Θες να πετύχεις το στόχο σου; Ώρα να πεις περισσότερα «όχι»

Όταν σκεφτόμαστε τους στόχους μας, το μυαλό μας πηγαίνει στη δράση. Άλλωστε, ο πιο σίγουρος τρόπος για να αποτύχουμε είναι να μην προσπαθήσουμε ποτέ. Κάνουμε το Α για να πετύχουμε το Β. Πήραμε την απόφαση Χ για να πάρουμε το αποτέλεσμα Ψ. Συνεπώς, η ακαδημαϊκή έρευνα ορίζει την «αυτοαποτελεσματικότητα» ως την πίστη του ατόμου στην ικανότητά του να παίρνει και να κάνει πράξη αποφάσεις που ευθυγραμμίζονται με τους στόχους του. Κι ενώ η δράση παίζει σημαντικό ρόλο, ένα άλλο μέτρο προόδου φαίνεται να γίνεται όλο και πιο σημαντικό καθώς κατευθυνόμαστε προς τον στόχο μας: η ικανότητα να λέμε «όχι».

Αν αναλογιστούμε τη δέσμευση προς τον/ την σύντροφό μας, μεταξύ άλλων, αυτή αφορά την απόφαση να λέμε «όχι» σε άλλα πρόσωπα. Ομοίως, η εστίαση σε ένα στόχο περιλαμβάνει την ικανότητα να επιμένουμε σε μία εργασία, αποκλείοντας όλες τις άλλες. Εν τω μεταξύ, αυτή η διαδικασία δεν είναι εύκολη, δεδομένου ότι ο σύγχρονος κόσμος είναι γεμάτος περισπασμούς, ειδικά σχεδιασμένους να τραβούν την προσοχή μας, όπως τα social media. Ωστόσο, αξίζει να το προσπαθήσουμε μιας και όπως έχει αποκαλύψει η έρευνα, η ικανότητα των παιδιών να λένε «όχι» ελέγχοντας την εστίαση του μυαλού τους και αποφεύγοντας τους πειρασμούς, είναι ένας εξαιρετικά ισχυρός προγνωστικός παράγοντας επιτυχίας αργότερα στη ζωή.

Από τη στιγμή που επιδιώκουμε έναν στόχο που έχει σημασία για εμάς, αυτό που συνήθως μας εμποδίζει να τον πετύχουμε είναι μάλλον οι περισπασμοί και οι… παρακάμψεις, όχι η έλλειψη δράσης.

Γιατί τα «όχι» είναι τόσο δύσκολα

Το «όχι» είναι μια αρνητική λέξη, ειδικά όταν πρόκειται για την απόρριψη ενός αιτήματος από κάποιον φίλο, συγγενή, σύντροφο κλπ. Υπάρχουν διάφοροι ψυχολογικοί παράγοντες που δυσκολεύουν την απόρριψη αιτημάτων, όπως ο άγραφος κανόνας ότι πρέπει να ανταποδίδουμε τις πράξεις των άλλων και η δυσφορία που νιώθουμε αυτόματα όταν αρνούμαστε, υπογραμμίζουν οι επιστήμονες.

Από τη μία πλευρά βέβαια, είναι μάλλον καλό που ως άνθρωποι είμαστε τόσο κοινωνικοί που μας είναι δύσκολο να πούμε «όχι» ο ένας στον άλλο. Από την άλλη, είναι σημαντικό να θέτουμε όρια στις σχέσεις μας έτσι ώστε οι γύρω μας να μπορούν να κατανοήσουν την απόφασή μας να απομακρυνόμαστε ανά περιόδους.

Άλλο ένα πιθανό στοιχείο που καθιστά δύσκολα τα «όχι» είναι η περιέργεια. Την κατάλληλη στιγμή, η περιέργεια μπορεί να οδηγήσει σε καινοτομία. Σε λάθος στιγμή, ωστόσο, η περιέργεια μπορεί να οδηγήσει σε απόσπαση της προσοχής και έλλειψη εστίασης.

Τι χάνουμε αν δεν μπορούμε να αρνηθούμε

Η ικανότητα απόρριψης εναλλακτικών δραστηριοτήτων μπορεί να παίξει καθώς φαίνεται ρόλο στην πρόοδό μας ως προς όσα έχουν σημασία για εμάς. Ίσως, στην πορεία, λέγοντας πάντα «ναι», να χάσουμε τη δύναμή μας να εστιάσουμε στις προσωπικές μας επιθυμίες. Κυρίως όμως, το να μην λέμε «όχι» μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας. Η ταυτότητά μας και η εικόνα του εαυτού μας επηρεάζονται βαθιά από ό,τι κάνουμε. Αν κάνουμε ζιγκ-ζαγκ μεταξύ των ποικίλων εργασιών, θα αρχίσουμε να αμφιβάλλουμε για τα πραγματικά μας «θέλω».

Προσπάθησε λοιπόν να πεις «όχι» σε εργασίες και δραστηριότητες που αποσπούν την προσοχή σου από τους μακροπρόθεσμους στόχους σου. Η ανάθεση μπορεί επίσης να βοηθήσει. Αφαιρώντας ευθύνες από τα χέρια σου και μεταθέτοντάς τις σε άλλους, θα απελευθερωθείς από μικρές εργασίες που μπορεί να μην ευθυγραμμίζονται με τους πρωταρχικούς σου στόχους. Έτσι, εξοικονομείς ενέργεια για τα όνειρά σου.

Τελικά, όταν σκέφτεσαι πώς θα καταφέρεις το στόχο σου, σκέψου όχι μόνο σε τι λες «ναι» αλλά και σε τι «όχι». Όλες οι λέξεις έχουν τη σημασία τους και παίζουν το ρόλο τους στην επιτυχία.