Στερεά τροφή: Πως θα καταλάβετε ότι το μωρό σας είναι έτοιμο

Το μωρό σας έχει μεγαλώσει αρκετά και πρέπει πια να αρχίσει να τρώει στερεά τροφή. Πώς θα καταλάβετε, όμως, ότι είναι έτοιμο γι’ αυτήν; Και τί είδους στερεά τροφή πρέπει να του δίνετε;

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι πολύ σημαντικές για την μελλοντική υγεία του παιδιού σας. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί που συνέταξαν τις Συστάσεις για την εισαγωγή στερεών τροφών στον 1ο χρόνο της ζωής του ελληνικού υπουργείου Υγείας, η εισαγωγή στερεών τροφών συνιστάται να γίνεται με τη συμπλήρωση 6 μηνών ζωής.

Παρότι, όμως, αυτό είναι ο κανόνας, μερικά μωρά δείχνουν νωρίτερα ενδιαφέρον για το φαγητό. Γι’ αυτό και η εισαγωγή στερεάς τροφής μπορεί να γίνει και νωρίτερα – όχι όμως πριν την συμπλήρωση του 4ου μήνα ζωής, σύμφωνα με τις συστάσεις.

Η μετάβαση από τον αποκλειστικό μητρικό θηλασμό στη διατροφή που ακολουθεί όλη η οικογένεια ολοκληρώνεται στην ηλικία των 2 ετών.

«Το διάστημα αυτό είναι κρίσιμο τόσο για τη σωματική και νοητική ανάπτυξη και εξέλιξη των παιδιών, όσο και για τη θωράκισή τους απέναντι σε οξέα (π.χ. λοιμώξεις) και χρόνια νοσήματα», γράφουν οι επιστήμονες. Τέτοια είναι νοσήματα είναι «η παχυσαρκία και τα καρδιομεταβολικά νοσήματα, αλλά και οι αλλεργίες και τα αυτοάνοσα νοσήματα».

Πότε είναι έτοιμο

Το μεγάλο ερώτημα είναι πως μπορείτε να καταλάβετε ότι το μωρό σας είναι έτοιμο για στερεά τροφή.

Σύμφωνα με το Βρετανικό Ίδρυμα Διατροφής (BNF), οι κύριες ενδείξεις είναι:

* Το μωρό αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον για το φαγητό

* Μπορεί να κάθεται, αν και ίσως χρειάζεται ακόμα κάποια στήριξη

* Θέλει να μασάει και βάζει αντικείμενα στο στόμα του

* Σκύβει για να πιάνει αντικείμενα και τα πιάνει με ακρίβεια

* Εξακολουθεί να δείχνει πεινασμένο έπειτα από την κατανάλωση γάλακτος.

Άλλες ενδείξεις, σύμφωνα με τις «Συστάσεις για την εισαγωγή στερεών τροφών στον 1ο χρόνο της ζωής», είναι:

* Να στηρίζει καλά το κεφάλι του στην καθιστή θέση

* Να αναγνωρίζει το κουτάλι

* Να ανοίγει το στόμα όταν του προσφέρεται τροφή

* Να δέχεται το κουτάλι χωρίς να το σπρώχνει προς τα έξω

* Να καταπίνει την τροφή χωρίς να πνίγεται

Πως να γίνει η εισαγωγή των τροφών

Οι δύο οργανισμοί συνιστούν να αρχίσετε με πολτοποιημένη στερεά τροφή ( π.χ. ρυζάλευρο, φρούτα, λαχανικά). Να προσφέρετε στο μωρό λίγα κουταλάκια του γλυκού μία φορά την ημέρα, όταν το μωρό δεν είναι πολύ κουρασμένο ή πεινασμένο.

* Η ποσότητα και η συχνότητα της στερεάς τροφής πρέπει να αυξάνονται σταδιακά. Τελικός στόχος είναι να τρώει στερεά τροφή τρεις φορές την ημέρα στις ηλικίες 9-23 μηνών, με 1-2 σνακ στο ενδιάμεσο εάν το ζητά.

*  Να ακολουθείτε τον ρυθμό του μωρού και να αφιερώνετε άφθονο χρόνο στο φαγητό του. Τα μωρά πρέπει να μάθουν να μετακινούν την στερεά τροφή από το πρόσθιο τμήμα του στόματος στο οπίσθιο και ύστερα να την καταπιούν.

* Να ενθαρρύνετε το μωρό να τρώει μόνο του. Παραδείγματος χάριν, να του δίνετε να κρατάει και να χρησιμοποιεί ένα δικό του κουταλάκι, όσο το ταΐζετε. Μπορείτε επίσης να το αφήνετε να πιάνει την τροφή με το χέρι.

* Το μωρό θα εξακολουθεί να καλύπτει μεγάλο μέρος των θρεπτικών αναγκών του από το γάλα. Αν εξακολουθεί να θηλάζει, το μητρικό γάλα μπορεί να καλύπτει το μισό ή και περισσότερο των ενεργειακών αναγκών του στις ηλικίες 6-12 μηνών και το ένα τρίτο στις ηλικίες 12-24 μηνών.

Τα βρέφη που δεν θηλάζουν, μετά την συμπλήρωση του 6ου μήνα μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις σε γάλα με 2 γεύματα βρεφικού γάλακτος (φόρμουλα) την ημέρα.

Ποιες τροφές συνιστώνται

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά να δίνετε στα μωρά τα εξής:

* Υδατάνθρακες (για ενέργεια και βιταμίνες, τα δημητριακά παρέχουν και λίγη πρωτεΐνη). Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα δημητριακά (π.χ. ρυζάλευρο, κεχρί, κινόα, σιτάρι, βρώμη), οι ρίζες (π.χ. πατάτες), τα φρούτα.

* Ζωικής προελεύσεως τρόφιμα (για υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, σίηρο, ψευδάργυρο και βιταμίνες). Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το συκώτι, το κόκκινο κρέας, το κοτόπουλο, τα ψάρια, τα αυγά.

* Προϊόντα γάλακτος (για πρωτεΐνη, ενέργεια, ασβέστιο και βιταμίνες, ιδίως βιταμίνη Α και φολικό οξύ). Κυρίως γάλα, αλλά και τυρί και γιαούρτι.

* Πράσινα και πορτοκαλί λαχανικά (για βιταμίνης Α, C, φολικό οξύ). Παραδείγματος χάριν σπανάκι, μπρόκολο, καρότα, κολοκύθα, κολοκύθια, γλυκοπατάτες.

* Όσπρια (για πρωτεΐνη, ενέργεια, σίδηρο). Καλές επιλογές είναι ο αρακάς, οι φακές, τα φασόλια κ.λπ.

Ποιες πρέπει να αποφεύγονται τον 1ο χρόνο της ζωής

Σύμφωνα με τις «Συστάσεις για την εισαγωγή στερεών τροφών στον 1ο χρόνο της ζωής» κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής πρέπει να αποφεύγονται τα εξής:

* Φρέσκο, μη τροποποιημένο γάλα εμπορίου.

* Αλάτι και τρόφιμα που το περιέχουν

* Ζάχαρη και τρόφιμα που την περιέχουν. Να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των βρεφικών τροφών (π.χ. επιδόρπια γιαουρτιού, κρέμες, μπισκότα, γλυκίσματα κ.λπ.) του εμπορίου. Να προτιμάτε όσες δεν περιέχουν ζάχαρη, αλάτι ή/και trans λιπαρά οξέα.

* Μέλι. Μπορεί να περιέχει σπόρους του βακτηρίου Clostridium Botulinum, που αποτελεί αιτιολογικό παράγοντα της αλλαντίασης.

* Χυμοί φρούτων (τυποποιημένοι ή φρέσκοι), φρουτοποτά και αναψυκτικά, λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας τους σε πρόσθετα σάκχαρα.

* Τσάι και άλλα αφεψήματα.

* Ολόκληροι ξηροί καρποί ή ολόκληρα στρογγυλά φρούτα λόγω του κινδύνου πνιγμονής.

Να θυμάστε

* Τα μωρά έχουν έμφυτη προτίμηση για τις γλυκές και τις αλμυρές γεύσεις και απέχθεια για τις πικρές. Οι προτιμήσεις για υγιεινές τροφές ωστόσο, μπορούν να καλλιεργηθούν, με επαναλαμβανόμενη χορήγηση ποικιλίας λαχανικών κατά την εισαγωγή των στερεών τροφών.

* Ένα μωρό μπορεί να χρειαστεί να λάβει μια νέα γεύση τουλάχιστον 8 έως 10 φορές πριν την αποδεχθεί. Επομένως, να του την προσφέρετε σε κάθε ευκαιρία, χωρίς όμως να το πιέζετε να την φάει. Στο τέλος, θα την δεχτεί, ακόμα κι αν είναι π.χ. ένα πικρό λαχανικό.

* Μέχρι τον 10ο μήνα ζωής πρέπει να έχει σταματήσει η πολτοποίηση των τροφών. Η παράταση της πολτοποίησης αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων μάσησης και κατάποσης των στερεών τροφών.