Τι συμβαίνει όταν πιστεύουμε ότι δεν αξίζουμε να αγαπηθούμε;

Πολλοί άνθρωποι οι θέλουν απεγνωσμένα μία σχέση αγάπης, γιατί έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους ότι θα έχουν κάποιον δίπλα τους στα σκαμπανεβάσματα της ζωής. Από την άλλη, υπάρχουν εκείνοι που δεν αποδέχονται εύκολα την αγάπη.

Η κατανόηση του γιατί κάποιοι μπορεί να αισθάνονται ανάξιοι της αγάπης είναι το πρώτο βήμα προς την απόρριψη αυτού του τοξικού τρόπου σκέψης.

Παρόλο που οι περισσότεροι από εμάς μπορούν πιθανώς να σκεφτούν μια κατάσταση κατά την οποία ένιωθαν ότι δεν αξίζουν την αγάπη, τον έπαινο ή τα κομπλιμέντα των άλλων, αν περνάει συχνά από το μυαλό σου η σκέψη ότι είσαι κατώτερος των άλλων ή πως δεν αξίζεις να αγαπηθείς, τότε δεν πρέπει να την κρύβεις κάτω από το χαλί. Σύμφωνα μάλιστα με τον κλινικό ψυχολόγο Joshua Klapow, πρόκειται για ένα σχετικά σύνηθες φαινόμενο.

«Πολλοί άνθρωποι έχουν την αίσθηση ότι δεν αξίζουν τον έρωτα, αλλά αυτό δεν είναι ένα υγιές, παραγωγικό ή χρήσιμο συναίσθημα», αναφέρει στο Elite Daily. «Έτσι, παρότι είναι συχνό, είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπιστεί, διαφορετικά θα έχει αρνητική επίδραση σε όλες τις σχέσεις που θα ακολουθήσουν. Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάτι σαν γρήγορη επιδιόρθωση όσον αφορά στην αντιμετώπιση αρνητικών συναισθημάτων, ειδικά όταν είναι απόρροια παιδικών τραυμάτων ή τοξικών ερωτικών σχέσεων του παρελθόντος. Πολύ συχνά είναι ένας συνδυασμός των εμπειριών μας από προηγούμενες ερωτικές σχέσεις και του τρόπου με τον οποίο κάποιος βιώνει την αγάπη», λέει ο Klapow. Η προσέγγισή μας στις σχέσεις και ιδιαίτερα στις ερωτικές επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το πώς βιώσαμε και μεταφράσαμε μέσα μας την αγάπη ως παιδιά δηλαδή.

Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε σπίτια που έχουν μία σταθερή προσέγγιση και τρόπο ζωής έχουν την ευκαιρία να καλλιεργήσουν ένα υγιές τρόπο «δεσίματος» στις σχέσεις τους που τους επιτρέπει να δίνουν και να λαμβάνουν αγάπη με λειτουργικούς και βιώσιμους τρόπους. «Ως παιδιά, εάν διαμορφώσουμε ασφαλείς δεσμούς με τους γονείς μας (ή τους κηδεμόνες μας) μέσω της σταθερής αγάπης, της παρουσίας και της προσοχής τους, τότε καταλήγουμε να βλέπουμε τις σχέσεις ως σχετικά σταθερές. Έχοντας ζήσει σε ένα περιβάλλον που αισθανόμαστε ασφάλεια και σταθερότητα σημαίνει ότι είναι πιο πιθανό να νιώθουμε ότι αξίζουμε τέτοιου είδους σχέσεις όσο μεγαλώνουμε και γινόμαστε ενήλικες», διευκρινίζει για να συμπληρώσει αμέσως:

«Εάν η παιδική ηλικία περιλάμβανε αστάθεια ή έλλειψη συνεπούς αγάπης, αυτό μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο στο πώς ανταποκρίνεται κάποιος στις σχέσεις ως ενήλικας. Όταν οι γονείς είναι ασυνεπείς στην συναισθηματική τους παρουσία, στην ικανότητα να αγαπούν και να ηρεμούν, ή δε μας δίνουν την αίσθηση ότι μπορούμε να βασιστούμε σε αυτούς συναισθηματικά, τότε τείνουμε να δημιουργούμε “ανήσυχους” δεσμούς. Αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε μία ενήλικη ζωή στην οποία αντιμετωπίζουμε τις σχέσεις ως ασταθείς και αισθανόμαστε την ανάγκη να προσκολληθούμε σε αυτές ή να τις τραβήξουμε οπωσδήποτε κοντά μας. Αυτό μπορεί επίσης να αναγκάσει κάποιον να αμφισβητήσει το κατά πόσο αξίζει μια ασφαλή, στοργική σχέση».

Το τρίτο είδος «δεσίματος» μοιάζει περισσότερο με αποφυγή και είναι συνήθως αποτέλεσμα της οικογενειακής δυσλειτουργίας και της συναισθηματικής χειραγώγησης στην παιδική ηλικία. «Αν οι γονείς μας δεν ήταν συναισθηματικά διαθέσιμοι ή εξέφραζαν την αγάπη τους μέσω χειραγώγησης ή με καταναγκαστικό τρόπο, τείνουμε να φοβόμαστε την έντονη συναισθηματική σύνδεση και να αναπτύσσουμε λόγους για τους οποίους δεν τη θέλουμε, δεν την αξίζουμε ή δεν τη χρειαζόμαστε», επισημαίνει ο Klapow. Οι «επιζώντες» από ερωτικές σχέσεις που ήταν κακοποιητικές κυριολεκτικά ή μεταφορικά συνηθίζουν στη χαμηλή αυτοεκτίμηση και σε συναισθήματα αναξίας.

Η επούλωση παλιών πληγών είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι οι παρελθοντικές αρνητικές εμπειρίες δεν επηρεάζουν την ικανότητά μας να πραγματοποιήσουμε υγιείς και ευτυχισμένες σχέσεις στο παρόν. Σύμφωνα με τον Klapow, η αναζήτηση βοήθειας από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας είναι το κλειδί επειδή η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να επηρεάσει πολλά περισσότερα από την ερωτική μας ζωή. «Είναι κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο για να μπορέσουμε να σκεφτούμε πώς θα βγούμε από μόνοι μας από αυτό και κάτι που χρειάζεται προβληματισμό, μια ανασκόπηση των σχέσεών μας και κάποια καθοδήγηση για το πώς σκεφτόμαστε τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο. Αν αισθανόμαστε ότι δεν αξίζουμε μία υγιή ερωτική σχέση και αυτό είναι μια βασική, ισχυρή πεποίθηση, τότε είναι σημαντικό να λάβουμε βοήθεια, καθώς μπορεί να επηρεάσει για πάντα την προσέγγισή μας σχετικά με τον έρωτα και την αγάπη», καταλήγει ο Klapow.

Η απομάκρυνσή μας από τα βαθιά ριζωμένα πρότυπα (λανθασμένης προφανώς) σκέψης είναι μια συνεχώς εξελισσόμενη διαδικασία, άκρως απαραίτητη εφόσον επιθυμούμε μία καλύτερη ζωή. Εάν οι επί πληρωμή θεραπείες δε μπορούν να αποτελέσουν επιλογή για οικονομικούς λόγους, υπάρχουν δωρεάν γραμμές ψυχολογικής στήριξης, ενώ συχνά πλέον καλύπτονται και μέσω ιδιωτικής ασφάλισης. Ακόμα κι αν κάποιος δε δελεάζεται αυτή τη στιγμή από την ιδέα μιας καλής σχέσης, η αντιμετώπιση των τραυμάτων του παρελθόντος λειτουργεί λυτρωτικά και κυρίως ενισχυτικά με την έννοια της αυτοπεποίθησης αφού οποιαδήποτε τοξική νοοτροπία μπαίνει στην άκρη.