Συγκλονιστικές αρχαιότητες παρουσιάζονται για πρώτη φορά παγκοσμίως, σε ένα σχολείο στα Κουφονήσια [εικόνες]

Το παλιό μονοθέσιο σχολείο στο Ανω Κουφονήσι, πάνω σχεδόν στην άμμο της παραλίας, γίνεται χώρος ιερός καθώς φιλοξενεί συγκλονιστικά ευρήματα, που πρώτη φορά βγαίνουν στο φως, από τις ανασκαφές στην Κέρο και το Δασκαλιό απέναντι.

Τα νησιά που «γέννησαν» μερικά από τα συγκλονιστικότερα κυκλαδικά ειδώλια στην ιστορία και που τώρα εκτίθενται στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου.

Ο τίτλος της έκθεσης που παρουσιάζει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων είναι εύγλωττος: «δες ΑΠΕΝΑΝΤΙ». Από τα ισόγειο κτίσμα με τις δυο αίθουσες και τα μεγάλα παράθυρα, βλέπεις την Κέρο σχεδόν να εισέρχεται στον χώρο, νομίζεις ότι αν απλώσεις το χέρι θα την αγγίξεις, τόσο κοντά είναι. Οι φωνές των κολυμβητών και των παιδιών που παίζουν στην παραλία σε περικυκλώνουν μέσα στο παλιό σχολείο που λειτουργεί πλέον ως εκθεσιακός χώρος για την Αρχαιολογική Συλλογή Κουφονησίου. Και είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που τα εκθέματα μέσα σε αυτό τον χαμηλό, ταπεινό κτίσμα υπογραμμίζουν την αιωνιότητα μέσα από τη διαρκή τους σύνθεση με την καθημερινότητα, όπως την βιώνουν οι κάτοικοι των Κυκλάδων.

Τα νερά της
θάλασσας μπροστά έχουν χρώμα βαθύ
πράσινο. Απέναντι η Κέρος, σαν το σώμα
μιας εγκύου ξαπλωμένης ανάσκελα, με το
κεφάλι της να ακουμπά το κεφάλι ενός
γενειοφόρου άνδρα… Ανεβαίνοντας τα
λίγα ασπρισμένα σκαλιά μπαίνεις στο
χώρο του «μουσείου» που φέτος θα
φιλοξενήσει μια έκθεση παγκόσμιου
ενδιαφέροντος -κάπως έτσι μια κουκίδα
στον χάρτη ακτινοβολεί. Εκεί παρουσιάστηκε
πέρυσι από τον οργανισμό ΝΕΟΝ η έκθεση
σύγχρονης τέχνης «Αστερισμοί στο χώμα»
όπου νέοι δημιουργοί εμπνεύστηκαν από
την ιστορία και τον πλούτο της περιοχής
και δημιούργησαν έργα που περικλείουν
την αρχαιολογία του Μέλλοντος.

Από τις 15 Ιουλίου έρχεται η αρχαιολογικής υφής έκθεση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων που αρθρώνεται σε δυο άξονες. Προβάλλοντας όψεις της ζωής στο Δασκαλιό που καταδεικνύουν την ιδιαιτερότητα και τη θέση σου σε ένα εκτενές δίκτυο ανταλλαγών. Σημειώνουμε ότι το Δασκαλιό ενωνόταν με μια λεπτή λωρίδα γης με τη θέση Κάβος. Επίσης, στην έκθεση παρουσιάζοντας πτυχές της ανασκαφικής διαδικασίας και τεκμηρίωσης, που πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση τεχνολογιών αιχμής, καθώς και πλευρές της απαιτητικής εργασίας αρχαιολόγων και ερευνητών, υπό ιδιαίτερα δύσκολες εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες.

Τόσο η Κέρος όσο και το Δασκαλιό είναι μια από τις σημαντικότερες θέσεις της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου (3.200-2.100 π.Χ.) και οι αρχαιολογικές έρευνες που πραγματοποιούνται τα τελευταία 13 χρόνια στο Δασκαλιό από τη Βρετανική Σχολή Αθηνών και το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, με επικεφαλής τoυς Colin Renfrew και τον Michael Boyd και με τη συνεργασία και εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, έχει φέρει στο φως συγκλονιστικά ευρήματα, που ήδη έχουν απασχολήσει τον διεθνή Τύπο. Τώρα κάποια από αυτά θα τα δούμε για πρώτη φορά.

Η Κέρος και το Δασκαλιό είναι νησίδες που κυριολεκτικά λεηλατήθηκαν από τους αρχαιοκάπηλους, χιλιάδες σημαντικές αρχαιότητες αρπάχθηκαν από τα σωθικά της γης κυρίως στη δεκαετία του του ‘60 και κυρίως το 1958 που το ιερό του Κάβου υπέστη μεγάλη επιδρομή των αρχαιοκαπήλων. Για να κατανοήσουμε τη σπουδαιότητα και τον αρχαιολογικό πλούτο που είχε η Κέρος και το Δασκαλιό αρκεί να ακούσουμε τον αρχαιολόγο Λόρδο Renfrew: «Η Κέρος ήταν ένα μεγάλο ιερό της Πρωτοκυκλαδικής εποχής με ακτινοβολία σε όλες τις Κυκλάδες, αντίστοιχο με αυτό της Δήλου των ιστορικών χρόνων».

Το έργο των αρχαιοκάπηλων έγινε αντιληπτό το 1963. Ενημερώθηκε και έσπευσε στο νησί ο ανασκαφέας της Σαντορίνης Χρίστο; Ντούμας που περιγράφει πως φτάνοντας στην Κέρο, έβλεπε ήδη μέσα από το καΐκι την δυτική πλευρά της νησίδας σκαμμένη ως χαμηλά στην παραλία, τα χώματα αναμοχλευμένα και με διάσπαρτα θραύσματα αρχαιοτήτων. Μέρος του θησαυρού της Κέρου εμφανίστηκε ξαφνικά το 1976 σε μια έκθεση στην Καρλσρούη με τίτλο «Η τέχνη των Κυκλάδων» με τα εκθέματα να δηλώνονται ως «αγνώστου προέλευσης».

Παρά τη
λεηλασία, η γη συνεχίζει να γεννά
απίστευτης ομορφιάς και αξίας αρχαιότητες.
Και κάποιες από αυτές θα αποκαλυφθούν
στην έκθεση «δες ΑΠΕΝΑΝΤΙ», σε επιμέλεια
του αρχαιολόγου-μουσειολόγου Στέφανου
Κεραμίδα. Η έκθεση πραγματοποιείται με
τη συνεργασία της Βρετανικής Σχολής
Αθηνών, του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ
και του Ινστιτούτου Κύπρου. Αποκλειστικός
χορηγός της έκθεσης είναι η CΟSMOTE. Η
χορηγία αποτελεί συνέχεια της στήριξης
της COSMOTE στο Πρόγραμμα Ανασκαφών Κέρου
(The Cambridge Keros Project), μέσω της παροχής
τεχνολογικού εξοπλισμού και διαδικτυακής
πρόσβασης κατά τις ανασκαφές.

info

• Αρχαιολογική Συλλογή Κουφονησίου, Άνω Κουφονήσι
• διάρκεια έκθεσης: 15 Ιουλίου – 30 Σεπτεμβρίου 2019
• καθημερινά | 09.00 -12.00 και 17.00 – 21.30, Τρίτη κλειστά
• Ελεύθερη είσοδος