Στεγαστικά δάνεια: Ανεβαίνουν τα επιτόκια, πέφτει η ζήτηση
Νέο τοπίο στη στεγαστική πίστη έχει φέρει το μπαράζ αυξήσεων των επιτοκίων του ευρώ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Από τη μία τα επιτόκια των δανείων έχουν εκτιναχθεί σε διάστημα λίγων μόνο μηνών ενώ από την άλλη η ζήτηση για νέες χορηγήσεις έχει «φρενάρει» σε σχέση με τα δεδομένα πριν το καλοκαίρι.
Όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, οι δύο εξελίξεις είναι αλληλένδετες. Πριν το καλοκαίρι, με το επιτόκιο της ΕΚΤ να βρίσκεται στο ναδίρ και τα κυμαινόμενα επιτόκια των δανείων να βρίσκονται ακόμα και κάτω του 2,5%, η αγορά ακινήτων φάνταζε ως εξαιρετικά συμφέρουσα επιλογή. Ειδικά με τα ενοίκια να έχουν ανέβει στα ύψη, σε πολλές περιπτώσεις συνέφερε να αγοράσει κανείς σπίτι αντί να το νοικιάσει. Μάλιστα, πολλοί ήταν οι προνοητικοί δανειολήπτες που έσπευσαν να «κλειδώσουν» νέα αλλά και παλιά χρέη σε σταθερό επιτόκιο με κόστος χρήματος ακόμη και κάτω του 3%.
Τα δεδομένα όμως άλλαξαν άρδην από τον Ιούλιο μέχρι και σήμερα, καθώς η ΕΚΤ προχώρησε σε τρεις αλλεπάλληλες αυξήσεις επιτοκίων, συνολικού ύψους 200 μονάδων βάσης, εκτινάσσοντας το κόστος για τα κυμαινόμενα επιτόκια αλλά και τα νέα σταθερά.
Απόδειξη των παραπάνω είναι τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε τον Σεπτέμβριο στο 3,36% έναντι 3,14% τον Αύγουστο και 3,01% τον Ιούλιο του 2022.
Μάλιστα, με δεδομένο ότι στο ενδιάμεσο μεσολάβησε μια επιπλέον αύξηση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης, αναμένεται στα στοιχεία του Οκτωβρίου το αντίστοιχο επιτόκιο να είναι σαφώς υψηλότερο. Ενώ έπεται και συνέχεια, καθώς η Κριστίν Λαγκάρντ διαμήνυσε ότι σχεδιάζει να συνεχίσει τις αυξήσεις και μέσα στους επόμενους μήνες.
Ακόμη όμως και με τα δεδομένα του Σεπτεμβρίου, η χώρα μας έχει ένα από τα ακριβότερα επιτόκια στην Ευρώπη, καθώς είναι χαμηλότερο μόνο από τη Λιθουανία και τη Λετονία (3,46% αμφότερες). Την πεντάδα των χωρών με τα υψηλότερα επιτόκια συμπληρώνουν η Εσθονία και η Γερμανία, με επιτόκιο στεγαστικών δανείων στο 3,2% και 3,01% αντίστοιχα.
Στην αντίπερα όχθη, οι χώρες με τα χαμηλότερα επιτόκια στεγαστική πίστης είναι η Ισπανία, η Αυστρία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Γαλλία. Στην τελευταία μάλιστα έχει τεθεί σε εφαρμογή πρόγραμμα ουσιαστικής επιδότησης της στεγαστικής πίστης, καθώς το αντίστοιχο επιτόκιο είναι μόλις 1,68%, με διαφορά το χαμηλότερο στην Ευρωζώνη.
«Βουτιά» στη ζήτηση
Η εκτίναξη του κόστους δανεισμού σε ελάχιστο χρονικό διάστημα έχει άμεσο αντίκτυπο και στη ζήτηση των στεγαστικών δανείων, η οποία έχει «φρενάρει» σε σχέση με τα δεδομένα του α’ τριμήνου του 2022. Όπως εξηγούν στελέχη της αγοράς, οι ανατιμήσεις των επιτοκίων μεταφράζονται σε επιπλέον κόστος της τάξης των 100-150 ευρώ ανά μήνα για ένα νέο στεγαστικό δάνειο και φτάνουν ακόμη και πάνω από τα 200 ευρώ το μήνα όσο αυξάνει το ύψος και τη διάρκεια.
Ποσό που, σε συνδυασμό με την ευρύτερη ακρίβεια, δυσχεραίνει τους υποψήφιους αγοραστές, αποθαρρύνοντας από το να κινηθούν προς απόκτηση στέγης. Επιπλέον η ευρύτερη αβεβαιότητα έχει «παγώσει» πολλές συμφωνίες, καθώς οι υποψήφιοι αγοραστές επανεκτιμούν τα δεδομένα και περιμένουν να πάρουν τις τελικές αποφάσεις μετά το χειμώνα. Έτσι, ενώ στα τέλη του 2021 και στις αρχές του 2022 η στεγαστική πίστη κατέγραφε σημαντική άνοδο, τώρα η ζήτηση στεγαστικών δανείων είναι σημαντικά μικρότερη, μέχρις ότου τουλάχιστον ξεκαθαρίσει το τοπίο.