Το λιώσιμο των πάγων «γεννά» άμμο

Τις ανάγκες σε άμμο δισεκατομμυρίων ανθρώπων μπορεί να καλύψει η τήξη των πάγων στη Γροιλανδία, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη Δανής γεωλόγου. Η τήξη του παγετώνα Σέρμεκ στο φιορδ Σερμιλίκ της νοτιοδυτικής Γροιλανδίας οδηγεί τεράστιες ποσότητες άμμου στον πυθμένα του κόλπου, που μπορούν να αξιοποιηθούν για την αναπλήρωση της άμμου σε παραλίες από την Καλιφόρνια μέχρι και τη γαλλική Ριβιέρα και να καλύψουν τις ανάγκες της οικοδομής σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο σύγχρονος κόσμος απαιτεί σήμερα 10 δισ. τόνους σκυροδέματος τον χρόνο, με την ποσότητα αυτή να αναμένεται να αυξηθεί κατά 25% έως το 2050. Η άμμος, που αποτελεί το 40% του μπετόν, είναι ένα από τα χρησιμότερα υλικά και έχει αρχίσει να σπανίζει σε πολλά σημεία της υφηλίου. Η διαβρωτική ικανότητα του πάγου και η ταχύτερη τήξη λόγω του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής έχει ενισχύσει τη συσσώρευση άμμου στον πυθμένα των κόλπων της Γροιλανδίας.

Η καθηγήτρια γεωλογίας Μέτε Μπέντιξεν, σε συνεργασία με τη δανική αυτόνομη περιοχή της Γροιλανδίας, πραγματοποιεί έρευνα βιωσιμότητας και περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εξαγωγής μεγάλων ποσοτήτων άμμου. Το σχέδιο εξαρτάται από την αναμενόμενη άνοδο της τιμής της άμμου παγκοσμίως, που θα προσείλκυε επιχειρήσεις στο σχέδιο της Γροιλανδίας. «Μέχρι στιγμής, η αμμοληψία γίνεται σε απόσταση μέχρι 70 χλμ. από τον τόπο χρήσης της. Η μεταφορά της σε μεγαλύτερη απόσταση είναι ασύμφορη», λέει ο Τζέισον Ουιλέτ της αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας.

Επιτακτική ανάγκη

Η Γροιλανδία έχει, όμως, επιτακτική ανάγκη διαφοροποίησης της οικονομίας της, καθώς το 90% των εσόδων προέρχεται από την αλιεία και τις κρατικές επιχορηγήσεις της Κοπεγχάγης. Μία βιομηχανία εξαγωγής άμμου θα μπορούσε να δώσει τέλος στις επιχορηγήσεις και να επιτρέψει στην περιοχή να αποκτήσει την ανεξαρτησία της από τη Δανία. Η νήσος παράγει σήμερα 900 εκατ. τόνους άμμου σε μορφή ιζήματος τον χρόνο, ποσοστό 10% επί του συνόλου ιλύς που καταλήγει στους ωκεανούς κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της δρος Μπέντιξεν, εάν το 15% του ιζήματος αυτού αντληθεί από τον πυθμένα του φιορδ, τα 33 εκατ. τόνοι άμμου που θα παραχθούν είναι ικανά να καλύψουν τις ανάγκες της κομητείας του Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας –μία από τις πολυπληθέστερες στις ΗΠΑ– για δύο χρόνια.

Η ζήτηση για άμμο και χαλίκι είναι διαρκής και αυξανόμενη σε όλο τον κόσμο, ενώ η εξόρυξή τους είναι συχνά ανεξέλεγκτη και παράνομη. Στην Ινδία, πραγματικές «μαφίες της άμμου» λυμαίνονται τις παραποτάμιες ζώνες προχωρώντας σε επικίνδυνη για τις γύρω κατοικημένες περιοχές παράνομη αμμοληψία. Εκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκε πέρυσι έδειξε ότι η παράνομη αυτή αμμοληψία ευθύνεται για την ταχεία διάβρωση παραποτάμιων και παραθαλάσσιων ζωνών και την καταστροφή ευαίσθητων οικοσυστημάτων. Η δρ Μπέντιξεν παραδέχεται, όμως, ότι το σχέδιό της θα έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι οποίες πρέπει να μελετηθούν προσεκτικά.