Υπάρχει νερό στη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης

Σαφείς ενδείξεις για την ύπαρξη νερού με τη μορφή πάγου στην επιφάνεια της Σελήνης διαθέτουν οι επιστήμονες. Ο πάγος εντοπίστηκε τόσο στον νότιο όσο και στον βόρειο πόλο του φυσικού δορυφόρου μας και, όπως τονίζουν οι ερευνητές, είναι αρχαίος.

Τα συμπεράσματα αυτά εξήχθησαν με τη βοήθεια του διαστημικού οχήματος της Ινδίας «Τσαντραραγιάν 1», που εξερεύνησε τη Σελήνη την περίοδο 2008-2009. Λεπτομέρειες για την εργασία δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Ρroceedings of the National Academy of Sciences.

Η κατανομή του πάγου είναι ανομοιόμορφη. Στον σεληνιακό νότιο πόλο η μεγαλύτερη ποσότητα πάγου είναι συγκεντρωμένη σε κρατήρες. Στον βόρειο πόλο το νερό-πάγος είναι σπανιότερο και πιο απλωμένο.

Το όργανο χαρτογράφησης της ορυκτολογίας της Σελήνης, που βρίσκεται στο ινδικό διαστημικό σκάφος, αναγνώρισε τρεις μεμονωμένες μορφές του νερού-πάγου στη σεληνιακή επιφάνεια και «αιχμαλώτισε» τις διαθλαστικές ικανότητες που προβλέπονται για τον πάγο, αλλά κατάφερε και να καταγράψει τον τρόπο με τον οποίο τα μόριά του απορροφούν το υπέρυθρο φως. Αυτό σήμαινε ότι μπορούσε να ξεχωρίσει το νερό σε υγρή μορφή, σε ατμό και σε πάγο.

Οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της Σελήνης μπορούν να φθάσουν ακόμα και τους 100 βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια της ημέρας, κάτι που σίγουρα δεν αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για τη διατήρηση του επιφανειακού πάγου. Ωστόσο, επειδή το φεγγάρι έχει κλίση περίπου 1,54 μοίρες στον άξονά του, υπάρχουν σημεία στους σεληνιακούς πόλους που δεν τα βλέπει ποτέ το φως της ημέρας. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι οι μονίμως σκιεροί κρατήρες στους δύο πόλους της Σελήνης έχουν θερμοκρασία που προσεγγίζει τους -157 βαθμούς Κελσίου. Αυτή η συνθήκη θα δημιουργούσε ένα περιβάλλον όπου το νερό και ο πάγος θα παρέμεναν σταθερά για μεγάλες χρονικές περιόδους.

Τα αποτελέσματα της έρευνας στηρίζουν και προηγούμενες μη άμεσες ανιχνεύσεις επιφανειακού πάγου στον νότιο πόλο του φεγγαριού. Ωστόσο, τα παλαιότερα συμπεράσματα θα μπορούσαν να ερμηνευθούν και από άλλα φαινόμενα, όπως είναι το ασύνηθες ανακλαστικό σεληνιακό έδαφος.

Αν τελικά υπάρχει αρκετό στρώμα πάγου στη σεληνιακή επιφάνεια, ακόμα και αν δεν έχει πάχος μεγαλύτερο από μερικά χιλιοστά, το νερό μπορεί να είναι προσβάσιμο ως πόρος για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη. Θα μπορούσε να μετατραπεί σε πόσιμο νερό για τους «ενοίκους» μιας σεληνιακής βάσης ή ακόμα θα μπορούσε να διασπασθεί σε υδρογόνο και οξυγόνο και να γίνει καύσιμο για τους πυραύλους. Το οξυγόνο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για την αναπνοή των αστροναυτών.

Επιφανειακοί πάγοι έχουν βρεθεί και σε άλλα ουράνια σώματα του ηλιακού συστήματός μας, όπως είναι ο βόρειος πόλος του πλανήτη Ερμή.