Το κυβερνητικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της ύφεσης και της απώλειας εσόδων
Η ύφεση σύμφωνα και με τα λεγόμενα του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη θα είναι βαθιά για το 2020 ωστόσο οι διαβεβαιώσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι πως η ελληνική οικονομία διαθέτει αρκετά «καύσιμα» για την επανεκκίνησή της.
Σε εβδομαδιαία βάση η παρακολούθηση της πορείας των εσόδων
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι οι μεγάλες απώλειες εσόδων σε συνδυασμό με την αύξηση των δαπανών που απαιτήθηκαν και απαιτούνται για τη διαχείριση των επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης αλλά και της στήριξης κοινωνικών ομάδων από το lockdown στην οικονομία λόγω των περιοριστικών μέτρων.
Ο πρωθυπουργός μάλιστα κατά την συνέντευξή του στην Καθημερινή σημείωσε ότι «το γενικό λογιστήριο του κράτους επεξεργάζεται μοντέλα τα οποία αναπροσαρμόζονται σε εβδομαδιαία βάση, ώστε να βλέπουμε και την πορεία των εσόδων και τα κρατικά μας διαθέσιμα, τα οποία ευτυχώς είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Όμως κανείς δεν μπορεί να προβλέψει, αυτή την στιγμή, με ασφάλεια ποια θα είναι η ύφεση».
Θα αναπληρώσουμε τα χαμένα έσοδα του κράτους
Πάντως ο κ. Μητσοτάκης επισημαίνει ότι με την προϋπόθεση πως η επιστήμη θα δώσει τις απαντήσεις που τώρα περιμένουμε στη μάχη της αντιμετώπισης του κοροναϊού, «η ανάκαμψη το 2021 θα είναι μεγαλύτερη για την Ελλάδα από όση θα είναι η ύφεση του 2020».
Μάλιστα κατά τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα, αυτό το διάστημα «κάθε ευρώ στήριξης της οικονομίας όταν είναι σχεδιασμένο σωστά, επανέρχεται πίσω στην οικονομία και τη βοηθά να αναπτυχθεί».
«Στην πορεία το κράτος θα αναπληρώσει σιγά-σιγά τα χαμένα του έσοδα, ώστε στη συνέχεια να πιάσουμε το νήμα της οικονομίας από εκεί που το αφήσαμε τον Φεβρουάριο, προκειμένου να υπάρξει μια σημαντική άνοδος της οικονομικής δραστηριότητας στο τέλος του 2020 και μία εκρηκτική ανάπτυξη το 2021, μετά την παροδική ύφεση που θα περάσουμε αυτό το διάστημα» τονίζει ο κ. Πέτσας μιλώντας στον Σκάι.
Πληρωμή φόρων σε δόσεις
Προς την κατεύθυνση αυτή το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης επεξεργάζεται μια νέα «βεντάλια» ρυθμίσεων, με σπάσιμο της πληρωμής φόρων σε περισσότερες και μικρότερες δόσεις, έκτακτες διευκολύνσεις, ακόμα και αναβίωση των 120 δόσεων για τις οφειλές που έχουν δημιουργηθεί από τον Μάρτιο όταν η αγορά μπήκε σε καραντίνα.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος μιας νέας έκρηξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την Εφορία από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που δεν θα μπορούν να τα βγάλουν πέρα και ταυτόχρονα να διατηρηθεί η «κουλτούρα πληρωμών».
Στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου βρίσκονται και σενάρια για μειώσεις φόρων με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι εξετάζεται η μείωση 5%-10% του φόρου εισοδήματος που θα προκύψει από τη εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων, καθώς και του ΕΝΦΙΑ, υπό την προϋπόθεση όμως ότι οι φορολογούμενοι θα επιλέξουν την εφάπαξ εξόφλησή τους.
Ο κυβερνητικός σχεδιασμός περιλαμβάνει ακόμα μειώσεις φόρων για τις επιχειρήσεις, καθώς και φοροελαφρύνσεις για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που πλήττονται από τη μείωση 40% των ενοικίων.
Από Σεπτέμβρη ρύθμιση οφειλών
Οι έκτακτες διευκολύνσεις στην πληρωμή των φόρων αναμένεται να τρέξουν σταδιακά από τον Σεπτέμβριο, που λήγει η αναστολή των πληρωμών για τις επιχειρήσεις, τους εργαζομένους και τους επαγγελματίες που πλήττονται από την πανδημία. Στο βαρύ φορτίο των φόρων θα προστεθούν το καλοκαίρι ο φόρος εισοδήματος και ο ΕΝΦΙΑ.
Αυτό σημαίνει ότι πολλοί φορολογούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με ένα βουνό από φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις στις οποίες δεν θα μπορούν να αντεπεξέλθουν λόγω οικονομικής στενότητας.
«Μετά τη λήξη της παράτασης οφειλών που τώρα ισχύει θα υπάρχει δυνατότητα ρυθμίσεων οφειλών. Δεν θα καλέσουμε ξαφνικά τον πολίτη να πληρώσει τα πάντα. Θα μπούμε σε μία διαδικασία ρύθμισης οφειλών. Θα δούμε ποια θα είναι αυτή», δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ανοίγοντας παράθυρο σε μια νέα ρύθμιση για τις οφειλές προς την Εφορία.
Ποια σενάρια εξετάζονται
Στο πλαίσιο αυτό, το οικονομικό επιτελείο εξετάζει τη θέσπιση μιας έκτακτης ρύθμισης για την καταβολή των φόρων, που θα προβλέπει περισσότερες δόσεις για την εξόφληση όλων ανεξαιρέτως των φόρων.
Για παράδειγμα, όπως αναφέρουν αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, ο φόρος εισοδήματος αντί για τρεις διμηνιαίες δόσεις να πληρωθεί σε 8 μηνιαίες δόσεις από τον Ιούλιο έως και τον Φεβρουάριο του 2021.
Μάλιστα στο τραπέζι υπάρχει σενάριο παράτασης κατά έναν μήνα της προθεσμίας για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων από φυσικά πρόσωπα, χωρίς ωστόσο να μετατίθεται η προθεσμία πληρωμής της πρώτης δόσης του φόρου που λήγει κανονικά στο τέλος Ιουλίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα σενάρια των διευκολύνσεων για την καταβολή των φόρων και φορολογικών ελαφρύνσεων που εξετάζει το οικονομικό επιτελείο περιλαμβάνουν:
1. Θέσπιση μιας έκτακτης ρύθμισης 10 μηνιαίων δόσεων με πολύ χαμηλό επιτόκιο για την αποπληρωμή των φόρων και χρεών που θα δημιουργηθούν αποκλειστικά από την κρίση. Οι παλαιότερες οφειλές θα εντάσσονται στην πάγια ρύθμιση η οποία προβλέπει 24 μηνιαίες δόσεις για τις τρέχουσες οφειλές (ΦΠΑ, φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ κ.λπ.) και 48 μηνιαίες δόσεις για τις έκτακτες οφειλές (φόρο κληρονομίας κ.λπ.).
2. Αναβίωση της ρύθμισης των 120 δόσεων αποκλειστικά μόνο για χρέη και φόρους που δημιουργήθηκαν από τον Μάρτιο και μετά.
3. Άρση των κατασχέσεων για ληξιπρόθεσμες οφειλές σε συγκεκριμένα επαγγέλματα και επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την επέλαση του κοροναϊού.
Σήμερα επιχειρήσεις, επαγγελματίες, εργαζόμενοι και ιδιοκτήτες ακινήτων που πλήττονται από την κρίση έχουν τη δυνατότητα είτε να αναστείλουν την πληρωμή των φορολογικών τους υποχρεώσεων έως το τέλος Αυγούστου, είτε να κερδίσουν έκπτωση 25% στους φόρους (πλην ΦΠΑ και παρακρατούμενους φόρους) και τις δόσεις ρυθμίσεων εφόσον πληρώσουν στην ώρα τους.
Μάλιστα, οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες που θα επιλέξουν να εξοφλήσουν εφάπαξ έως τις 30 Απριλίου τον ΦΠΑ του πρώτου τριμήνου (όσοι τηρούν απλογραφικά βιβλία) ή του Μαρτίου (όσοι τηρούν διπλογραφικά βιβλία) θα έχουν τη δυνατότητα από την 1η Μαΐου να συμψηφίσουν το 25% του ΦΠΑ με μελλοντικές οφειλές.
Μειώσεις φόρων
Εκτός από τις διευκολύνσεις στην εξόφληση των φορολογικών υποχρεώσεων το οικονομικό επιτελείο εξετάζει να δώσει έξτρα φορολογικές ανάσες στις επιχειρήσεις, τους επαγγελματίες, τους ιδιοκτήτες ακινήτων και τους κλάδους που πλήττονται από την πανδημία. Πιο συγκεκριμένα:
Επιχειρήσεις: Για τις επιχειρήσεις σχεδιάζεται η μείωση του φορολογικού συντελεστή από το 24% στο 20% για τη φετινή χρήση.
Ιδιοκτήτες ακινήτων: Για τη στήριξη των ιδιοκτητών ακινήτων οι οποίοι θα εισπράξουν φέτος μικρότερα εισοδήματα λόγω της έκπτωσης 40% στα ενοίκια εξετάζονται μέτρα ελάφρυνσης, τα οποία όμως δεν θα είναι οριζόντια αλλά ανάλογα του πλήγματος που δέχονται. Αφού καθοριστούν οι εισοδηματικές απώλειες που θα υποστεί κάθε ιδιοκτήτης ενδεχομένως μέσω της ηλεκτρονικής υποβολής στο TAXISnet μιας έκτακτης δήλωσης θα εφαρμοστεί μια έκπτωση φόρου, η οποία θα υπολογιστεί ως ποσοστό επί των εισοδηματικών απωλειών.
Για τον τουριστικό κλάδο η κυβέρνηση μελετά τη μείωση του ΦΠΑ και του τέλους διαμονής.
Οι προσδοκίες από την Ευρώπη
Σε ότι αφορά τα γενικότερα μέτρα που θα κληθεί να λάβει η κυβέρνηση για την επανεκκίνηση της οικονομίας αυτά θα εξαρτηθούν από πολλούς παράγοντες.
Σε κάθε περίπτωση καθοριστικές για την πορεία των εξελίξεων αναμένονται να είναι οι αποφάσεις της συνόδου των ηγετών της ΕΕ στις 26 Απριλίου, όπου καταρχήν αναμένεται να εγκριθεί το ανεπαρκές οικονομικό πακέτο στήριξης των 500 δισ. ευρώ.
Ωστόσο ήδη μελετάται για το επόμενο εξάμηνο και η έγκριση ενός νέου δεύτερου πακέτου οικονομικής στήριξης επίσης 500 δισ. ευρώ.
Όχι σε νέο μνημόνιο
Αυτό πάντως που ξεκαθαρίζει και ο πρωθυπουργός, στη συνέντευξή του στην Καθημερινή, είναι πως δεν υπάρχει ζήτημα νέου μνημονίου για την Ελλάδα ή όποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα θελήσει να προσφύγει στον ESM για να αντλήσει χρηματοδότηση.
«Ούτως ή άλλως αυτή την στιγμή καθώς φαίνεται, θα δοθεί η δυνατότητα στις χώρες να προσφύγουν στον ΕSM. Αλλά αν πιστεύουν κάποιοι ότι οποιαδήποτε χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, θα δεχθεί να προσφύγει στον ΕSM με οποιασδήποτε μορφής μνημόνιο, είναι γελασμένοι. Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν θα το κάνει. Και ο ESM έχει νόημα μόνο, αν είναι ένας οριζόντιος μηχανισμός χρηματοδότησης για χώρες που μπορεί να τον έχουν ανάγκη, χωρίς μνημόνιο. Οτιδήποτε άλλο καθιστά τον ESM παντελώς ανεπίκαιρο σε αυτή τη συγκυρία» αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Η «ευελιξία» στην αγορά εργασίας
Μέχρι στιγμής πάντως οι αλλαγές που έχουν επέλθει στην αγορά εργασίας και είναι κομβικό στοιχείο για την επανεκκίνηση της οικονομίας αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση ως έκτακτες και όχι μόνιμες μετά το τέλος της πανδημίας.
«Αυτό το οποίο έχει μεγάλη σημασία είναι θέματα, όπως η μερική απασχόληση, η εκ περιτροπής απασχόληση, τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα έκτακτα μέτρα για τον κορονοϊό, να χρησιμοποιηθούν με σύνεση και την επόμενη ημέρα, να μην έχουν χαθεί θέσεις εργασίας. Έτσι ώστε, όταν θα φύγουμε από την υγειονομική κρίση και θα είμαστε έτοιμοι να πυροδοτήσουμε την επανεκκίνηση της οικονομίας, οι εργαζόμενοι να μην έχουν αποξενωθεί από τη θέση τους και να μπορέσουν να συνεχίσουν τη ζωή τους από εκεί που σταμάτησε προσωρινά τον Φεβρουάριο του 2020» είχε τονίσει ο κ. Πέτσας κατά την ενημέρωση των πολιτικών την Μεγάλη Πέμπτη.