σημαντική ασφαλιστική μεταρρύθμιση, που σε συνδυασμό με τις παρεμβάσεις της τελευταίας δεκαετίας, βελτίωσε σημαντικά τους δείκτες μακροχρόνιας βιωσιμότητας και επάρκειας του ασφαλιστικού μας συστήματος, οδηγώντας το σε σταθερότητα.

Ωστόσο, όπως είπε, παρά τα βήματα προόδου ως προς τον εξορθολογισμό και τον εκσυγχρονισμό του, πολυάριθμες και σημαντικές προκλήσεις παραμένουν στο συνταξιοδοτικό μας σύστημα.

Προκλήσεις που όπως ανέφερε ο υπουργός, συνοψίζονται στις κάτωθι:

1ον. Το υφιστάμενο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, ως διανεμητικό, είναι εξαιρετικά εκτεθειμένο στον«δημογραφικό κίνδυνο», όπου λόγω της γήρανσης του πληθυσμού μειώνεται συνεχώς η αναλογία των οικονομικά ενεργών πολιτών προς τους συνταξιούχους.

2ον. Το υφιστάμενο σύστημα δεν λειτουργεί ως μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας. Αντίθετα, θέτει αντικίνητρα τόσο στην εργασία, όσο και στην αποταμίευση και τις επενδύσεις.

3ον. Το υφιστάμενο σύστημα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη στις νεότερες γενιές και δημιουργεί κίνητρα για στροφή στην «γκρίζα» οικονομία, καθώς είναι διάχυτο το κλίμα αβεβαιότητας και ανησυχίας στους νέους για το εάν θα καταφέρουν να πάρουν σύνταξη.

Οι παραπάνω προκλήσεις, σε συνδυασμό με τις έντονες δημοσιονομικές πιέσεις που δέχεται εδώ και αρκετές δεκαετίες το συνταξιοδοτικό μας συστήματα και οι οποίες επιτείνονται λόγω της πανδημίας, καθιστούν εκ νέου επίκαιρο και επείγον το ζήτημα της μεταρρύθμισής του, προσθεσε.

Ο εμπλουτισμός του τρέχοντος συστήματος με κεφαλαιοποιητικά στοιχεία, θα οδηγήσει σε μια διαπυλωνική στήριξη του συνταξιοδοτικού συστήματος, με πολλαπλές θετικές συνέπειες, όπως αντιμετώπιση και επιμερισμό του δημογραφικού κινδύνου, εισαγωγή ισχυρών κινήτρων αποτροπής της αδήλωτης εργασίας και μεγαλύτερη διασπορά ρίσκου, και, επομένως διαχρονικά μεγαλύτερη ασφάλεια για τις συντάξεις. Επίσης ενίσχυση της οικονομικής μεγέθυνσης και εμπέδωση του αισθήματος κοινωνικής δικαιοσύνης, είπε ο υπουργός.

Ενδεικτικό του μεγέθους του δεύτερου πυλώνα στην Ευρώπη, είναι το ύψος των στοιχείων ενεργητικού που κατέχουν τα Επαγγελματικά Ταμεία, και ο ρυθμός αύξησής τους την τελευταία δεκαετία.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ΕΚΤ, στην ευρωζώνη τα περιουσιακά στοιχεία των συνταξιοδοτικών σχημάτων έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 2008 έως το 2019, προσεγγίζοντας τα 3 τρισ. ευρώ. Μέγεθος που αντιπροσωπεύει περίπου το 25% του ΑΕΠ της ευρωζώνης το 2019, έναντι ποσοστού 13% του ΑΕΠ το 2008, ανέφερε ο υπουργός.

Αντιθέτως, στον τομέα αυτό, η Ελλάδα είναι ουραγός, ανέφερε ο κ. Σταικούρας, παρότι η Επαγγελματική Ασφάλιση έχει θεσμοθετηθεί από το 2002, δεν έχει καταφέρει να καθιερωθεί στη συνείδηση των ασφαλισμένων ως λύση για συμπληρωματική συνταξιοδοτική παροχή.

Γεγονός που αντανακλάται στην αξία των περιουσιακών στοιχείων των Επαγγελματικών Ταμείων της χώρας μας, σε σχέση με το ΑΕΠ της, η οποία διαμορφώνεται μόλις στο 0,8% το 2019.

Εντούτοις, παρότι η αγορά παραμένει ρηχή και μικρή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, υπάρχουν ενθαρρυντικά σημάδια ανάπτυξής της την τελευταία πενταετία, καθώς καταγράφεται μια σταθερά ανοδική πορεία του κλάδου, με αύξηση της συνολικής αξίας του ενεργητικού των εν λειτουργία Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης της τάξης του 45,8%.

Παράλληλα, η μέση ετήσια απόδοση των Ελληνικών Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης διαμορφώθηκε στο 4,7% την περίοδο 2011-2019, έναντι 4,9% που ήταν ο μέσος όρος απόδοσης των αντίστοιχων ευρωπαϊκών ταμείων.

Ο υπουργός αναφέρθηκε επίσης στο ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης που είναι ιδιαίτερα σημαντικός και συνίσταται, μεταξύ άλλων στην προστασία των νοικοκυριών, στην αποκατάσταση πολύτιμων υλικών και οικονομικών πόρων και στη δημιουργία αποταμιευτικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων. Επίσης, στη στήριξη και ενθάρρυνση τη επιχειρηματικής δραστηριότητας, στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και στην τόνωση των φορολογικών εσόδων του Δημοσίου.

Είναι γεγονός ότι κατά το παρελθόν υπήρχαν προβλήματα στον κλάδο, που έβλαψαν την εικόνα και την φήμη της αγοράς, και υπονόμευσαν την ήδη χαμηλή ασφαλιστική συνείδηση των πολιτών. Σήμερα, όμως, ο κλάδος φαίνεται να έχει απομακρυνθεί από τις αστοχίες του παρελθόντος. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ενίσχυση της αξιοπιστίας του, με την εφαρμογή του κανονιστικού πανευρωπαϊκού πλαισίου Solvency II και την αυστηρή εποπτεία από την ΤτΕ, ανέφρε ο υπουργός.

Σε χαιρετισμό του στο συνέδριο ο Γιώργος Ζαββός, υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για τα Χρηματοπιστωτικά έδωσε έμφαση στην συμπληρωματικότητα του δεύτερου και τρίτου πυλώνα στον πρώτο πυλώνα και στις μεταξύ τους συνέργειες προς όφελος των ασφαλισμένων. Αναφέρθηκε επιγραμματικά στις πρωτοβουλίες που είναι σε εξέλιξη με στόχο τη διαρκή βελτίωση των συνθηκών των ασφαλισμένων. Καθώς και σε ενέργειες όπως ο εκσυγχρονισμός της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και άλλα ζητήματα που συμβάλουν άμεσα σε ζητήματα που συνδέονται με τους πυλώνες ασφάλισης.