Θανάσης Παπαθανάσης: «Θέλουμε μία τοπική αυτοδιοίκηση πιο αποτελεσματική, περισσότερο ευέλικτη, πιο δίκαιη και διαφανής στην άμεση κρίση του πολίτη»

Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχοντας διατελέσει Δήμαρχος και επί 19 συναπτά έτη στον Α’ βαθμό Τοπικής Αυτοδιοικησης καθώς και σε όλα τα Οργανα Διοίκησης των Δήμων όπως στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ, σε επιτροπές έργου της ΚΕΔΕ και στην Ελληνική Αντιπροσωπεία στο Κογκρέσο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών στο Συμβούλιο της Ευρώπης στο Στρασβούργο μπορώ να πω με σιγουριά ότι πρόκειται για ένα νομοσχέδιο το οποίο αναδεικνύει τις δυνατότητες των ΟΤΑ, ενώ προσφέρει στην εύρυθμη λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και συμβάλλει ουσιαστικά στην αναβάθμισή τους.

Κατά τα πρώτα άρθρα του νομοσχεδίου αναδεικνύεται ο ρόλος της κυβερνησιμότητας των ΟΤΑ. Ορίζονται αναλυτικά ο αριθμός των Αντιδημάρχων ανάλογα με τον πληθυσμό του κάθε Δήμου αλλά και η καίρια πρόβλεψη ότι Αντιδήμαρχος μπορεί να είναι μόνο Δημοτικός Σύμβουλος εκλεγμένος με την παράταξη της πλειοψηφίας. Προβλέπεται η διαδικασία εκλογής του προεδρείου Δημοτικού Συμβουλίου ενώ εισάγεται η εκλογή με φανερή  ψηφοφορία. Επίσης, προβλέπεται πλήρως η διαδικασία για την εκλογή του Προεδρείου ώστε να μην υπάρξει περίπτωση να εκλείψει το προεδρείο ενώ παράλληλα ότι πρόεδρος μπορεί να εκλεγεί μόνο σύμβουλος από την πλειοψηφούσα παράταξη με σαφή μνεία της παύσης της ιδιότητας αυτού σε περίπτωση ανεξαρτητοποίησης.

Με τη Σύγκληση ειδικής συνεδρίασης λογοδοσίας του Δημοτικού Συμβουλίου κάθε δύο μήνες, εισάγεται μια σημαντική καινοτομία που συμβάλλει στην διαφάνεια και την λογοδοσία. Πρόκειται για μία συνεδρίαση μέχρι 10 θεμάτων που θέτουν οι Σύμβουλοι εγκαίρως και απαντάει ο εκπρόσωπος της Δημοτικής Αρχής. Επί της ουσίας αλλαγή συντελείται με την συγκρότηση και εκλογή των Δημοτικών Επιτροπών. Η Δημοτική Επιτροπή, θα αποτελέσει, ως νεοσυσταθέν όργανο, το όχημα της συγκεντρωμένης και ευέλικτης υπό το Δήμο και διοίκησης προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο των Δημάρχων και των Δημοτικών Συμβουλίων. Ως το νέο όργανο του Δήμου θα ασκεί τις αρμοδιότητες των καταργούμενων Επιτροπών, της Εκτελεστικής Επιτροπής, της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής.

Ενισχύεται η λογοδοσία με την αποζημίωση των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου για τη συμμετοχή τους στη διμηνιαία ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας ενώ ταυτοχρόνως η απόφαση ορισμού αντιπεριφερειαρχών διασφαλίζεται με ανάρτηση στο Πρόγραμμα «Διαύγεια» και στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας. Επαναφέρεται ως βέλτιστο σύστημα, με δικλείδες ασφάλειας ο ορισμός Αντιπεριφερειαρχών και Επάρχων αποκλειστικά από την παράταξη του Περιφερειάρχη και αίρεται η υποχρέωση αιτιολογημένης απόφασης για την ανάκληση αντιπεριφερειάρχη. Ενισχύεται η αποφασιστικότητα των ΟΤΑ β βαθμού με διαβαθμισμένη ενίσχυσή της δυνατότητας λήψης αποφάσεων των επιτροπών του Περιφερειακού Συμβουλίου, αφενός με την ευκολότερη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων σε αυτές και αφετέρου με αυστηρότερες προϋποθέσεις για την άσκηση των αρμοδιοτήτων αυτών από το Περιφερειακό Συμβούλιο. Επίπλέον, για την αναβάθμιση του ρόλου της μειοψηφίας αλλά και την ενσωμάτωση των δικαιωμάτων αυτής στο νέο σύστημα διοίκησης, ορίζεται ότι Αντιπρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται μέλος της Μειοψηφίας.

Για την ομαλότερη και με μεγαλύτερη εξασφάλιση στη λήψη αποφάσεων λειτουργία των Περιφερειών εφαρμόζνται αναλογικά οι διατάξεις για την εκλογή προεδρείου του Περιφερεικού Συμβουλίου, για τη σύσταση και τις αρμοδιότητες της Περιφερειακής Επιτροπής αλλά και της ειδικής αποζημίωσης για τη συνεδρίαση λογοδοσίας.  Το νομοσχέδιο δεν σταματάει εκεί και εισάγει μια καινοτόμα ειδική μα αποφασιστικό χαρακτήρα διμηνιαία συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου για τον έλεγχο των πεπραγμένων της διοίκησης κατά τον ίδιο τρόπο όπως εξηγήσαμε για τους ΟΤΑ α΄ βαθμού. Πολλαπλώς όπως καθίσταται σαφές ότι θα ελέγχονται οι διοικήσεις των τοπικών αρχών ενώ διαμορφώνεται ένα δημοκρατικό πλέγμα ελέγχου, διαφάνειας και κυβερνησιμότητας  στους ΟΤΑ.

Στο πλαίσιο της αποτελεσματικότερης και με μεγαλύτερο έλεγχο διοίκησης των δήμων από τα αιρετά  όργανα διοίκησης προβλέπεται η κατάργηση των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου των δήμων με τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την πλήρη ενσωμάτωση των αρμοδιοτήτων και του προσωπικού των καταργούμενων Νομικών Προσώπων. Ειδικότερα το δημοτικό συμβούλιο δύναται να συγκροτεί επιτροπές για τη βέλτιστη διαχείριση των θεμάτων νομικών προσώπων που καταργούνται στις οποίες συμμετέχουν και μη αιρετά μέλη. Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα που είχαν μέσο όρο προϋπολογισμού άνω των 600.000 ευρώ τα τελευταία πέντε έτη προβλέπεται ότι αυξάνεται κατά έναν ο αριθμός των αντιδημάρχων των δήμων. Όσον αφορά τις σχολικές επιτροπές προβλέπεται η υποχρεωτική σύσταση επιτροπών με συμμετοχή εκπροσώπων της εκπαιδευτικής κοινότητας. Προς αποφυγή παρερμηνειών και κακόπιστων αλυσιτελών λογισμών από συναδέλφους της αντιπολίτευσης αποσαφηνίζεται ότι οι θέσεις του προσωπικού συστήνονται αυτοδικαίως. Ξεκαθαρίζουμε ότι οι θέσεις αυτές συστήνονται επιπλέον των υφιστάμενων θέσεων του οργανισμού εσωτερικής υπηρεσίας του δήμου.

Το σχέδιο νόμου που συζητάμε σήμερα, Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι  ενέχει μια σημαντική τομή για την τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία  θα συμβάλλει καθοριστικά στη διαφάνεια και στη λογοδοσία. Συγκεκριμένα προβλέπεται η θέσπιση και λειτουργία ενός διαδικτυακού κόμβου για τη χάραξη αποτελεσματικών και στοχευμένων πολιτικών για την τοπική αυτοδιοίκηση και για την παρακολούθηση των επιδόσεων των ΟΤΑ. Ο κόμβος θα αποτελέσει εργαλείο για τους δημότες  οι οποίοι θα μπορούν να ελέγχουν τις επιδόσεις των δήμων και των περιφερειών σε μεμονωμένο αλλά και σε συνολικό επίπεδο αποτελεσματικότητας. Επιπλέον προβλέπεται και η δυνατότητα επιβράβευσης των ΟΤΑ που επιδεικνύουν βέλτιστες επιδόσεις.

Με κεντρικό σύνθημα το «έλεγχος και αξιολόγηση παντού» δε θέλουμε μονάχα ένα κεντρικό κράτος πιο λειτουργικό, αλλά δίνουμε την απαιτούμενη  έμφαση στους δήμους και τις περιφέρειες εκεί που υπάρχει η άμεση και καθημερινή τριβή πολιτείας και πολίτη. Επιζητούμε τα αιρετά μας όργανα να έχουν στα χέρια τους εργαλεία και εγγυήσεις από το Κράτος για ταχύτερη λήψη αποφάσεων, ταχύτερη υλοποίηση έργων και μεγαλύτερο έλεγχο από τους πολίτες. Αναζητούμε και είναι το πνεύμα αυτού του νομοσχεδίου τη χρυσή τομή μεταξύ της εμπέδωσης αισθήματος αποτελεσματικότητας από τη μία και της πλήρωσης της ανάγκης λογοδοσίας της Αρχής προς τον πολίτη από την άλλη. Θέτουμε τους όρους για μία τοπική αυτοδιοίκηση πιο απτελεσματική, περισσότερο ευέλικτη, πιο δίκαιη  και διαφανής στην άμεση κρίση του πολίτη.

 Σας ευχαριστώ πολύ!