«Τρύπα» στον προϋπολογισμό 9,36 δισ. ευρώ λόγω της πανδημίας

Η πανδημία διευρύνει την απόκλιση του προϋπολογισμού, ο οποίος εμφανίζει «τρύπα» ύψους 9,36 δισ. ευρώ το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου, αυξημένη κατά 3 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου. Δηλαδή, μέσα σε ένα μήνα η «τρύπα» άνοιξε κατά 46%. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, το πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώθηκε στα 8,199 δισ. ευρώ, ενώ υπό κανονικές συνθήκες ο προϋπολογισμός θα έπρεπε να καταγράφει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,16 δισ. ευρώ  (απόκλιση 9,36 δισ. ευρώ), όπως προέβλεπε ο αρχικός στόχος.

Η μείωση των φορολογικών εσόδων (κυρίως του ΦΠΑ και του φόρου εισοδήματος) ύψους 3,5 δισ. και οι διογκωμένες δαπάνες κατά 4,5 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της πανδημίας εκτροχίασαν, όπως φαίνεται, τον προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θ. Σκυλακάκη, «τα στοιχεία του προϋπολογισμού του Ιουλίου 2020 δείχνουν μια μείωση των εσόδων από φόρους κατά 15% σε σχέση με τις προβλέψεις του –προ κορωνοϊού– προϋπολογισμού. Η μείωση αυτή είναι χαμηλότερη σε σχέση με τις μειώσεις των δύο προηγούμενων μηνών (Ιούνιος -16,9%, Μάιος -35,5%), όπου καταγράφηκε η επίπτωση του lockdown και των εκτεταμένων αναστολών φορολογικών υποχρεώσεων».

Τα έσοδα του Ιουλίου, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό, επηρεάστηκαν αρνητικά από τη χρονική παράταση που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και την πληρωμή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος έως τις 28 Αυγούστου, καθώς και από τις δευτερογενείς επιπτώσεις της παγκόσμιας πανδημίας μέσω της βαθιάς ύφεσης που επιφέρει στον τουρισμό. 

Ο κ. Σκυλακάκης τονίζει ότι η παγκόσμια πανδημία θα συνεχίσει να επηρεάζει πολύ σημαντικά τα δημόσια έσοδα μέσω του τουρισμού και των εξαγωγών μέχρι, κατ’ ελάχιστον, τον Οκτώβριο – Νοέμβριο του 2020. Ωστόσο, επισημαίνει ότι το προσεχές διάστημα θα εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία σημαντικοί ευρωπαϊκοί πόροι μέσω του προγράμματος «SURE» και των συνδεδεμένων με την COVID-19 δαπανών ΕΣΠΑ, που αρχίζουν να εισπράττονται εντός του μηνός Αυγούστου. 

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, τα έσοδα από φόρους ανήλθαν στο επτάμηνο σε 22,678 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,57 δισ. ευρώ ή 13,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2020.

Ωστόσο, σε σύγκριση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2020 που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο κατατέθηκε στην Ε.Ε. στις 30 Απριλίου 2020, και οι οποίες περιέχουν τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα κατά περίπου 42 εκατ. ευρώ, παρά τη χρονική παράταση που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και την πληρωμή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος έως τις 28 Αυγούστου. Μόνο τον Ιούλιο, τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4,416 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 777 εκατ. ευρώ ή 15% έναντι του μηνιαίου στόχου.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2020 ανήλθαν στα 34,757 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 4,599 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (30,158 δισ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της απόκλισης είναι:

α) Η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού (μισθωτών και επιστημόνων) λόγω της πανδημίας COVID-19, ύψους περίπου 1,118 δισ. ευρώ.

β) Η δαπάνη ενίσχυσης επιχειρήσεων με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους περίπου 864 εκατ. ευρώ.

γ) Η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 262 και 263 εκατ. ευρώ, αντιστοίχως.

δ) Οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 2,293 δισ. ευρώ κυρίως λόγω των δαπανών για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων, για την επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.