Τέσσερις λόγοι που προκαλούν άγχος στους εφήβους

1. Τα ηλεκτρονικά

Το πρόβλημα με τον ηλεκτρονικό κόσμο έχει δύο σκέλη: από τη μία μεριά τα παιδιά έχουν περισσότερους ‘φίλους’ και διαδικτυακές επαφές που είναι πιο απρόσωπες και αποστασιοποιημένες και βλέπουν ένα πλαστό κόσμο από ωραίες φωτογραφίες, ‘κουλ’ αναρτήσεις, κλπ., που τα κάνει να θεωρούν ότι όλοι οι άλλοι περνάνε καλύτερα από τους ίδιους.

Από την άλλη, τα ηλεκτρονικά προσφέρουν μια διέξοδο από τη βαρεμάρα, τη στεναχώρια, τις δυσκολίες και τα προβλήματα της καθημερινότητας- αλλά αυτή η διέξοδος αποδεικνύεται αδιέξοδο: οι έφηβοι μαθαίνουν στο να αποφεύγουν τη δύσκολη πραγματικότητα και τα ‘δύσκολα’ συναισθήματα. Το αποτέλεσμα; Αντί να γίνονται δυνατοί σαν άνθρωποι, οι σημερινοί έφηβοι λυγίζουν κάτω από την παραμικρή δυσκολία.

Τι μπορείτε να κάνετε:

Βάλτε όρια και κανόνες! Όταν το λέω στους γονείς με κοιτάνε παραξενεμένοι, αλλά η αλήθεια είναι ότι οι γονείς έχουν τη δύναμη να διαμορφώσουν ως ένα σημείο το πρόγραμμα των παιδιών τους και να θέσουν κανόνες. Όχι ηλεκτρονικά μετά από κάποια συμφωνημένη ώρα το βράδυ, όχι ηλεκτρονικά την ώρα του φαγητού, είναι μερικά απλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε. Επίσης, βρείτε χρόνο να συζητήσετε για το τι απασχολεί το έφηβο παιδί σας. Μην απογοητευτείτε με την πρώτη άρνηση του να κουβεντιάσετε. Αναζητήστε ευκαιρίες για χαλαρή συζήτηση πχ μέσα στο αυτοκίνητο, όταν πηγαίνετε σε δραστηριότητες. Δώστε στον έφηβό σας ελεύθερο χρόνο για παιχνίδι με φίλους.

2. Τα παιδιά θεωρούν ότι πρέπει να είναι ευτυχισμένα 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.

Όσοι από εσάς με παρακολουθείτε ξέρετε ότι είμαι όχι απλώς οπαδός της θετικής σκέψης, της διαχείρισης τους στρες και της θετικής ψυχολογίας, αλλά και τα διδάσκω αυτά στο πανεπιστήμιο και τα σεμινάρια που προσφέρω. Τα παραπάνω όμως δε σημαίνουν ότι κανείς «πρέπει» να είναι ευτυχισμένος όλη την ώρα. Θετική στάση απέναντι στις δυσκολίες σημαίνει ότι το άτομο αναγνωρίζει τις δυσκολίες και αναζητάει λύσεις- δεν είναι ‘ευτυχισμένο’ επειδή δεν έχει έγνοιες, αλλά διατηρεί μέσα του ένα κομμάτι του εαυτού του που νιώθει καλά, έχει αισιοδοξία και πίστη ότι οι προσπάθειές του θα οδηγήσουν κάπου.

Δυστυχώς, πολλοί έφηβοι θεωρούν ότι θα πρέπει να είναι 100% της ημέρας του ευτυχισμένοι, χωρίς να ζορίζονται, χωρίς να ακούνε «όχι» από τους γονείς τους, και με το να έχουν όλα όσα ζητάνε. Ακόμα χειρότερα, πολλοί γονείς θεωρούν ότι τα παιδιά τους θα πρέπει να είναι απολύτως ευτυχισμένα και κάνουν τα πάντα γι’ αυτά. Το αποτέλεσμα όμως είναι ότι οι έφηβοι και πάλι έχουν παραπάνω επιθυμίες, οπότε το κυνήγι της ευτυχίας δε σταματάει ποτέ.

Τι μπορείτε να κάνετε:

Συζητήστε για τα συναισθήματα! Μιλήστε για το πώς νιώθετε εσείς, με αφορμή ταινίες συζητήστε για το ότι είναι απολύτως φυσιολογικό για τους ανθρώπους να νιώθουν όλη τη γκάμα των συναισθημάτων και ότι δεν είναι υποχρεωτικό να ‘πετάει’ κανείς από τη χαρά του όλη την ώρα.

3. Οι γονείς επαινούν τα παιδιά τους υπερβολικά και άστοχα.

Όταν οι γονείς επαινούν τα παιδιά τους από μικρή ηλικία με υπερβολικό τρόπο «είναι η καλύτερη ζωγραφιά του κόσμου» , «είσαι το πιο έξυπνο παιδί της τάξης σου», ΔΕΝ βοηθάνε το παιδί τους να αποκτήσει αυτοπεποίθηση, μας λένε οι έρευνες. Αντίθετα, το αγχώνουν, επειδή το παιδί φοβάται μήπως χάσει τον τίτλο του καλύτερου ή επειδή αισθάνεται ο έπαινος είναι υπερβολικός και ψεύτικος.

Τι μπορείτε να κάνετε:

Επαινέστε την προσπάθεια! Όταν πείτε στο παιδί σας «είσαι ο καλύτερος στα μαθηματικά» είναι σαν να του λέτε «και δε χρειάζεται να προσπαθήσεις άλλο». Ένας τέτοιος έπαινος δε βοηθάει το παιδί να πάει παρακάτω. Αντίθετα, αν πείτε στο παιδί «είμαι πολύ περήφανη που μελέτησες τόσο καλά και κατάφερες να πάρεις αυτόν τον καλό βαθμό στο διαγώνισμα. Ήταν πολύ δύσκολο, αλλά η προσπάθειά σου ανταμείφθηκε». Ακόμα και αν το παιδί δεν έχει πάρει 19 ή 20, αυτός ο έπαινος θα το βοηθήσει να δει τον εαυτό του ως ικανό άτομο και να αντιληφθεί ότι η προσωπική προσπάθεια οδηγεί σε καλά αποτελέσματα.

4. Οι έφηβοι δε διδάσκονται συναισθηματική νοημοσύνη.

Οι έφηβοι μαθαίνουν σύνθετες ακαδημαϊκές πληροφορίες, παπαγαλίζουν ακόμα περισσότερα, αλλά δε μαθαίνουν πρακτικές τεχνικές συναισθηματικής νοημοσύνης, όπως να διαχειρίζονται το στρες, το θυμό τους, το φόβο τους, να διαχειρίζονται το χρόνο τους και να βάζουν προτεραιότητες. Χωρίς αυτές τις βασικές δεξιότητες, το άγχος και το στρες κατακλύζουν τους εφήβους.

Τι μπορείτε να κάνετε:

Διδάξτε απλές τεχνικές! Δείξτε στο παιδί σας πώς να οργανωθεί και να βάλει τις δραστηριότητές του σε ένα ηλεκτρονικό ή μη ημερολόγιο (αντί να σας ρωτάει τι έχει να κάνει ή να ξεχνάει). Διδάξτε του τη δύναμη της βαθιάς αναπνοής για να καλμάρει όταν αγχώνετε. Αν δεν ξέρετε πώς να το βοηθήσετε, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό.