Ζάκυνθος: Φόβοι για κατολισθήσεις κλείνουν το «Ναυάγιο» – Οι αντιδράσεις
Κλειστή για τους επισκέπτες θα παραμείνει μία από τις πιο γνωστές παραλίες του κόσμου, το Ναυάγιο της Ζακύνθου, για λόγους ασφαλείας των τουριστών, καθώς υπάρχουν φόβοι για κατολισθήσεις.
Σε σχετικό ΦΕΚ που εκδόθηκε περιγράφονται τα μέτρα απαγόρευσης της πρόσβασης των επισκεπτών στη διάσημη παραλία, όπως και οι απαγορεύσεις για τα σκάφη. Όπως αναφέρεται, οι απαγορεύσεις θα ισχύουν μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2023, με σκοπό την «προστασία των επισκεπτών κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου».
Μια απόφαση που ήρθε χθες να «ταρακουνήσει» τις τουριστικές επιχειρήσεις του νησιού μιας και μερικές εξ αυτών στρέφονται -σχεδόν αποκλειστικά- γύρω από την συγκεκριμένη παραλία, κυρίως με την μεταφορά τουριστών στην δυσπρόσιτη πλην μαγευτική πλαζ.
Σύμφωνα με την αυτοψία, που διενεργήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023 από επιστημονικό κλιμάκιο του ΟΑΣΠ, υπό την καθοδήγηση του προέδρου του, καθηγητή Ευθύμιου Λέκκα, διαπιστώθηκε εκτεταμένος κατολισθητικός κίνδυνος λόγω διάβρωσης στα περιμετρικά πρανή. «Υπάρχει πιθανότητα ακόμη και με ένα μικρό σεισμό ή μία έντονη βροχόπτωση να συμβεί πάλι η κατολίσθηση που είχε γίνει το 2018 και είχαν κινδυνεύσει τουρίστες. Ακόμη και με ένα σεισμό της τάξης των 3,5 Ρίχτερ μπορεί να έχουμε καταπτώσεις» δήλωσε τότε ο Ευθύμης Λέκκας.
Τον Σεπτέμβριο του 2018 είχαν αποκολληθεί βράχια πέφτοντας στην ακτή, με 7 ανθρώπους να τραυματίζονται, ενώ είχε προκληθεί ακόμα και δίνη, με αποτέλεσμα να τουμπάρουν βάρκες. Τότε, η κατολίσθηση έγινε σταδιακά, σε τρεις φάσεις. Στην αρχή έπεσαν κάποιες πέτρες και ακούστηκε θόρυβος, ακολούθησε μια δεύτερη μικρή κατολίσθηση μικρών πετρών και στη συνέχεια, σε τρίτη φάση, έγινε η μεγάλη κατολίσθηση του βράχου που αποκολλήθηκε. Ετσι, όσοι βρίσκονταν στην παραλία μπόρεσαν, ευτυχώς, να απομακρυνθούν εγκαίρως από το σημείο και να γλιτώσουν τα χειρότερα.
Πιο πρόσφατα, τα καμπανάκια ήχησαν εκ νέου μιας και τον Σεπτέμβριο του 2022, υπήρξαν και πάλι πτώσεις βράχων, μετά από σεισμική δόνηση 5,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στο θαλάσσιο χώρο ανάμεσα στη Ζάκυνθο και την Κεφαλλονιά. Εκείνη την περίοδο, ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος είχε προειδοποιήσει για τον κίνδυνο κατολισθήσεων, σε ενδεχόμενο σεισμό, κάνοντας λόγο και για «τοπικό τσουνάμι» που είχε σημειωθεί το 2018, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω.
Ναυάγιο Ζακύνθου: Ανοιχτό προς τους επισκέπτες το θέλει η περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων
Την παρέμβαση της περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων, κ. Ρόδης Κράτσα-Τσαγκαροπούλου, προκάλεσε η δημοσίευση του ΦΕΚ που απαγορεύει το φετινό καλοκαίρι την πρόσβαση τουριστών και επισκεπτών στη διάσημη παραλία του Ναυαγίου στη Ζάκυνθο.
Συγκεκριμένα, η κ. Κράτσα-Τσαγκαροπούλου, ζητά από τους υπουργούς Προστασίας του Πολίτη, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Τουρισμού και Κλιματικής Κρίσης να εξετάσουν ενδελεχέστερα την απόφαση, προκειμένου να αναζητήσουν μέτρα που θα επιτρέψουν με την εφαρμογή τους να δοθεί λύση στο πρόβλημα, αφήνοντας στην άκρη την πλήρη απαγόρευση, εφόσον αυτό είναι εφικτό.
«Η πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση αναφορικά με την “λήψη μέτρων απαγόρευσης πρόσβασης των επισκεπτών στην περιοχή του Ναυαγίου Ζακύνθου” χρήζει διευκρινίσεων ως προς τα δεδομένα της περιοχής και των συνθηκών ασφαλούς επισκεψιμότητάς της. Για τον λόγο αυτό ζητήσαμε από τους Υπουργούς Τουρισμού Βασίλη Κικίλια και Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας Χρήστο Στυλιανίδη» αναφέρει στη δήλωσή της.
Αναλυτικά η δήλωση:
«Η πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση αναφορικά με την “λήψη μέτρων απαγόρευσης πρόσβασης των επισκεπτών στην περιοχή του Ναυαγίου Ζακύνθου” χρήζει διευκρινίσεων ως προς τα δεδομένα της περιοχής και των συνθηκών ασφαλούς επισκεψιμότητάς της.
Για τον λόγο αυτό ζητήσαμε από τους Υπουργούς Τουρισμού Βασίλη Κικίλια και Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας Χρήστο Στυλιανίδη να προσδιορίσουν με διευκρινιστική εγκύκλιο την εφαρμογή των μέτρων που πρέπει να ισχύσουν άμεσα αλλά και εξελικτικά, βάσει των επιστημονικών παρατηρήσεων της ομάδας του Καθηγητή Ευθύμιου Λέκκα σύμφωνα με τον οποίο οι μέχρι σήμερα συνθήκες επισκεψιμότητας είναι απαγορευτικές αλλά η εφαρμογή σωστών μέτρων μπορεί να δώσει λύση.
Το Ναυάγιο ως φυσικό μνημείο με τεράστια επισκεψιμότητα αποτελεί μια πολυσύνθετη υπόθεση με σοβαρά θέματα ασφάλειας και προστασίας που ποτέ στο παρελθόν δεν αντιμετωπίστηκαν δεόντως ούτε από το κράτος, ούτε από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τους αρμόδιους Φορείς για να συμβάλλει στην ασφαλή επισκεψιμότητα, αλλά και να ανατρέψει την εικόνα απάθειας και αδιαφορίας της τοπικής αυτοδιοίκησης των περασμένων χρόνων».
Η απόφαση του ΦΕΚ για το Ναυάγιο Ζακύνθου
Στο ΦΕΚ που δημοσιεύτηκε με την κοινή απόφαση των υπουργών Προστασίας του Πολίτη, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Τουρισμού και Κλιματικής Κρίσης. Βάσει αυτής της απόφασης, απαγορεύεται η πρόσβαση στον όρμο του Ναυαγίου Ζακύνθου, τόσο από θαλάσσης όσο και από στεριάς μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Βασιζόμενοι στην εισήγηση του Ευθύμη Λέκκα, τέσσερις υπουργοί αποφάσισαν το κλείσιμο του Ναυαγίου.
Η απόφαση του ΦΕΚ
«α) Την απαγόρευση πρόσβασης και προσέγγισης στην «Απαγορευμένη Ζώνη» και στη «Ζώνη Ελεγχόμενης Πρόσβασης», ως αυτές εμφαίνονται στο Παράρτημα που συνοδεύει την παρούσα, και μνημονεύονται στην από 09.03.2023 με α.π. 550/9.3.2023 Εκτίμηση Διακινδύνευσης στην Περιοχή Ναυαγίου Ζακύνθου του ΟΑΣΠ.
β) την απαγόρευση της πρόσβασης στο κορυφαίο τμήμα του πρανούς και στο πλάτωμα που υφίσταται έμπροσθεν του πρανούς και συνορεύει με δρόμο πρόσβασης επισκεπτών, με όριο απαγόρευσης απόσταση 10 μέτρων από το όριο του πρανούς.
γ) Την κατ’ εξαίρεση προσέγγιση στην ζώνη ελεύθερης πρόσβασης ως αυτή εμφαίνεται στο συνημμένο παράρτημα, και μνημονεύεται στην από 9.3.2023 υπ’ αρ. 550/9.3.2023 εκτίμηση διακινδύνευσης στην Περιοχή Ναυαγίου Ζακύνθου του ΟΑΣΠ, η οποία περιλαμβάνει την περιοχή που ορίζεται από τα σημεία ΓΔ και έχει σαν όριο το ναυάγιο του πλοίου «Παναγιώτης», αποκλειστικά και μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και παροχής βοήθειας.
δ) Την απαγόρευση της κυκλοφορίας και της προσέγγισης – αγκυροβολίας κάθε πλωτού μηχανοκίνητου ή μη μηχανοκίνητου μέσου, καθώς και την απαγόρευση λήψης θαλάσσιου λουτρού από λουόμενους στη θαλάσσια περιοχή εσωτερικά της νοητής γραμμής η οποία ενώνει τα δύο (02) άκρα (βόρειο και νότιο) του Όρμου «Ναυάγιο» Ζακύνθου. Η προσέγγιση στην εν λόγω θαλάσσια περιοχή επιτρέπεται μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και παροχής βοήθειας.
ε) Οι απαγορεύσεις πρόσβασης και προσέγγισης και οι όροι ελεγχόμενης πρόσβασης της παρούσας ισχύουν για το χρονικό διάστημα από την έκδοση της παρούσας και έως 31.10.2023 προς το σκοπό προστασίας των επισκεπτών κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου».
Σε ότι αφορά τις ποινές για τους παραβάτες, επισημαίνεται ότι: «Οι παραβάτες της παρούσας ανεξαρτήτως ποινικών ή αστικών ευθυνών υπόκεινται και σε διοικητικές κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 157 του ν.δ. 187/1973 (Α’ 261) και του οποίου οι διατάξεις, ως προς το ύψος, το είδος της κύρωσης και τον τρόπο επιβολής τους, εφαρμόζονται ανάλογα από το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας».
Η παραλία λοιπόν, θα μείνει κλειστή για τους επισκέπτες καθώς υπάρχει σοβαρή πιθανότητα κατολισθήσεων, όπως υπήρξε το 2018 όταν και τραυματίστηκαν 7 άτομα, ενώ κατολίσθηση είχε γίνει και τον Σεπτέμβριο του 2022 μετά από σεισμική δόνηση μεγέθους 5,4 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ μεταξύ Κεφαλονιάς και Ζακύνθου.
Οι τρεις ζώνες
Μέχρι στιγμής τα μοναδικά μέτρα που υπάρχουν είναι εκείνα που θεσπίστηκαν μετά τις κατολισθήσεις του 2018 όταν και τραυματίστηκαν 7 άτομα. Επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ Ευθύμη Λέκκα είχαν πραγματοποιήσει μελέτη στην περιοχή και δημιούργησε τρεις ζώνες στην περίφημη παραλία.
Η πρώτη ζώνη αυτή του υψηλού κινδύνου όπου απαγορεύτηκε η πρόσβαση και εκτείνεται από τη βάση των πρανών μέχρι πίσω από το ναυάγιο και στη νοητή προέκταση της ζώνης αυτής στη θάλασσα απαγορεύεται η προσέγγιση σκαφών για την αποβίβαση επισκεπτών.
Η δεύτερη είναι η ζώνη μέσου κινδύνου και ελεγχόμενης πρόσβασης. «Η ζώνη αυτή εντοπίζεται πιο κοντά στο ναυάγιο και ενσωματώνεται στη ζώνη απαγορευμένης πρόσβασης και θα απαγορεύεται η πρόσβαση και η παραμονή επισκεπτών σε περιόδους κατά τη διάρκεια των οποίων μπορεί να εκδηλωθούν ή να επιταχυνθούν αστάθειες σχηματισμών κατά μήκος των πρανών, όπως π.χ. μετά την εκδήλωση ενός μεγάλου σεισμού, κατά την μετασεισμική του ακολουθία, κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων ή μετά από παρατεταμένη περίοδο έντονων και ισχυρών βροχοπτώσεων κλπ. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το εμβαδόν της ζώνης ελεγχόμενης πρόσβασης (4.642 m2), το σύνολο των επισκεπτών που μπορούν να συνυπάρξουν ταυτόχρονα στην ζώνη είναι 774 άτομα».
Τέλος, θεσπίστηκε η ζώνη χαμηλού κινδύνου και ελεύθερης πρόσβασης όπου εκτείνεται από το εξωτερικό όριο της ζώνης μέσου κινδύνου μέχρι την ακτογραμμή. «Στην περιοχή αυτή επιτρέπεται η ελεύθερη πρόσβαση σκαφών, η ελεύθερη αποβίβαση επισκεπτών και η ελεύθερη παραμονή τους για όσο χρονικό διάστημα ορίζεται από τις δημοτικές αρχές. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το εμβαδόν της ζώνης ελεύθερης πρόσβασης (2.007 m2), ο μέγιστος αριθμός επισκεπτών, που μπορούν να συνυπάρξουν ταυτόχρονα στην ζώνη ελεύθερης πρόσβασης είναι περίπου 335 άτομα».