Τρία μοντέλα αντιμετώπισης του υπερτουρισμού προτείνει η EBRD

Τρία μοντέλα διαχείρισης προορισμού για τη Σαντορίνη και τη Ρόδο προκρίνει μελέτη για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη στην Ελλάδα που έγινε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), σε συνεργασία με το υπουργείο Τουρισμού και τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ). Με δεδομένο το πρόβλημα του υπερτουρισμού στη Σαντορίνη, της υπερβολικής δηλαδή επιβάρυνσης των υποδομών και της αλλοίωσηs του ίδιου του χαρακτήρα του νησιού από τη μαζική παρουσία επισκεπτών, κυρίως λόγω της κρουαζιέρας, τόσο αυτή όσο και η Ρόδος αποτέλεσαν ειδικές περιπτώσεις για τη μελέτη.

Τα τρία μοντέλα τα οποία εισάγει προς διάλογο η κοινοπραξία συμβούλων από το Ηνωμένο Βασίλειο (ΤΕΑΜ Tourism Consulting και Yellow Railroad) και την Ελλάδα (Toposophy), που υλοποίησαν το πρόγραμμα, είναι:

• H ανάληψη της συνολικής διαχείρισης του προορισμού από μία υπάρχουσα αρχή (λ.χ. τον δήμο).

• H δημιουργία ενός νέου φορέα που θα συντονίζει όλους του υφιστάμενους συναρμόδιους φορείς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.

• Mια συλλογική συμφωνία όλων των εμπλεκομένων (π.χ. τουριστικές επιχειρήσεις, Τοπική Αυτοδιοίκηση, συλλογικοί φορείς, λοιπές επιχειρήσεις που επηρεάζονται από τις εξελίξεις στον τουριστικό τομέα και κάτοικοι και επισκέπτες) για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Ποια όμως πρέπει να είναι αυτά; Είναι αντιληπτό πως πρέπει να υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για το πού και πώς πρέπει να βρίσκεται ο κάθε προορισμός τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα;

Η μελέτη εντοπίζει τέσσερις βασικές αρχές για κάθε τέτοιο σχέδιο: συγκεκριμένη στόχευση για τους επισκέπτες που θέλει να έχει, δημιουργία των κατάλληλων υποδομών, διαχείριση του αρνητικού αντίκτυπου που ο τουρισμός επιφέρει στις τοπικές κοινωνίες αλλά και στο περιβάλλον και η εξασφάλιση της κατανόησης των κατοίκων. Οπως εξήγησαν οι συντάκτες της μελέτης και o εκπρόσωπος της EBRD στη σχετική εκδήλωση που έγινε χθες σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, κάθε προορισμός θα πρέπει να έχει ένα μακροπρόθεσμο πλάνο διαχείρισης που θα αφήνει θετικό κοινωνικό αποτύπωμα, με την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών, τον περιορισμό των επιπτώσεων του υπερτουρισμού και την προώθηση των τοπικών προϊόντων.

Ειδικότερα για τη Σαντορίνη και τη Ρόδο, επισημάνθηκε ότι πρόκειται για δύο από τους σημαντικότερους ελληνικούς προορισμούς, οι οποίοι ωστόσο αντιμετωπίζουν προκλήσεις όσον αφορά την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους και την αειφορία τους εν γένει, αλλά, εντέλει, και των παρεχομένων προς τους ταξιδιώτες υπηρεσιών.

Η μελέτη είναι μια εργασία σε εξέλιξη η οποία θα ολοκληρωθεί τις επόμενες εβδομάδες. Ποιοι θα είναι οι στόχοι και ποιες οι μέθοδοι; Σύμφωνα με όσα προτάθηκαν χθες στο πλαίσιο της μελέτης, το όραμα για τη Ρόδο θα μπορούσε να είναι τουρισμός όλο τον χρόνο με ορίζοντα επίτευξης το 2030, ενώ για τη Σαντορίνη η ανάδειξή της ως ένα exclusive νησί που θα αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένας προορισμός που προωθεί την αειφορία και διαφυλάσσει την κληρονομιά. Ειδικότερα, παρουσιάστηκαν έξι στρατηγικές προκλήσεις για τη Σαντορίνη: η αειφορία, η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, η εξασφάλιση της βέλτιστης αξίας από τον τουρισμό και το λανσάρισμα νέων εμπειριών για τους επισκέπτες.