Βασικός χρηματοδότης το κράτος για 3 εκατ. νοικοκυριά

Το κράτος θα καταστεί για το χρονικό διάστημα από τα μέσα Μαρτίου και μέχρι τα τέλη Μαΐου (στην καλύτερη περίπτωση) ο μοναδικός ή ο κύριος «αιμοδότης» ρευστότητας για περίπου 3 εκατομμύρια νοικοκυριά ή το 70% του συνόλου. Η υποχώρηση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο συνολικό εισόδημα της χώρας θα είναι πρωτοφανής και το χαμένο έδαφος θα κληθεί να καλύψει –όχι πλήρως– ο κρατικός προϋπολογισμός. Με το δημόσιο χρήμα θα κληθούν να συντηρηθούν για το επόμενο χρονικό διάστημα, εκτός από τα 2,5 εκατομμύρια των συνταξιούχων και τους τουλάχιστον 650.000 απασχολουμένους στον στενό και ευρύ δημόσιο τομέα, ακόμη και 1,5 εκατομμύριο ιδιωτικοί υπάλληλοι που θα βρεθούν σε καθεστώς αναστολής (ήδη περισσότεροι από 650.000 έχουν αιτηθεί την ενίσχυση των 800 ευρώ), έως και 750.000 αυτοαπασχολούμενοι οι οποίοι θα αιτηθούν τις επόμενες ημέρες είτε τα 800 ευρώ είτε τα vouchers των 600 ευρώ, αλλά και τουλάχιστον 233.000 άνεργοι, εποχικοί ή δικαιούχοι του επιδόματος τακτικής ανεργίας. Μόλις μερικές εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα θα εισπράξουν κανονικά τη μισθοδοσία τους στο τέλος Απριλίου και στο τέλος Μαΐου –κυρίως εργαζόμενοι σε σούπερ μάρκετ, τράπεζες κ.λπ.– ενώ δεκάδες χιλιάδες θα είναι αυτοί που θα βρεθούν με τον μισό μισθό εξαιτίας της απόφασης των εργοδοτών τους να τους θέσουν σε καθεστώς εκ περιτροπής 15νθήμερης εργασίας.

Υπό αυτά τα δεδομένα, ο Απρίλιος και ο Μάιος του 2020 θα καταγραφούν και για ακόμη έναν λόγο στην Ιστορία: για την κατακόρυφη αύξηση της συμμετοχής του Δημοσίου στο συνολικό εισόδημα των πολιτών.

1. Τα περίπου 2,5 εκατομμύρια των εργαζομένων, που εμφανίζονται στις αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις των εργοδοτών κάθε μήνα, «μοιράζονται» μισθούς 2,4 δισ. ευρώ σε μηνιαία βάση ή περίπου 950 ευρώ τον μήνα ο καθένας. Η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων αναστολής των συμβάσεων εργασίας από την πλευρά των εργοδοτών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Μέχρι την Παρασκευή, οπότε και συμπληρώθηκε ο πρώτος «γύρος» υποβολής αιτήσεων, είχαν «αδρανοποιηθεί» οι συμβάσεις τουλάχιστον 650.000 εργαζομένων. Ηδη έχει ξεκινήσει ο δεύτερος γύρος υποβολής αιτήσεων, ενώ μέχρι τις 20 Απριλίου εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία τουλάχιστον από την πλευρά των εργοδοτών, καθώς οι εργαζόμενοι θα μπορούν να συνεχίσουν την υποβολή αιτήσεων για την είσπραξη της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 800 ευρώ μέχρι και το τέλος Απριλίου. Με βάση τις εκτιμήσεις των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας, σε καθεστώς αναστολής μπορούν να βρεθούν –δυνητικά– έως και 1,5 εκατ. εργαζόμενοι. Αλλωστε, από τον Απρίλιο έχει διευρυνθεί αισθητά ο κατάλογος των επιχειρήσεων που μπορούν να χαρακτηριστούν «πληττόμενες». Το μέτρο της δυνατότητας αναστολής συμβάσεων εργασίας είχαν αξιοποιήσει μέχρι την Παρασκευή περισσότερες από 560.000 επιχειρήσεις ενώ ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί μέσα στις επόμενες ημέρες. Ο εργαζόμενος που μπήκε σε καθεστώς αναστολής στις 15 Μαρτίου εισέπραξε αναλογία μισθού από τον εργοδότη στις αρχές Απριλίου. Στην καλύτερη περίπτωση, θα παραμείνει σε καθεστώς αναστολής μέχρι το τέλος Απριλίου οπότε η επόμενη καταβολή μισθοδοσίας από τον εργοδότη του θα γίνει στο τέλος Μαΐου. Αυτό είναι το ιδανικό σενάριο κατά το οποίο η αναστολή της σύμβασης θα ολοκληρωθεί με τη συμπλήρωση των 45 ημερών. Επανάληψη του πακέτου μέτρων του Μαρτίου και του Απριλίου –κάτι που ήδη προγραμματίζει το οικονομικό επιτελείο– και για τον Μάιο θα «μεταθέσει» την καταβολή της μισθοδοσίας από τον εργοδότη για το τέλος Ιουνίου ή και αργότερα. 

2. Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να ανακοινωθούν οι όροι χορήγησης της έκτακτης ενίσχυσης των 800 ευρώ και στους αυτοαπασχολουμένους οι οποίοι χαρακτηρίζονται πληττόμενοι βάσει του ΚΑΔ τους. Εκτιμάται ότι ιδιοκτήτες ατομικών ή προσωπικών εταιρειών με έως και πέντε άτομα προσωπικό αλλά και ελεύθεροι επαγγελματίες είναι τουλάχιστον 750.000. Τα 800 ευρώ που θα εισπράξουν είναι προφανές ότι μπορεί να μην είναι το μοναδικό εισόδημα. Δεδομένου όμως ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι κλειστές ή υπολειτουργούν, η αναλογία για αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις θα είναι σημαντική.

3. Τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας, την έλλειψη εσόδων για όσο διαρκούν τα περιοριστικά μέτρα θα έρθει να υποκαταστήσει ο κρατικός δανεισμός. Αυτός θα γίνει είτε απευθείας μέσω του προγράμματος της επιστρεπτέας προκαταβολής (είναι ένα δισ. ευρώ αλλά το πρόγραμμα θα επαναληφθεί φτάνοντας στα 2 δισ. ευρώ) είτε και μέσω των δανείων που θα χορηγηθούν μεν από τις τράπεζες, αλλά με κρατικές εγγυήσεις.

4. Τον Φεβρουάριο, οι επιδοτούμενοι άνεργοι από τον ΟΑΕΔ έφταναν περίπου στους 233.000, εκ των οποίων πάνω από 90.000 είναι οι εποχικοί άνεργοι των τουριστικών επαγγελμάτων. Κανονικά, μέσα στο Πάσχα, ο αριθμός αυτός θα μειωνόταν αισθητά και οι εποχικοί άνεργοι θα ανακτούσαν τη θέση εργασίας τους. Με τα ξενοδοχεία κλειστά, οι εποχικοί άνεργοι θα εξακολουθήσουν να εισπράττουν το επίδομα ανεργίας τουλάχιστον μέχρι το τέλος Μαΐου. Ο αριθμός των επιδοτούμενων ανέργων είναι πιθανό να αυξηθεί λόγω και των απολύσεων που έχουν γίνει από την ημέρα που ξέσπασε η κρίση (εκτιμώνται σε πάνω από 40.000 μόνο για τον μήνα Μάρτιο).