Στήριξη ΗΠΑ για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed

Τη θερμή στήριξη των ΗΠΑ προς τη συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed εξέφρασε, από το βήμα του συνεδρίου Athens Energy Dialogues, ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζέφρεϊ Πάιατ. O ίδιος, σχολιάζοντας τη στάση της Τουρκίας, τόνισε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στον σταθεροποιητικό ρόλο που παίζει η Ελλάδα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Ο Αμερικανός πρέσβης χαρακτήρισε τον EastMed ένα μακρόπνοο εγχείρημα προσαρμοσμένο πλήρως στην ενεργειακή στρατηγική των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας με έμφαση το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για τον στρατηγικό χώρο της περιοχής. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ο αρμόδιος επί των ενεργειακών απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει επισκεφθεί την Ιερουσαλήμ, την Κύπρο και την Αθήνα περισσότερες φορές από οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου, ενώ αρκετές φορές στην ομιλία του αναφέρθηκε στην «εξαιρετικά επιτυχή» συνάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο Τραμπ, σημειώνοντας ότι «τα ενεργειακά ήταν στον πυρήνα των συναντήσεων του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ». Ο κ. Πάιατ εξήρε συνολικότερα τον ρόλο της Ελλάδας στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και αναφέρθηκε στον TAP και στον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) αλλά και στις προοπτικές ανάπτυξης μιας αγοράς hub με την υλοποίηση και λειτουργία του τερματικού σταθμού LNG Aλεξανδρούπολης, παρατηρώντας τον ολοένα και πιο αυξανόμενο ρόλο του LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) στις αγορές, κάτι που όπως είπε φάνηκε και στην Ελλάδα, καθώς το 2019 το LNG ξεπέρασε στην εσωτερική αγορά το αέριο των αγωγών.

Ο Αμερικανός πρέσβης αναφέρθηκε επίσης στον σημαντικό ρόλο των αμερικανικών εταιρειών στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα, ο οποίος, όπως είπε, «θα αυξηθεί το επόμενο διάστημα με επενδύσεις από εταιρείες όπως η GE, που θα διευρύνει την παρουσία της».

Στη Βουλή

Την κύρωση της διακυβερνητικής συμφωνίας που υπέγραψαν Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ για τον ΕastMed από την ελληνική Βουλή μέσα στους επόμενους μήνες αλλά και την προώθηση της εκπόνησης μελέτης σκοπιμότητας για το έργο ανακοίνωσε ο υπουργός Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, σημειώνοντας ότι η υπογραφή της συμφωνίας δεν ήταν μόνο πολιτικού χαρακτήρα κίνηση και πως θα συνοδευθεί με πρωτοβουλίες επιχειρηματικού χαρακτήρα για να προχωρήσει ο αγωγός. Ο κ. Χατζηδάκης στιγμάτισε τη στάση της Τουρκίας, σημειώνοντας ότι θα μπορούσε και θα έπρεπε να συμμετάσχει στο διεθνές EastMed Gas Forum (EMGF), «αλλά κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει όσο εξακολουθεί να συμπεριφέρεται ως κατά συρροήν παραβάτης του διεθνούς δικαίου».

Για την ανάγκη μιας «εμπροσθοβαρούς ενεργειακής πολιτικής» από πλευράς της Ελλάδας μπροστά στις εξελίξεις που κατακλύζουν την ευρύτερη γειτονιά μας, όπως σημείωσε, έκανε λόγο ο πρώην υπουργός Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης. Μιλώντας για τον EastMed, έργο που ξεκίνησε επί των ημερών του, σημείωσε τη στρατηγική σημασία του για την Ευρώπη, την οποία και κάλεσε να «ξεκαθαρίσει τη στάση της», ενώ άφησε σημαντικές αιχμές για τη στάση της Ιταλίας, σημειώνοντας ότι το έργο είναι πλήρως αδειοδοτημένο και από τις αρμόδιες ιταλικές αρχές από το 2014. Τη στρατηγική σημασία του EastMed για την Ελλάδα και την Ευρώπη τόνισε και ο τέως υπουργός Γιώργος Σταθάκης, αφού θα πρέπει να σημειωθεί πως ο αγωγός ΕastMed αποτελεί πρότυπο πολιτικής συνέχειας από τις διαδοχικές κυβερνήσεις της χώρας. Κάλεσμα στη διεθνή κοινότητα να πάρει θέση για τη στάση της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ απηύθυνε από το βήμα του συνεδρίου ο πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα Κυριάκος Κενεβέζος. «Αυτό που συμβαίνει στην Κύπρο δεν αφορά μόνο την Κύπρο. Σιγά- σιγά θα μεταφέρεται κάπου αλλού. Το βλέπουμε να συμβαίνει», είπε και συμπλήρωσε πως «το διεθνές δίκαιο έχει ένα χρώμα, αλλά με πολλά χαρακτηριστικά». Την τεχνική και οικονομική διάσταση του έργου ανέδειξε με την ομιλία του ο αναπληρωτής καθηγητής Γεωπολιτικής και Υδρογονανθράκων Θεόδωρος Τσακίρης.

Ξεκινώντας από την εκτίμηση ότι «τα γεωπολιτικά οράματα από μόνα τους δεν κάνουν αγωγούς», χαρακτήρισε λογικά τα περισσότερα κίνητρα της κριτικής που ασκείται από πολλές πλευρές σχετικά με την οικονομικότητα και βιωσιμότητα του EastMed, δεδομένου, όπως είπε, ότι δεν υπάρχει ακόμη η τελική μελέτη σκοπιμότητας για το κόστος, που θα καθορίσει και την ανταγωνιστικότητά του. Μιλώντας ωστόσο για τις διαθέσιμες εναλλακτικές μεταφοράς των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου υποστήριξε ότι ο EastMed θα πρέπει να συγκρίνεται μόνο με νέες υποδομές, αφού οι υφιστάμενες δεν επαρκούν, και εξέφρασε την άποψη ότι σε σύγκριση είτε με ένα νέο τερματικό στην Κύπρο είτε με την κατασκευή ενός τριπλού συστήματος αγωγών μέσω Τουρκίας, ο ΕastMed είναι πιο ανταγωνιστικός. Απαντώντας επίσης στην κριτική που ασκείται για τις τεχνικές δυνατότητες κατασκευής, υποστήριξε ότι υπάρχει τεχνολογία και για ακόμη μεγαλύτερα βάθη και ανέφερε τον υποθαλάσσιο αγωγό στον Κόλπο του Μεξικού σε βάθος 3,2-5 χλμ., όταν το μεγαλύτερο βάθος του EastMed είναι 2,8 χλμ. σε ένα πολύ μικρό μήκος.