Συντάξεις χηρείας: Ποια προβλήματα έχουν προκύψει με τις περικοπές και ποια σενάρια εξετάζονται

Το θέμα της περικοπής των συντάξεων χηρείας, μετά την έλευση τριετίας από τον θάνατο του αρχικού δικαιούχου προκαλεί πονοκέφαλο τόσο στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης όσο και στο κυβερνητικό επιτελείο γενικότερο.

Υπενθυμίζεται πως ο νόμος που προβλέπει την περικοπή  για τις συντάξεις χηρείας έχει ψηφιστεί επί ΣΥΡΙΖΑ. Σημειώνεται δε πως ο νόμος αυτός εφαρμόστηκε από τις αρχές του 2020 για τους δικαιούχους σύνταξης θανάτου από το Δημόσιο και τον ΟΓΑ,  ενώ έμειναν εκτός και οι συντάξεις χηρείας του ιδιωτικού τομέα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι δικαιούχοι που εξακολουθούν να λαμβάνουν σύνταξη χηρείας ίση με το 70% της σύνταξης του θανόντος, παρά την παρέλευση της τριετίας, είναι χιλιάδες. Σύμφωνα με την  εφημερίδα “Καθημερινή”, μια πιθανή περικοπή στο ποσό της σύνταξης χηρείας κατά 50%, ώστε από το 70% να πέσει στο 35% της σύνταξης του θανόντος, θα προκαλέσει μεγάλη ανατροπή στον προγραμματισμό και στη ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Δηλαδή η περικοπή  βάσει νόμου που ψηφίστηκε  το 2016 θα πρέπει να  επιβληθεί σε όλες τις  συντάξεις χηρείας(ανδρών και γυναικών) που δόθηκαν 3 χρόνια πριν από  την 1η Οκτωβρίου 2020 εάν ο δικαιούχος  εργάζεται ή συνταξιοδοτείται.

Αναλυτικά, η σύνταξη χηρείας χορηγείται από την ημέρα  θανάτου του  δικαιούχου- άμεσα ασφαλισμένου είτε αυτός  λάμβανε σύνταξη είτε εργαζόταν ( με βάση τα έως τότε έτη ασφάλισης).

Κατά την πρώτη  μετά την ημερομηνία θανάτου, 3 ετία η σύνταξη  ορίζεται στο 70% του ποσού  που λάμβανε(ή πρόκειται  να πάρει εάν εργαζόταν) ο άμεσα ασφαλισμένος ανεξάρτητα από την εργασία, τη συνταξιοδότηση  ή το οικογενειακό εισόδημα  του/της συζύγου. Στη συνέχεια η σύνταξη χηρείας περιορίζεται  κατά 50%.

Η εν λόγω περικοπή εφαρμόζεται ήδη στο Δημόσιο και το ζητούμενο είναι πότε και πώς θα επεκταθεί στους συνταξιούχους  του ιδιωτικού τομέα, αλλά και εάν  θα προβλεφθεί  ή όχι αναδρομική περικοπή. Και αυτό γιατί  στην πράξη οι αποδοχές των δικαιούχων σύνταξης χηρείας  εφόσον  “κλειδώσει” η απόφαση για  πλήρη και καθολική εφαρμογή του νόμου  θα περιορίζονται στο 35%  της σύνταξης του θανόντος, ήτοι στο 50% του 70% της σύνταξης του άμεσα ασφαλισμένου, που λαμβάνει ο/η σύζυγος. Αυτό βέβαια εφόσον λαμβάνει και δική του/της σύνταξης ή εργάζεται.

Τα σενάρια

Διάφορά σενάρια  για το θέμα των συντάξεων χηρείας φαίνεται πως επεξεργάζεται  το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα “Καθημερινή”, ένα από τα πιθανά σενάρια  που υπάρχουν στα συρτάρια του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης είναι να επιβληθεί η περικοπή να επιβληθεί σε όλες τις συντάξεις χηρείας ανδρών  και γυναικών  που δόθηκαν πριν από την 1η Οκτωβρίου 2020 εφόσον  σήμερα ο δικαιούχος  εργάζεται ή συνταξιοδοτείται. Παράλληλα θα προβλέπεται ως “ρήτρα” προστασίας του εισοδήματος των επιζώντων, ο δικαιούχος να έχει το δικαίωμα επιλογής για το ποια από τις δύο συντάξεις  θα περιοριστεί κατά 50%. Να μπορεί δηλαδή να επιλέξει εάν η μείωση κατά 50% θα επιβληθεί στη δική του σύνταξη ( εξ ιδίου δικαιώματος) εφόσον αυτή είναι  χαμηλότερη  ή στη σύνταξη λόγω θανάτου.

Η ανακοίνωση του ΕΝΔΙΣΥ

Σημειώνεται δε πως το ΕΝΔΙΣΥ εξέδωσε χθες ανακοίνωση για το θέμα περικοπών συντάξεων χηρείας.

«Να μην εφαρμοστεί η νομοθεσία που περικόπτει στο μισό τις συντάξεις χηρείας εξ ιδίου δικαιώματος και για δικαιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα, προτείνει το ΕΝΔΙΣΥ. Έως τώρα η διάταξη έχει εφαρμοστεί μόνο για δικαιούχους που προέρχονται από το δημόσιο τομέα και τον ΟΓΑ.

Το Δίκτυο ζητάει από την Κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας να νομοθετήσουν σχετικά, ώστε να παραμείνει η καταβολή των συντάξεων χηρείας στο 70% των αρχικών ποσών, εφ’ όρου ζωής του κάθε δικαιούχου, όπως είχαμε ζητήσει εξ αρχής με την ψήφιση του νόμου. Έως τώρα, το μέτρο εφαρμόζεται βάσει νομοθεσίας, μόνο για την πρώτη τριετία καταβολής της εν λόγω παροχής.

Εν συνεχεία, επιβάλλεται περικοπή στο ήμισυ του αρχικού καταβληθέντος ποσού. Πρόκειται για ένα άδικο μέτρο που κακώς εφαρμόστηκε σε χιλιάδες συνταξιούχους στο δημόσιο και στον ΟΓΑ. Στους δικαιούχους αυτούς η Κυβέρνηση οφείλει να επιστρέψει τα χρήματα πίσω και το μέτρο δεν πρέπει να το επεκτείνει και στον ιδιωτικό τομέα.

Υπάρχει ο κίνδυνος να είναι δεκάδες χιλιάδες οι δικαιούχοι που θα τύχουν νέων περικοπών στις συντάξεις χηρείας που λαμβάνουν, ενώ θα κληθούν να επιστρέψουν και αναδρομικά ποσά προς τα Δημόσια Ταμεία, καθώς το μέτρο θα έπρεπε να είχε εφαρμοστεί από τον Οκτώβριο του 2020! » σημείωσε.

Έστω και την ύστατη ώρα, καλείται η Κυβέρνηση να επιδείξει κοινωνική ευαισθησία. Πρόκειται για δικαιούχους που έχουν χάσει το έτερον ήμισυ και η σύνταξη λαμβάνεται επειδή οι εκλιπόντες είχαν καταβάλλει κανονικά και απρόσκοπτα τις ασφαλιστικές εισφορές που τους αναλογούσαν. Δεν μπορεί τώρα να γίνεται περικοπή της παροχής, στο όνομα κάποιας δημοσιονομικής εξισορρόπησης.
Το ΕΝΔΙΣΥ υπενθυμίζει ότι το συγκεκριμένο μέτρο, θεσμοθετήθηκε το 2016, εν μέσω Μνημονίων και βαθιάς Οικονομικής Κρίσης. Βρισκόμαστε στο 2024, με την Ελλάδα να καταγράφει ρυθμούς ανάπτυξης της Οικονομίας. Επιτέλους, ας αναλογιστεί η Κυβέρνηση από ποιους συνταξιούχους επιδιώκει να υφαρπάξει ένα μέρος του εισοδήματός τους! Από εκείνους που διαβιούν μόνοι και έχουν απόλυτη ανάγκη την οικονομική ενίσχυση.
Το Δίκτυο θα συνεχίσει να διεκδικεί το αυτονόητο για το σύνολο των συνταξιούχων της χώρας και όχι μόνο για τα μέλη του: Ανθρώπινες και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους, με ικανοποιητικές συντάξεις, μακριά από τις σφαγιαστικές περικοπές του παρελθόντος»