Μνήμη: Θυμάστε καλύτερα πρόσωπα ή ονόματα;

Τί θυμάστε καλύτερα; Πρόσωπα ή ονόματα; Η απάντηση ίσως σας αιφνιδιάσει αφού, σε αντίθεση απ’ ό,τι πιστεύει πολύς κόσμος, η μνήμη μας είναι καλύτερη στα ονόματα των ανθρώπων παρά στα πρόσωπά τους.

Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης στην οποία νεαροί εθελοντές κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε μία σειρά πειραμάτων.

Τα νεαρά αγόρια και κορίτσια (είχαν μέση ηλικία 21 ετών) κλήθηκαν να κοιτάξουν προσεκτικά 40 άγνωστα σε αυτούς ζεύγη προσώπων-ονομάτων. Ύστερα, οι ερευνητές εξέτασαν πόσο καλά θυμούνταν τα μεν και τα δε.

Σε επόμενο πείραμα με άλλους εθελοντές ίδιας ηλικίας, οι νέοι κλήθηκαν να κοιτάξουν μεμονωμένα ονόματα ή πρόσωπα. Ύστερα οι ερευνητές εξέτασαν και πάλι πόσο καλά τα θυμούνταν.

Τέλος, ζήτησαν από τρίτη ομάδα εθελοντών να κάνει ανάλογες αναγνωρίσεις σε διάσημα πρόσωπα.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, στο πρώτο πείραμα οι εθελοντές τους κατόρθωσαν να θυμηθούν σωστά το 83% των ονομάτων, αλλά μόνο το 64% των προσώπων.

Τα ευρήματα ήταν παραπλήσια στο δεύτερο πείραμα, ενώ στο σκέλος με τους διασήμους οι διαφορές ήταν πολύ μικρότερες.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν πως, μολονότι πολλοί αισθάνονται ότι δεν θυμούνται καλά τα ονόματα των άλλων, μάλλον είναι χειρότεροι στο να θυμηθούν το πρόσωπό τους», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Rob Jenkins, λέκτορας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Γιορκ, στη Βρετανία.

Και συνέχισε: «Οι εμπειρίες της ζωής μας με τα ονόματα και τα πρόσωπα μάς έχουν παραπλανήσει ως προς τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου μας. Αν όμως βγάλουμε από τη μέση την πλάνη και κάνουμε ένα αντικειμενικό πείραμα, βλέπουμε μια εντελώς διαφορετική εικόνα».

Άλλο αναγνώριση και άλλο ανάκληση

Όπως εξήγησε, η ανάμνηση ενός προσώπου βασίζεται στην αναγνώριση, ενώ η ανάμνηση ενός ονόματος είναι θέμα ανάκλησης στη μνήμη. Ως φαίνεται είμαστε καλύτεροι στο να ανακαλούμε κάτι στη μνήμη μας, παρά στο να αναγνωρίζουμε, εξήγησε.

Τα τεστ αποκάλυψαν επίσης πως συνειδητοποιούσαν ότι έχουν ξεχάσει ένα όνομα, μόνο όταν ήδη είχαν αναγνωρίσει το πρόσωπο που το συνόδευε.

Η σκηνή αυτή είναι πολύ συχνή σε όλους μας. Ποιος άλλωστε δεν έχει αναρωτηθεί έστω και μία φορά: «Κάπου σε ξέρω, αλλά πώς σε λένε;».

«Η ενστικτώδης αντίδρασή μας όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τέτοιου είδους προβλήματα είναι να λέμε πως πιο δύσκολα θυμόμαστε το όνομα παρά το πρόσωπο, αλλά έως τώρα δεν υπάρχει κάποια πειστική επιστημονική εξήγηση γι’ αυτό», είπε ο Dr. Jenkins.

«Η μελέτη μας υποδηλώνει ότι το φαινόμενο αυτό δικαίως δεν εξηγείται. Η μεγάλη δυσκολία είναι να αναγνωρίσουμε το πρόσωπο και όχι ένα όνομα».

Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Quarterly Journal of Experimental Psychology.