Στις 10 Δεκεμβρίου τιμώνται οι Άγιοι Μηνάς ο Καλλικέλαδος, Ερμογένης και Εύγραφος
Ο Άγιος Μηνάς, τη μνήμη του οποίου τιμά σήμερα 10 Δεκεμβρίου η Εκκλησία, ήταν Αθηναίος και από την οικογένεια του ειδωλολάτρης. Όταν όμως εκπαιδεύτηκε και μορφώθηκε αρκετά, διαπίστωσε ότι η πολυθεΐα ήταν μάλλον ψέμα και πλάνη. Στη μελέτη των φιλοσόφων επίσης, δεν μπόρεσε να βρει κάτι το αληθινό. Τότε προχώρησε στη μελέτη χριστιανικών συγγραμμάτων. Έπειτα του Ευαγγελίου, όπου και βρήκε αυτό πού τον γέμιζε ψυχικά, δηλαδή το φως και την αλήθεια. Έτσι, ο Μήνας έγινε χριστιανός.
Αργότερα, ο βασιλιάς Μαξιμίνος (311 – 313 μ.Χ.) (κατ’ άλλους ο Μαξιμιανός [286 – 305 μ.Χ]) , μη γνωρίζοντας ότι ο Άγιος Μηνάς είναι χριστιανός, τον έκανε έπαρχο Αλεξανδρείας. Αλλά όταν ο βασιλιάς αυτός διέταξε διωγμούς στην πόλη αυτή, ο Μηνάς όχι μόνο δεν εξετέλεσε τη διαταγή, αλλά και συνετέλεσε να πληθυνθούν οι χριστιανικές τάξεις.
Τότε ο Μαξιμίνος έστειλε νέο έπαρχο, τον Αθηναίο λόγιο Ερμογένη. Αυτός, τηρώντας το γράμμα του νόμου, βασάνισε σκληρά το Μηνά και τον έκλεισε στη φυλακή, για να πεθάνει εκεί μέσα από τις πληγές του. Μετά από καιρό, όταν ο Ερμογένης έστειλε να διαπιστώσουν αν και πότε πέθανε ο Μηνάς, διαπίστωσαν ότι όχι μόνο δεν είχε πεθάνει, αλλά και οι πληγές του θεραπεύθηκαν. Τότε δημόσια τον ρώτησε πως έγινε αυτό. Ο Μηνάς απάντησε ότι θεραπεύθηκε την ώρα πού πεσμένος στο έδαφος έψαλλε: «Ἐὰν πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου, οὐ φοβηθήσομαι κακά, ὅτι σὺ μετ᾿ ἐμοῦ εἶ Κύριε» (Ψαλμός κβ’ 4). Εάν δηλαδή αντικρίσω το θάνατο, δε θα φοβηθώ μήπως πάθω κακό, διότι συ είσαι μαζί μου, Κύριε. Η απάντηση είχε σαν αποτέλεσμα να γίνει χριστιανός ο Ερμογένης και ο Εύγραφος που ήταν γραμματικός του Μηνά. Αργότερα, όλους μαζί τους αποκεφάλισαν.
Η αδιάφθορη γλώσσα του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Λειμώνος Λέσβου. Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Δοχειαρίου Αγίου Όρους και στο Μουσείο Μπενάκη των Αθηνών.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τὸ προσταχθὲν.
Δι’ ἐγκρατείας, τῶν παθῶν τὰς πυριφλέκτους, ἀπονεκρώσαντες ὁρμὰς καὶ τὰς κινήσεις, τοῦ Χριστοῦ οἱ Μάρτυρες ἔλαβον τὴν χάριν, τὰς νόσους ἀποδιώκειν τῶν ἀσθενῶν, καὶ ζῶντες καὶ μετὰ τέλος θαυματουργεῖν· ὄντως θαῦμα παράδοξον! ὅτι ὀστέα γυμνά, ἐκβλύζουσιν ἰάματα. Δόξα τῷ μόνῳ Θεῷ ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Ἡ καλλικέλαδος, θεόφρον γλῶσσα σου, λαμπρῶς κηρύξασα, Χριστοῦ τὴν σάρκωσιν, συναθλητᾶς σοὶ εὐκλεεῖς, εἰλκύσατο ἐν σταδίῳ, Μηνᾷ παμμακάριστε, Ἐρμογένην τὸν ἔνδοξον, καὶ τὸν θεῖον Εὔγραφον, μεθ’ ὧν χαίρων ἠγώνισαι. Καὶ νῦν τὴν Παναγίαν Τριάδα, ὑπὲρ ἠμῶν ἐκδυσωπεῖτε.