Το ελαιόλαδο συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο θανάτου από καρδιακή νόσο ή καρκίνο

Η κατανάλωση άνω των 7 γραμμαρίων (>1/2 κουταλιά της σούπας) από ελαιόλαδο την ημέρα σχετίζεται με αισθητά μειωμένο κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα, θνησιμότητα από καρκίνο, θνησιμότητα από νευροεκφυλιστικές νόσους και θνησιμότητα από αναπνευστικές νόσους.

Αυτό είναι το συμπέρασμα μεγάλης μελέτης, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the American College of Cardiology.

Επιλέξτε ελαιόλαδο αντί για μαργαρίνη, βούτυρο και γαλακτοκομικά λιπαρά

Η μελέτη διαπίστωσε ότι η αντικατάσταση περίπου 10 γραμμαρίων/ημέρα μαργαρίνης, βουτύρου, μαγιονέζας και γαλακτοκομικών λιπαρών με ισοδύναμη ποσότητα ελαιολάδου σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας επίσης.

“Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν τις τρέχουσες διατροφικές συστάσεις για την αύξηση της πρόσληψης ελαιολάδου και άλλων ακόρεστων φυτικών ελαίων”, δήλωσε η δρ. Marta Guasch-Ferré, ανώτερη ερευνήτρια στο Τμήμα Διατροφής της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Harvardh και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. “Οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να συμβουλεύουν τους ασθενείς να αντικαταστήσουν ορισμένα λίπη, όπως η μαργαρίνη και το βούτυρο, με ελαιόλαδο για να βελτιώσουν την υγεία τους. Η μελέτη μας βοηθά να κάνουμε πιο συγκεκριμένες συστάσεις που θα είναι ευκολότερο για τους ασθενείς να κατανοήσουν και ελπίζουμε να τις εφαρμόσουν στη διατροφή τους”.

Πώς έγινε η έρευνα

Χρησιμοποιώντας συμμετέχοντες από την μελέτη Nurses’ Health Study και την μελέτη Health Professionals Follow-up Study, οι ερευνητές ανέλυσαν 60.582 γυναίκες και 31.801 άνδρες, που ήταν απαλλαγμένοι από καρδιαγγειακή νόσο και καρκίνο στην αρχή της μελέτης το 1990. Κατά τη διάρκεια 28 ετών παρακολούθησης, αξιολογήθηκε η διατροφή τους με ερωτηματολόγιο κάθε τέσσερα χρόνια. Το ερωτηματολόγιο ρωτούσε πόσο συχνά, κατά μέσο όρο, κατανάλωναν συγκεκριμένα τρόφιμα, είδη λιπών και ελαίων, καθώς και ποια μάρκα, ή τύπο λαδιών χρησιμοποιούσαν για το μαγείρεμα και πρόσθεσαν στο τραπέζι το προηγούμενο έτος.

Η κατανάλωση ελαιολάδου υπολογίστηκε από το άθροισμα τριών στοιχείων του ερωτηματολογίου:

• ελαιόλαδο που χρησιμοποιείται για σάλτσες σαλάτας
• ελαιόλαδο που προστίθεται στα τρόφιμα ή το ψωμί και
• ελαιόλαδο που χρησιμοποιείται για το ψήσιμο και το τηγάνισμα στο σπίτι

Μια κουταλιά της σούπας ισοδυναμούσε με 13,5 γραμμάρια ελαιόλαδο.

Η κατανάλωση άλλων φυτικών ελαίων υπολογίστηκε με βάση τους συμμετέχοντες που ανέφεραν την μάρκα λαδιού και τον τύπο του λίπους, που χρησιμοποιούσαν για το μαγείρεμα στο σπίτι. Η κατανάλωση μαργαρίνης και βουτύρου βασίστηκε στην αναφερόμενη συχνότητα και ποσότητα κατανάλωσης μαργαρίνης, ή βουτύρου στο ψήσιμο και το τηγάνισμα στο σπίτι. Υπολογίστηκαν επίσης οι προσλήψεις γαλακτοκομικών και άλλων λιπών και θρεπτικών συστατικών.

Οι ερευνητές βρήκαν ότι:

• η κατανάλωση ελαιολάδου αυξήθηκε από 1,6 γραμμάρια/ημέρα το 1990 σε περίπου 4 γραμμάρια/ημέρα το 2010
• η κατανάλωση μαργαρίνης μειώθηκε από περίπου 12 γραμμάρια/ημέρα το 1990 σε περίπου 4 γραμμάρια/ημέρα το 2010
• η κατανάλωση άλλων λιπών παρέμεινε σταθερή

Η κατανάλωση ελαιολάδου κατηγοριοποιήθηκε ως εξής:

1. Ποτέ ή <1 φορά το μήνα
2. >0 έως ≤4,5 γραμμάρια/ημέρα (>0 έως ≤1 κουταλάκι του γλυκού)
3. >4,5 έως ≤7 γραμμάρια/ημέρα (>1 κουταλάκι του γλυκού έως ≤1/2 κουταλιά της σούπας)
4. >7 γραμμάρια/ημέρα (>1/2 κουταλιά της σούπας)

Κατά τη διάρκεια των 28 ετών της μελέτης, υπήρξαν 36.856 θάνατοι.

Οι συμμετέχοντες με υψηλότερη κατανάλωση ελαιολάδου:

• ήταν συχνά πιο δραστήριοι σωματικά
• είχαν νοτιοευρωπαϊκή, ή μεσογειακή καταγωγή
• είχαν λιγότερες πιθανότητες να καπνίζουν και
• κατανάλωναν περισσότερα φρούτα και λαχανικά

Η μέση κατανάλωση ολικού ελαιολάδου στην υψηλότερη κατηγορία ήταν περίπου 9 γραμμάρια/ημέρα κατά την έναρξη και αφορούσε το 5% των συμμετεχόντων στην μελέτη.

Όταν οι ερευνητές συνέκριναν εκείνους που κατανάλωναν σπάνια ή ποτέ ελαιόλαδο, διαπίστωσαν ότι εκείνοι στην υψηλότερη κατηγορία κατανάλωσης είχαν:

• 19% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιά
• 17% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο
• 29% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από νευροεκφυλιστική νόσο και
• 18% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από αναπνευστική νόσο

Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι:

Η αντικατάσταση 10 γραμμαρίων/ημέρα άλλων λιπών, όπως η μαργαρίνη, το βούτυρο, η μαγιονέζα και τα γαλακτοκομικά λιπαρά, με ελαιόλαδο συσχετίστηκε με 8-34% χαμηλότερο κίνδυνο ολικής θνησιμότητας.

Δεν βρήκαν σημαντικές συσχετίσεις όταν αντικατέστησαν το ελαιόλαδο με άλλα φυτικά έλαια.

«Είναι πιθανό η υψηλότερη κατανάλωση ελαιολάδου να είναι δείκτης μιας γενικότερης πιο υγιεινής διατροφής και υψηλότερης κοινωνικοοικονομικής κατάστασης. Ωστόσο, ακόμη και μετά την προσαρμογή επί αυτών των παραγόντων κοινωνικής οικονομικής θέσης, τα αποτελέσματά μας παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό τα ίδια. Η μελέτης μας ήταν κυρίως ένας λευκός πληθυσμός επαγγελματιών υγείας και περιορίζει τη γενίκευση, καθώς αυτός ο πληθυσμός μπορεί να είναι πιο πιθανό να ακολουθεί έναν υγιεινό τρόπο ζωής”, δήλωσε η δρ. Guasch-Ferré.

Σε ένα συνοδευτικό άρθρο, η δρ. Susanna C. Larsson, αναπληρώτρια καθηγήτρια επιδημιολογίας στο Ινστιτούτο Karolinska στη Στοκχόλμη, είπε: “Αυτή και προηγούμενες μελέτες έχουν βρει ότι η κατανάλωση ελαιολάδου μπορεί να έχει οφέλη για την υγεία. Ωστόσο, παραμένουν αρκετά ερωτήματα:

• Είναι οι συσχετισμοί αιτιώδεις, ή όχι;
• Είναι η κατανάλωση ελαιολάδου προστατευτική μόνο για ορισμένες καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως το εγκεφαλικό και η κολπική μαρμαρυγή, ή και για άλλες σημαντικές ασθένειες και αιτίες θανάτου;
• Ποια είναι η ποσότητα ελαιολάδου που απαιτείται για ένα προστατευτικό αποτέλεσμα;

Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα”.

φωτό: iStock