Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ετοιμάζει «μαξιλάρι ασφαλείας» αλλά και έκτακτες ενισχύσεις για τις συντάξεις με πόρους της τάξης των 2 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος” το υπουργείο θα αξιοποιήσει τον κουμπαρά του ασφαλιστικού (ΑΚΑΓΕ) με τα αποθεματικά προκειμένου να γίνουν τα παραπάνω. Υπενθυμίζεται δε πως τα αποθεματικά αυτή τη στιγμή ξεπερνούν τα 17 δισ. ευρώ. Ο σκοπός του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) είναι να καλύψει την επάρκεια των μελλοντικών συντάξεων από τις αυξημένες ανάγκες που προκαλούν η δημογραφική γήρανση από τη μια και η αυξημένη ροή των συνταξιοδοτήσεων από την άλλη.
Ο κουμπαράς του ασφαλιστικού δημιουργήθηκε το 2008 και θα μπορούσε να ανοίξει από το 2019 και μετά για τυχόν συμπληρωματικές παροχές στις συντάξεις. Τέτοια ανάγκη δεν προέκυψε, καθώς οι όποιες έκτακτες ενισχύσεις, όπως η πληρωμή του μεγάλου πακέτου αναδρομικών το 2020 προς τους συνταξιούχους ύψους 1,4 δισ. ευρώ, αλλά και τα επιδόματα σε όσους έχουν προσωπική διαφορά, πληρώθηκαν από τον Προϋπολογισμό και ο κουμπαράς έμεινε ανέπαφος.
Καθώς, όμως, υπάρχουν ακόμη «ανοιχτοί λογαριασμοί» στις συντάξεις, όπως η πληρωμή των αναδρομικών από αντισυνταγματικές περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και Δώρα, σε συνδυασμό με την αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών που θα προκαλέσει η δημογραφική γήρανση, το υπουργείο Εργασίας εξετάζει τη συνδρομή του κουμπαρά, ώστε να καλύψει ένα μέρος των δαπανών για έκτακτες ενισχύσεις στους συνταξιούχους, αλλά και για την πρόσθετη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού εξαιτίας του Δημογραφικού.
Το σχέδιο
Το σχέδιο που μελετάται προβλέπει μια ετήσια συνδρομή του κουμπαρά προς το ασφαλιστικό που, σύμφωνα με την εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος” θα είναι από 5% έως 10% των αποθεματικών. Η συνδρομή αυτή ισοδυναμεί με ένα έξτρα κονδύλι για τις συντάξεις που για τα σημερινά δεδομένα ξεκινά από τα 850 εκατ. ευρώ ετησίως και μπορεί να «κλειδώσει» έως τα 2 δισ. ευρώ.
Από τη στιγμή που ο κουμπαράς θα συνδράμει στην ετήσια δαπάνη των συντάξεων, είναι ευνόητο ότι θα μπορεί να συμμετέχει και στην καταβολή έκτακτων ενισχύσεων προς τους συνταξιούχους, είτε με τη μορφή πρόσθετων αυξήσεων πέραν αυτών που ανακοινώνει η κυβέρνηση είτε με την πληρωμή ενός Δώρου στους συνταξιούχους είτε ακόμη με την πληρωμή των αναδρομικών από τις αντισυνταγματικές περικοπές σε δόσεις για τα επόμενα τρία με πέντε χρόνια.
Tα παραδείγματα
Η εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος ” παραθέτει παρακάτω σχετικά παραδείγματα:
- Το κόστος από μια επιπλέον αύξηση στις συντάξεις κατά 1% είναι περίπου 250 εκατ. ευρώ και θα μπορούσε να δίδεται κάθε χρόνο από τον κουμπαρά του ασφαλιστικού στους συνταξιούχους ως μια έκτακτη ενίσχυση εισοδήματος λόγω ακρίβειας.
- Το κόστος από την πληρωμή ενός ετήσιου Δώρου στις συντάξεις της τάξης των 400 ευρώ και σε όλους ανεξαιρέτως τους συνταξιούχους ανέρχεται σε 1 δισ. ευρώ και θα μπορούσε να αντικαταστήσει τα διάφορα επιδόματα που παίρνει ένα μέρος και όχι το σύνολο των συνταξιούχων κάθε χρόνο όταν φτάνουν τα Χριστούγεννα.
- Το κόστος της πληρωμής αναδρομικών στους συνταξιούχους που έχουν αντισυνταγματικές περικοπές συντάξεων (επικουρικές και Δώρα) υπολογίζεται σε περίπου 2,3 δισ. ευρώ και θα μπορούσε να πληρωθεί από τον κουμπαρά με τους τόκους και μόνον τεσσάρων ετών.
Στον κουμπαρά του ασφαλιστικού έχουν σωρευτεί μέχρι στιγμής αποθεματικά πάνω από 17 δισ. ευρώ ενώ για το 2025 αναμένονται έσοδα 2,68 δισ. ευρώ από 2,61 δισ. ευρώ που εκτιμήθηκαν για το 2024. Στην πράξη, στο τέλος του 2025 τα αποθεματικά θα αγγίζουν τα 20 δισ. ευρώ και τα περιθώρια που θα έχει η κυβέρνηση για μια μόνιμη στήριξη των συνταξιούχων υπό τη μορφή ενός ετήσιου μερίσματος στις συντάξεις θα είναι μεγάλα, πέραν της χρηματοδότησης του ασφαλιστικού για τις αυξανόμενες ανάγκες του Δημογραφικού.
Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων, άλλωστε, στο ΑΚΑΓΕ προέρχεται από τις κρατήσεις της Εισφοράς Αλληλεγγύης που καταβάλλουν οι συνταξιούχοι και που, παρά τις όποιες βελτιώσεις έγιναν στις κλίμακες, οι περισσότεροι συνταξιούχοι δεν θα δουν καμία ελάφρυνση στα ποσά που πληρώνουν.
«Σωσίβιο» για απρόσκοπτες πληρωμές
Τα αποθεματικά των 17 δισ. ευρώ, όπως έχει τονίσει σε σχετικές δηλώσεις του ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνος Τσακλόγλου, «θα χρησιμοποιηθούν μελλοντικά, όταν θα κορυφωθούν οι συνέπειες της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού, ώστε να μπορούν να πληρώνονται απρόσκοπτα οι συντάξεις». Οι αυξημένες ανάγκες λόγω Δημογραφικού θα έρθουν μετά το 2027 και, κυρίως, στη δεκαετία 2030-2040. Παρά ταύτα, το υπουργείο εξετάζει τρόπους για την αξιοποίηση των αποθεματικών είτε με τη διανομή ενός εφάπαξ ποσού στους συνταξιούχους είτε με τη μείωση των κρατήσεων της ΕΑΣ για όλους τους συνταξιούχους.
Η αξιοποίηση των αποθεματικών του ΑΚΑΓΕ συνδυάζεται αφενός με την αύξηση των δαπανών για το ασφαλιστικό καθώς βγαίνουν περισσότεροι ασφαλισμένοι στη σύνταξη από τη λεγόμενη γενιά των baby boomers (γεννηθέντες μετά το 1955) και αφετέρου με την πίεση που ασκεί το Δημογραφικό, καθώς μειώνονται οι γεννήσεις και αυξάνονται οι ηλικιωμένοι συνταξιούχοι.
Το μίγμα της αύξησης των συνταξιοδοτήσεων από τη μια και της μείωσης των γεννήσεων από την άλλη είναι εκρηκτικό, καθώς το ασφαλιστικό σύστημα καλείται να πληρώνει συντάξεις σε περισσότερους ηλικιωμένους, με λιγότερες εφεδρείες από νεότερους ασφαλισμένους.
Οι επιπρόσθετοι πόροι
Σε μερικά χρόνια το κράτος θα πρέπει να δαπανά περισσότερα απ’ ό,τι σήμερα για την επάρκεια των συντάξεων. Επειδή, όμως, υπάρχει ρήτρα από την εποχή των Μνημονίων που λέει ότι η ετήσια αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 2,5% του ΑΕΠ έως το 2060, το πρόβλημα που προκύπτει είναι ότι θα πρέπει να βρεθούν συμπληρωματικές πηγές χρηματοδότησης των συντάξεων στα επόμενα έτη, ώστε η τυχόν υπέρβαση του 2,5% του ΑΕΠ να καλυφθεί από έξτρα πόρους που δεν θα επιβαρύνουν τον Προϋπολογισμό.
Ο λογαριασμός του ΑΚΑΓΕ συστάθηκε το 2008 με τον νόμο 3655/2008 της τότε υπουργού Εργασίας, Φάνης Πάλλη-Πετραλιά, ακριβώς για να συμπληρώνει τις δαπάνες για την πληρωμή των συντάξεων των επόμενων γενιών.
Ο σκοπός του είναι η δημιουργία αποθεματικών για τη χρηματοδότηση των κλάδων σύνταξης των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, από 1/1/2019 και μετά. Έχουν ήδη περάσει έξι χρόνια χωρίς να δοθεί ούτε ένα ευρώ, που σημαίνει ότι το «μαξιλάρι» για τις συντάξεις μπορεί να αποδειχθεί μεγαλύτερο από όσο υπολογίζεται με τα σημερινά δεδομένα.
enikonomia.gr
