Τι αλλάζει μετά την κατάργηση του τέλους χαρτοσήμου

«Ψαλίδι» σε επιβαρύνσεις που επιβάλλονται σε περισσότερες από 600 συναλλαγές φέρνει η κατάργηση του τέλους χαρτοσήμου. Χρειάστηκε να περάσει σχεδόν… ένας αιώνας για να πάψει να υφίσταται το εν λόγω τέλος και εντέλει να «ψηφιοποιηθεί».

Ο μετασχηματισμός του χαρτοσήμου σε «ψηφιακό τέλος συναλλαγής» αλλάζει όλα όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα σε σειρά συναλλαγών, πόσο μάλλον όταν θα πάψει να υφίσταται σε κάποιες από αυτές, ενώ θα υιοθετηθεί διαδικασία ψηφιακής απόδοσής του.

Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης

Το τέλος χαρτοσήμου, επιβλήθηκε πριν από σχεδόν 100 χρόνια και σήμερα επιβαρύνει πάνω από 600 συναλλαγές και συμβάσεις. Αποτελεί ακόμη και τώρα «πηγή» αμφισβητήσεων και προστριβών στον φορολογικό έλεγχο και ήταν ένας από τους λόγους που έπειτα από τόσες δεκαετίες αποφασίστηκε να γίνει ψηφιακό και να «εκσυγχρονιστεί».

Από ποιες συναλλαγές καταργείται το τέλος χαρτοσήμου

Ο μετασχηματισμός του χαρτοσήμου σε «ψηφιακό τέλος συναλλαγής» είναι έργο που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και γίνεται για πρώτη φορά καθώς πρόκειται για μία «δύσκολη» μεταρρύθμιση λόγω της πολυπλοκότητας της νομοθεσίας, η οποία χρονολογείται από το 1931!

Το τέλος χαρτοσήμου επιβάλλεται σε αρκετές συναλλαγές και συμβάσεις όπως δάνεια, μισθώματα (πλην κατοικιών), επιδοτήσεις, οικονομικές ενισχύσεις, διανομή κληρονομιάς, εγγραφές στα βιβλία επιτηδευματιών, με δύο κατά κύριο λόγο συντελεστές, 2,4% και 3,6% (οι βασικοί συντελεστές είναι 2% και 3%, επιβαλλόμενης, όμως, και εισφοράς 20% επί του χαρτοσήμου υπέρ του ΟΓΑ).

Η νέα μορφή του όμως φέρνει και την κατάργηση μιας σειράς επιβαρύνσεων, καθώς μεταξύ άλλων καταργούνται το χαρτόσημο άδειας γάμου, που σήμερα ανέρχεται στο ποσό των 15 ευρώ, έκδοσης οικοδομικής άδειας που ανέρχεται σε 2 τοις  χιλίοις επί του προϋπολογισμού του έργου, στις πράξεις διαζυγίου, στην έκδοση άδειας για την άσκηση επαγγέλματος που σήμερα ανέρχεται τα 30 ευρώ και άδεια λειτουργίας τουριστικών γραφείων που ανέρχεται στα 145 ευρώ.

Πιο αναλυτικά, το Τέλος Χαρτοσήμου καταργείται σε σημαντικές συναλλαγές όπως: χρησιδάνειο, ασφαλιστικές συναλλαγές, σύσταση και αύξηση κεφαλαίου μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων/οντοτήτων, ενέγγυες πιστώσεις τραπεζών υπέρ εισαγωγέων, συμβατικοί τόκοι δανείων και πιστώσεων.

Επιπρόσθετα, καταργείται σε περισσότερες από 100 συναλλαγές που αφορούν σε χαρτόσημα επί παραβόλων (πχ άδεια γάμου, επαγγελματικές άδειες κλπ.).

Απαραίτητη επισήμανση: Η κατάργηση του Τέλους Χαρτοσήμου δεν συμπαρασύρει και την κατάργηση του παραβόλου για τις εν λόγω συναλλαγές. Οδηγεί ωστόσο σε μείωση της τελικής επιβάρυνσης.

Καταργείται, επίσης, σε περισσότερες από 500 συναλλαγές στις οποίες επιβαλλόταν Τέλος Χαρτοσήμου 2,4% ή 3,6% επί των κρατήσεων  που αφορούν ΝΠΔΔ ή Δημόσιο (π.χ. Χαρτόσημο επί  Κρατήσεων υπέρ Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), υπέρ ΤΑΧΔΙΚ (Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτηρίων), υπέρ ΕΑΔΗΣΥ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων) κα.

Ποιες συναλλαγές θα επιβαρύνει το τέλος συναλλαγής

Το Τέλος Συναλλαγής για συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών θα βεβαιώνεται με ηλεκτρονική δήλωση μέσω νέας ψηφιακής πλατφόρμας που θα τεθεί σε λειτουργία από την ΑΑΔΕ. Η δήλωση και απόδοση του Τέλους γίνεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από εκείνον της συναλλαγής.

Εξαιρούνται οι περιπτώσεις όπου υπάρχει υποχρέωση παρακράτησης φόρου εισοδήματος (η βεβαίωση και απόδοση του γίνεται με βάση τις προθεσμίες των παρακρατούμενων φόρων), τα μισθώματα (η απόδοσή του γίνεται μέσω της υποβολής της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος) και η περίπτωση τρεχούμενου δοσοληπτικού λογαριασμού (η δήλωση και η απόδοση γίνεται εντός του πρώτου μήνα του επόμενου φορολογικού έτους).

Για συναλλαγές με το Δημόσιο, το Τέλος Συναλλαγής καταβάλλεται ηλεκτρονικά πριν την κατάρτιση ή έκδοση της οικείας πράξης.

Οι συντελεστές του Ψηφιακού Τέλους Συναλλαγής για συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών ορίζονται ως εξής:

-3,60% σε όλα τα μισθώματα ακινήτων, στα τιμολόγια είσπραξης αποζημιώσεων νόμιμων τόκων και τόκων υπερημερίας και στις συναλλαγές ή συμβάσεις μεταξύ φυσικών προσώπων που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και συμβάλλονται για πράξεις που δεν αφορούν αυτήν καθώς και στις περιπτώσεις όπου ο ένας συμβαλλόμενος είναι Δημόσιο, Δήμος, ΝΠΔΔ.

-2,40% εφόσον όλοι οι συμβαλλόμενοι ή συναλλασσόμενοι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, ή τουλάχιστον ένας έχει τη νομική μορφή της ΑΕ, ΕΠΕ και ΙΚΕ.

-1,20% εφόσον πρόκειται για καταβολή αμοιβής σε φυσικά πρόσωπα ή μέλη διοίκησης και για κατάθεση ή ανάληψη από τα χρηματικά διαθέσιμα νομικών προσώπων και οντοτήτων.

-0,30% επί των προσκομιζόμενων επιταγών (“πινάκια”) σε πιστωτικά ιδρύματα.

Σε δάνεια που υπόκεινται σε Τέλος Συναλλαγής (δάνεια μεταξύ ιδιωτών/εταιρείες τα οποία δεν είναι τραπεζικά) επιβάλλεται ανώτατο όριο στο Τέλος Συναλλαγής ύψους 150.000 ευρώ ανά δανειακή σύμβαση αλλά ανεξαρτήτως του τόπου που συνήφθη το δάνειο.

Με τον τρόπο αυτό δεν θα υφίστανται πλέον οι λόγοι παράκαμψης της νομοθεσίας. Έτσι, το δημόσιο θα εισπράττει τα τέλη που μέχρι τώρα έχανε καθώς οι σχετικές συμβάσεις συνάπτονταν στο εξωτερικό. Η επιβάρυνση δε για τις εταιρίες και τους ιδιώτες θα είναι σε λογικά επίπεδα.

Πιο αναλυτικά, υπάγονται σε Τέλος Συναλλαγής:

-με συντελεστή 3,6% τα δάνεια μεταξύ ιδιωτών,
-με συντελεστή 2,4% τα δάνεια μεταξύ φυσικών ή νομικών προσώπων που ασκούν αμφότερα επιχειρηματική δραστηριότητα ή όπου ο ένας τουλάχιστον συμβαλλόμενος είναι ΑΕ, ΕΠΕ ή ΙΚΕ,
-με συντελεστή 1,2% οι εγγραφές στα βιβλία νομικών προσώπων περί καταθέσεων και αναλήψεων.
-με συντελεστή 2,4% τα ομολογιακά δάνεια του ν. 4548/2018 εκτός εάν διαπραγματεύονται σε ρυθμιζόμενη αγορά ή πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης.

Σημειώνεται ότι εξαιρούνται του Τέλους οι συμβατικοί τόκοι των δανείων.