Στο μικροσκόπιο οι προμήθειες από τον Ιούλιο

Το θέμα των τραπεζικών χρεώσεων βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ήδη από το καλοκαίρι του 2018, με αφορμή τη χρέωση που επέβαλαν οι ελληνικές τράπεζες για τη χρήση του δικτύου των ATM από κατόχους καρτών ξένων τραπεζών όταν έκαναν ανάληψη μετρητών στη χώρα μας.

Πήρε ωστόσο ευρύτερες διαστάσεις με αφορμή τις πρόσθετες χρεώσεις που επιβλήθηκαν πρόσφατα από τις τράπεζες σε μια σειρά συναλλαγές, όπως είναι η έκδοση του PIN, η συνδρομή στη χρεωστική κάρτα, η εκτύπωση ενημέρωσης από το ATM για τις τελευταίες συναλλαγές κ.ά., προκαλώντας την παρέμβαση της κυβέρνησης που παρότρυνε τις τράπεζες να επανεξετάσουν την πολιτική τους. Η κυβερνητική παρέμβαση βρήκε ευήκοα ώτα για ορισμένες από αυτές τις χρεώσεις, αλλά αυτό δεν στάθηκε ικανό να αναστείλει την έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που είχε γίνει ήδη αποδέκτης καταγγελιών από το καλοκαίρι.

Ετσι έρεισμα για την έρευνα υπήρξε η επιβολή της χρέωσης από 2 έως και 3 ευρώ όταν κάποιος χρησιμοποιεί το ΑΤΜ άλλης τράπεζας. Η χρέωση ονομάζεται τέλος άμεσης πρόσβασης (direct access fee), δηλαδή DAF, και επιβλήθηκε πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2018, προκαλώντας αντιδράσεις κυρίως από τουρίστες ή Ελληνες κατοίκους του εξωτερικού που επισκέφθηκαν τη χώρα μας με αφορμή τις καλοκαιρινές διακοπές. Οσοι από αυτούς κατοικούσαν ειδικά σε βόρειες χώρες, στις οποίες δεν υπάρχει ανάλογη επιβολή προμήθειας, διαμαρτυρήθηκαν στις τράπεζές τους και το θέμα έφτασε τότε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία παρενέβη με σχετικό ερώτημα προς τις ελληνικές τράπεζες, εγκαλώντας τες για διακρίσεις μεταξύ των Ευρωπαίων καταναλωτών. Η παρέμβαση της Επιτροπής δεν αφορούσε το ύψος της προμήθειας, αλλά το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες παραβίαζαν τον κανονισμό 924/2009 της Ε.Ε. που ορίζει ότι οι τράπεζες υποχρεούνται να εφαρμόζουν ενιαία τιμολόγηση στους πελάτες τους οπουδήποτε στην Ευρώπη. Με βάση τον σχετικό κανονισμό, αν κάποιος κάνει διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ εντός της Ενωσης, η τράπεζα δεν μπορεί να χρεώσει με παραπάνω ποσό από ό,τι θα χρέωνε για αντίστοιχη συναλλαγή εντός της χώρας στην οποία έχει την έδρα της. Να σημειωθεί ότι τη σχετική χρέωση εφαρμόζουν μόνο χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, σε μια προφανή προσπάθεια να αντλήσουν έσοδα από το κύμα των τουριστών που έχουν, προκαλώντας την αντίδραση των κατοίκων από χώρες του Βορρά, που παρόμοιες χρεώσεις τούς είναι άγνωστες.

Η απάντηση των ελληνικών τραπεζών ήταν να γενικεύσουν την εφαρμογή της συγκεκριμένης χρέωσης, επιβάλλοντάς την και στους Ελληνες που κάνουν χρήση των μηχανημάτων αυτόματων συναλλαγών άλλων τραπεζών πλην αυτών στις οποίες διατηρούν τον τραπεζικό τους λογαριασμό. Η χρέωση διαμορφώθηκε μεταξύ 2 έως και 3 ευρώ και εφαρμόστηκε σχεδόν καθολικά, δηλαδή τον Ιούλιο του 2019, από όλες τις ελληνικές τράπεζες. Δεν είναι τυχαίο ότι η επέκταση της προμήθειας για τη χρήση του διατραπεζικού συστήματος για την ανάληψη μετρητών μέσω ATM συνοδεύθηκε με ραγδαία πτώση των αναλήψεων κατά 40% μέσα σε ένα μόλις μήνα, δηλαδή τον Αύγουστο του 2019, αφού λόγω και του μικρού αριθμού τραπεζών στη χώρα μας, οι Ελληνες μπορούν να διατηρούν λογαριασμούς σε δύο, τρεις ή και τέσσερις τράπεζες.

Δεν συνέβη όμως το ίδιο για τους κατοίκους των ακριτικών περιοχών και των νησιών, οι οποίοι, μη έχοντας πολλές επιλογές, έκαναν ανάληψη από το μοναδικό ΑΤΜ που υπήρχε στην περιοχή τους, ακόμα και αν δεν είχαν τραπεζικό λογαριασμό στη συγκεκριμένη τράπεζα, και επιβαρύνονταν έτσι με την προμήθεια DAF. Για τον λόγο αυτό οι περισσότερες τράπεζες επέστρεφαν αυτή τη χρέωση που είχαν προηγουμένως εισπράξει στους λογαριασμούς των πελατών τους, αντισταθμίζοντας με αυτό τον τρόπο την επιβάρυνση που τους επέβαλαν, πολιτική που διεύρυναν μετά την πρόσφατη συνάντηση με τον πρωθυπουργό εντάσσοντας στο δίκτυο των απομακρυσμένων σημείων και άλλες περιοχές.