Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας 2026: Νέες διευκρινίσεις για τις αλλαγές που έρχονται
Αλλάζει από το 2026 το εργασιακό τοπίο καθώς θα τεθεί σε εφαρμογή το νέο πλαίσιο για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας για το σύνολο της οικονομίας, ύστερα από την κοινωνική συμφωνία που υπήρξε μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων για την επαναφορά τους.
Της Κατερίνας Φεσσά
Οι βασικές αλλαγές που φέρνει μεταξύ άλλων η εν λόγω συμφωνία είναι πως: διευκολύνεται η επέκταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας με την πτώση του ποσοστού στο 40% από το 50% , αναγνωρίζεται η επικουρική δραστηριότητα στην ΓΣΕΕ καθώς συνάπτει συλλογική σύμβαση εργασίας εάν ένα μέλος των εργαζομένων την καλύπτει και έτσι πετυχαίνεται μια καλύτερη συμφωνία, αλλά και επιστρέφει καθολικά η μετενέργεια. Δηλαδή μετεργούν όλοι οι όροι στο ενδιάμεσο στάδιο μετά την λήξη μιας σύμβασης και μέχρι την σύναψη της επόμενης. Αυτό γίνεται για λόγους ομοιομορφίας, ισονομίας και ίσης μεταχείρισης.
Ουσιαστικά η συμφωνία αυτή οδηγεί σε περισσότερες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας στους κλάδους της οικονομίας, παρέχει μεγαλύτερη προστασία και ασφάλεια στους εργαζόμενους, διασφαλίζει ένα πιο σταθερό εργασιακό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις αλλά και βάζει πιο ξεκάθαρους κανόνες στην αγορά εργασίας.
Η ψήφιση
Για το θέμα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας μιλά ο Γενικός Γραμματέας Εργασιακών Σχέσεων στο υπουργείο Εργασίας, Νίκος Μηλαπίδης στο enikonomia.gr. « Η κατάθεση και η ψήφιση του νέου νόμου για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας θα γίνει τέλη Γενάρη του 2026 στη Βουλή. Και με το που θα ψηφιστεί το πλαίσιο αυτό θα μπορεί να κάνει χρήση του όποιος θέλει να επισυνάψει συλλογική σύμβαση.
Ουσιαστικά όποια επιχείρηση θέλει θα μπορεί από τον Φεβρουάριο του 2026 και μετά να επισυνάψει τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας για το προσωπικό της προκειμένου το τελευταίο να δει τις αντίστοιχες αυξήσεις. Μάλιστα βάσει του Συντάγματος άρθρο 22 παράγραφος 2: η συλλογική αυτονομία είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη. Δηλαδή εάν θέλει κάποια επιχείρηση συνάπτει συλλογική σύμβαση εργασίας, ενώ εάν δεν επιθυμεί δεν το κάνει. Συνεπώς το πλαίσιο αυτό δεν θα έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα και δεν προβλέπονται κάποιες κυρώσεις ή πρόστιμα σε όσους το εφαρμόσουν» σημειώνει.
Και συνεχίζει λέγοντας « ευελπιστούμε πως τέλη Δεκέμβρη- το αργότερο- σε 2 εβδομάδες θα κατατεθεί το σχέδιο δράσης για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας στην Κομισιόν. Αυτή είναι υποχρέωση της χώρας. Δηλαδή είναι ένας οδικός χάρτης για την αναμόρφωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Είναι αυτό που περιλαμβάνει η κοινωνική συμφωνία αλλά και κάποια άλλα πράγματα που έχουν συμφωνηθεί. Και με την αλλαγή του έτους το συντομότερο δυνατό θα μπει η συμφωνία αυτή σε διαβούλευση και στη συνέχεια θα εισαχθεί στο Κοινοβούλιο για ψήφιση της»
Οι ΚΑΔ
Μάλιστα ο κ. Μηλαπίδης διευκρινίζει πως για να προσδιοριστεί καλύτερα το περιεχόμενο των νέων συλλογικών συμβάσεων εργασίας για το σύνολο της οικονομίας θα υπάρξουν ειδικοί ΚΑΔ. « Για να προσδιοριστούν ακόμη καλύτερα οι συμφωνίες που μελλοντικά θα συναφθούν και που θα υπογραφούν, θα έχουν ειδική αναφορά στους ΚΑΔ για περιοριστικό αντικείμενο » σημειώνει και παραθέτει ένα σχετικό παράδειγμα:
«Μια συμφωνία που αφορά το μέταλλο έχει πολλά διαφορετικά είδη μετάλλων και για αυτό τον λόγο ενδεχομένως να υπάρξουν 3 και 4 ΚΑΔ. Μέταλλα υπάρχουν στις καρέκλες αλλά μέταλλο είναι και η εξόρυξη κλπ» υπογραμμίζει ο Γενικός Γραμματέας Εργασιακών Σχέσεων στο Υπουργείο Εργασίας.
Οι μισθοί και οι αυξήσεις
Στην ερώτηση για το εάν οι συμβάσεις αυτές θα αφορούν όλους τους μισθούς των εργαζομένων ο κ. Μηλαπίδης απαντά πως «μπορούν να υπάρξουν κλαδικές συμβάσεις αλλά και επιχειρησιακές εντός μιας επιχείρησης .Αυτό λογίζεται και για αυτό αυξάνεται το ποσοστό των συλλογικών στη χώρα. Άρα η κάθε επιχείρηση και ο κάθε κλάδος θα ορίσει τα του οίκου» .
Και ξεκαθαρίζει πως με την ενεργοποίηση του νέου πλαισίου των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, οι αυξήσεις που θα δοθούν στους εργαζόμενους θα εξαρτηθούν από τους κλάδους στους οποίους απασχολούνται αλλά και από τις διαπραγματεύσεις που θα γίνουν.
Ωστόσο επισημαίνει πως οι συλλογικές αυτές συμβάσεις συνήθως προβλέπουν αυξήσεις από 2%-4% για τους μισθούς των εργαζομένων. Αυτό μπορεί να ισχύσει για την επόμενη χρονιά και τα δύο επόμενα έτη η αύξηση κινηθεί στα ίδια επίπεδα με αυτά του 2026 με κάποιες αυξομειώσεις, συμπληρώνει
Οι εξαιρέσεις
Μεταξύ άλλων ο κ. Μηλαπίδης αναφέρεται στις περιπτώσεις των επιχειρήσεων που εξαιρούνται από την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. « Κάποιες εταιρείες που θα έχουν ζημιογόνες χρήσεις ή που θα αντιμετωπίζουν κινδύνους πτώχευσης ή διαπιστευμένης οικονομικής ανέχειας θα μπορούν να εξαιρούνται από τα αποτελέσματα της επέκτασης μιας συλλογικής σύμβασης » τονίζει.
Και διευκρινίζει πως εάν οι επιχειρήσεις ενός κλάδου αδυνατούν οικονομικά να δώσουν τις αυξήσεις με την ενεργοποίηση του νέου πλαισίου των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, τότε θα πρέπει να κάνουν τα εξής:
- Θα πρέπει να συντάξουν μια τεκμηριωμένη έκθεση που θα λέει ότι με βάση τους ισολογισμούς στοιχείων τους δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν.
- Σε αυτήν την περίπτωση το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας μπορεί να δεχτεί το αίτημα αυτό και να ισχύσει η ρήτρα και να εξαιρεθούν από το μέτρο αυτό.