Το νέο πρόγραμμα-πρότυπο της Λυρικής -Με Λάνθιμο, Αμπράμοβιτς και ηχηρές συνεργασίες [βίντεο]

Η παρουσίαση του προγράμματος της Λυρικής για την περίοδο 2019-2020, φέρει στους αρμούς της πολλά περισσότερα από μία απαρίθμηση σημαντικών παραγωγών. Δείχνει τον δρόμο της εξωστρέφειας και της άνθησης που φέρουν οι συνεργασίες και η επιστράτευση των υγιών δημιουργικών δυνάμεων της χώρας από όλο το φάσμα – ακόμα και από τη μόδα.

Tα 80 της χρόνια κλείνει η Εθνική Λυρική Σκηνή – ήταν τον Μάιο του 1940 όταν ανέβηκε η πρώτη παράστασή της, η «Νυχτερίδα» του Γιόχαν Στράους στο κτίριο Τσίλερ του Εθνικού Θεάτρου, όπου ανήκε τότε η Λυρική. Και αυτά τα γενέθλια την βρίσκουν σε μια πραγματική στροφή της ιστορίας της. Με την ορμή που δίνει η νέα στέγη στο ΚΠΙΣΝ και τη μεγάλη μαγιά των 20 εκατομμυρίων ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, η Λυρική κλείνει τα 80 της χρόνια φέροντας τα χαρακτηριστικά όχι μίας σεβάσμιας ώριμης κυρίας, αλλά μιας δυναμικής εξωστρεφούς οντότητας που θέλει να αφήσει το στίγμα της στο παγκόσμιο στερέωμα. Η στιγμή που αρθρώνει και διατρανώνει ταυτότητα.

Κεφαλοποίηση
δυνατοτήτων

Το πρόγραμμα για τη σεζόν 2019-2020 που ανακοίνωσε ο Γιώργος Κουμεντάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, είχε αυτά τα χαρακτηριστικά. Ομως, το μυστικό της επιτυχίας βρίσκεται στην ίδια την συνταγή: συνεργασίες με οργανισμούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αναθέσεις για τη δημιουργία νέων έργων, επιστράτευση των κορυφαίων ελλήνων δημιουργών από το χώρο της μουσικής αλλά και το θεάτρου που καλούνται να χαράξουν μια νέα ευδιάκριτη διαδρομή. Ρίσκο, καινοτομία, ελληνικότητα, κοσμοπολιτισμός χωρίς να λησμονείται η ρίζα. Και όλα αυτά σαν ένα υφαντό γύρω από ιστορίες και όψεις της Αθήνας.

«Είναι εκπληκτική η ιδέα ότι η Εθνική Λυρική Σκηνή συστήνεται διεθνώς προβάλλοντας τα χαρακτηριστικά της ταυτότητάς της, που είναι άρρηκτα δεμένη με την Αθήνα», υπογράμμισε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στην πρώτη της εμφάνιση σε συνέντευξη Τύπου μετά την ανάληψη των καθηκόντων της. «Τους αρχαιολογικούς χώρους, το παλιό της θέατρο, τη σημερινή της στέγη, το Ηρώδειο. Με τον τρόπο αυτό η Λυρική κεφαλαιοποιεί τις δυνατότητες, που τις παρέχουν οι σύγχρονες υποδομές της, η σύγχρονη καλλιτεχνική της δημιουργία, αλλά και η πολιτιστική κληρονομιά της Αθήνας, προκειμένου να εισπράξει υπεραξία στο διεθνές επίπεδο».

Ο Λάνθιμος δημιουργεί ξανά στην Ελλάδα

Αυτή η κεφαλοποίηση δυνατοτήτων και η νέα αυτοπεποίθηση της Λυρικής τής επιτρέπουν να προχωρήσει σε μαζικές αναθέσεις για τη δημιουργία νέων έργων σε έλληνες σημαντικούς δημιουργούς. Κορυφή του προγράμματος είναι αναμφίβολα το πρόγραμμα The Artist on the Composer που υλοποιεί ο οργανισμός ΝΕΟΝ του Δημήτρη Δασκαλόπουλου με τη Λυρική. Μετά τη σαρωτική επιτυχία του περσινού προγράμματος με τον Νίκο Ναυρίδη, είναι η σειρά του Γιώργου Λάνθιμου την άνοιξη του 2020. Σε επιμέλεια της Ελίνας Κουντούρη- διευθύντριας του ΝΕΟΝ- και Γιώργου Κουμεντάκη ο διεθνής Ελληνας των πολλαπλών βραβείων, θα δημιουργήσει ένα φιλμ για την αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, όπου το ρόλο του σεναρίου θα τον έχει η μουσική.

Μια από τις πλέον συγκινητικές στιγμές στην παρουσίαση ήταν αυτή του «Ιnland», του έργου «Μέσα Χώρα» που συνθέτει ο Αγγελος Τριανταφύλλου (πρώτη φορά δημιουργεί όπερα), σε ποιητική κείμενο του Γιάννη Αστέρη και σκηνοθετεί ο ιδιοσυγκρασιακός Νίκος Καραθάνος. Κεντρική αρτηρία του έργου είναι ο θάνατος των ηλικιωμένων, η ανάγκη να τιμηθεί η γενιά των γιαγιάδων και των παππούδων μας που συχνά γεύονται τη μοναξιά πριν το τέλος. Στην παράσταση θα συμμετάσχουν σολίστες, χορωδοί, ακόμα και λαϊκοί ερμηνευτές άνω των 65 ετών. Τον Απρίλιο του 2020. Αν ανατριχιάσαμε και μόνο από το βίντεο με τους Καραθάνο και Τριανταφύλλου, αντιλαμβάνεστε τι θα συμβεί όταν ανέβει η παράσταση.

Ο πολυβραβευμένος, σπουδαίος συγγραφέας Βαγγέλης Χατζηγιάννης επεξεργάζεται την εμβληματική «Πάπισσα Ιωάννα» του Ροΐδη, ο εγκατεστημένος στη Νέα Υόρκη συνθέτης Γιώργος Βασιλαντωνάκης συνθέτει την όπερα και ο ιδιοφυής σκηνοθέτης της νέας γενιάς Δημήτρης Καραντζάς σκηνοθετεί. Στην ομάδα των σημαντικών νέων Ελλήνων που επιστρατεύονται είναι και η σπουδαία και ακάματη Κατερίνα Ευαγγελάτου που θα σκηνοθετήσει για το Ηρώδειο τον Ιούνιο του 2020 τον Ριγολέττο του Βέρντι με τον Δημήτρη Πλατανιά, αυτόν τον λυρικό τραγουδιστή δύναμη της φύσης που σαρώνει τις διεθνείς σκηνές στον ομώνυμο ρόλο.

Διεθνείς συμπαραγωγές: Από τον Ολιβέ Πυ ως την Αμπράμοβιτς

Στην φαρέτρα της Λυρικής βρίσκουμε έξι μεγάλες, φιλόδοξες παραγωγές που θα απασχολήσουν τα διεθνή φώτα και υποστηρίζονται από τη δωρεά 20 εκατομμυρίων ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Οπως τόνισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής «πρόκειται για την Υπνοβάτιδα που πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Κρατικής Όπερας της Βιέννης, τον Ντον Κάρλο που σκηνοθετεί ο διακεκριμένος Βρετανός σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της Όπερας του Μπέρμιγχαμ Γκρέιαμ Βικ, τον Βότσεκ στη σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν Ολιβιέ Πυ, τον Βέρθερο που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εθνική Όπερα των Παρισίων, τη μεγάλη συμπαραγωγή με Μόναχο, Βερολίνο, Φλωρεντία, Παρίσι πάνω στους Επτά θανάτους της Μαρίας Κάλλας της Μαρίνας Αμπράμοβιτς και το The Artist on the Composer με τον διεθνή μας σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο. Παράλληλα, αυτή τη στιγμή που μιλάμε οριστικοποιούνται πάνω από 10 διεθνείς συμπαραγωγές για τα επόμενα χρόνια, ολοκληρώνεται το επετειακό πρόγραμμα για το 2021, και διερευνώνται οι δυνατότητες για την εξαγωγή και την προώθηση του έργου της ΕΛΣ στο εξωτερικό» .

Σε αυτές τις συμπαραγωγές θα λάμψουν έλληνες ερμηνευτές που κάνουν διεθνή καριέρα συμβάλλοντας στο στοίχημα της εξωστρέφειας και της εδραίωσης της ελληνικής δημιουργίας και ταυτότητας στον χώρο της όπερας. Η Χριστίνα Πουλίτση, ο Δημήτρης Πλατανιάς, ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος, ο Τάσος Αποστόλου είναι χαρακτηριστικές τέτοιες περιπτώσεις. Και βέβαια δεν θα λείψουν οι διεθνείς ντίβες από τη σκηνή, όπως η αγαπημένη του κοινού της Metropolitan Opera και του διεθνούς Τύπου Ανίτα Ρατσβελισβίλι που θα κάνει στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος το ντεμπούτο της στον ρόλο της Σαρλότ στον «Βέρθερο» του Ζυλ Μασνέ – η ίδια είχε προαναγγείλει αυτό το ντεμπούτο της σε μεγάλη συνέντευξη στους New York Times.

Η νέα, ορμητική εποχή του μπαλέτου

Το δεύτερο…. ρίγος συγκίνησης που διαπέρασε την αίθουσα στη συνέντευξη Τύπου προκλήθηκε από τους 8 νέους χορευτές και χορεύτριες που χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος προσελήφθησαν στο μπαλέτο της Λυρικής. Στο βίντεο που τους παρουσίασε ήταν ακαριαία συγκινητικό και ελπιδοφόρο να βλέπεις τα πρόσωπά τους και τα εντατικά ασκημένα σώματά τους, την ορμή που φέρνουν στη Λυρική. Πόσο σπουδαίο: να μπαίνουν νέοι ερμηνευτές, στο σώμα του οργανισμού που κλείνει τα 80 του χρόνια.

Φέτος το μπαλέτο – στη δεύτερη χρονιά της θητείας του Κωνσταντίνου Ρήγου- προχωρά ακόμα παραπέρα και θα καλύψει όλο το φάσμα: κλασικό, νεοκλασικό, σύγχρονο. Επιστρέφει η «Λίμνη των Κύκνων» που παρουσίασε πέρυσι το μπαλέτο σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Ρήγου με τα συνεχή sold out, ενώ ο Ρήγος θα χορογραφήσει και το «Χορός με τη σκιά μου» στη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι -μια προσωπική αναμέτρηση και για τον ίδιο. Ομως η μεγάλη αναμέτρηση του μπαλέτου θα είναι σίγουρα αυτή με τον Δον Κιχώτη στη θρυλική χορογραφία του Μαριύς Πετιπά με την διεθνούς φήμης σχεδιάστρια Μαίρη Κατράντζου να δημιουργεί τα κοστούμια.

Εκσυγχρονισμός
και διαφάνεια στη διοίκηση

Το καλλιτεχνικό έργο συμπληρώνεται από πλήθος δράσεων σε θέματα διοίκησης καθώς πραγματικά η Λυρική γίνεται υπολογίσιμη δύναμη στον παγκόσμιο χάρτη της όπερας. Οπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Βασίλης Καραμητσάνης επιταχύνεται ο ρυθμός πληρωμών προς τους εξωτερικούς συνεργάτες, κυρίως τους καλλιτέχνες, εφαρμόζεται πρόγραμμα περικοπής δαπανών -πέραν της μισθοδοσίας-, ενισχύεται το πρόγραμμα προσέλκυσης χορηγιών και ταυτόχρονα σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού δημιουργείται το πλαίσιο για τις ταχύτερες εκταμιεύσεις των τακτικών και έκτακτων επιχορηγήσεων.

Ηδη μειώθηκαν οι δαπάνες φύλαξης και ταξιθεσίας και ομαλοποιείται το ζήτημα της υποβολής των μηνιαίων τελών χρήσης προς την ΚΠΙΣΝ ΑΕ, ενώ χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος δρομολογήθηκε η μετεγκατάσταση των εργαστηρίων δημιουργίας σκηνικών στο Ρέντη. Το στίγμα δόθηκε και όπως παρατήρησε η Λίνα Μενδώνη: «Το ιστορικό παρελθόν έρχεται και συνταιριάζει κατά τρόπο υπερφυσικό, όπως λέει ο Γιώργος Κουμεντάκης, με το φιλόδοξο μέλλον της Εθνικής Λυρικής Σκηνής».