Αν κάποιος θεωρεί πως το έγκλημα είναι αποκλειστικότητα των ενηλίκων, κάνει ένα μεγάλο λάθος. Όπως αποδείχθηκε, με τον πλέον αιματηρό και τραγικό τρόπο, πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη, ακόμα και ένας ανήλικος μπορεί να φτάσει στο έγκλημα με την ίδια ευκολία.
Πολλές φορές στο παρελθόν η ελληνική κοινωνία παρακολούθησε «μουδιασμένη» 15χρονα και 16χρονα παιδιά να βάφουν τα χέρια τους με αίμα και να καταστρέφουν τις ζωές τους πριν καλά- καλά αυτές ξεκινήσουν.
Πέρα από τις δολοφονίες, ωστόσο, υπάρχουν και οι άλλες μορφές παραβατικότητας που ειδικά στα χρόνια της οικονομικής κρίσης σημειώνουν μια σημαντική αύξηση. Ληστείες, διαρρήξεις, συμμετοχή σε συμμορίες, βία στα γήπεδα φαίνεται πως πλέον υπερκαλύπτουν τις «αθώες» παραβιάσεις του ΚΟΚ που κάποτε διατηρούσαν τα ηνία στην παραβατικότητα των ανηλίκων.
Όσο αφορά τα αίτια, είναι πολλά και σίγουρα διαφέρουν από περίοδο σε περίοδο. Με αφορμή τη πρόσφατη δολοφονία 14χρονου από 14χρονο στη Θεσσαλονίκη, ο γνωστός εγκληματολόγος Άγγελος Τσιγκρής είχε δηλώσει:
«Η εγκληματολογική έρευνα είναι πάγια και σταθερή στα αποτελέσματά της τα τελευταία 100 χρόνια και δείχνει συγκεκριμένα ευρήματα αναφορικά με την τέλεση εγκληματικών πράξεων από ανηλίκους και μιλά για συγκεκριμένες προϋποθέσεις που πρέπει να συμπέσουν στον συγκεκριμένο ανήλικο. Ο συνδυασμός φτώχειας, παθολογικού οικογενειακού περιβάλλοντος και έλλειψη ελέγχου των γονιών προς τα παιδιά, είναι μερικές από αυτές».
Εγκλήματα με δράστες ανηλίκους στην Ελλάδα
Σύμφωνα με την Ελληνική Αστυνομία οι δολοφονίες με δράστες ανηλίκους στην Ελλάδα την τελευταία 20ετια δεν ξεπερνούν στις 15. Οι περισσότερες από αυτές είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: τα παιδιά που έβαψαν τα χέρια τους με αίμα βίωναν την απογοήτευση, την πίεση ή την απόρριψη μέσα στον οικογενειακό τους κύκλο.
Τον Δεκέμβριο του 1971 την ελληνική κοινή γνώμη είχε αναστατώσει η δολοφονία στη Λάρισα ενός εννιάχρονου λαχειοπώλη από έναν 13χρονο με στόχο τα λίγα χρήματα που είχε το θύμα. Ο 9χρονος και ο 13χρονος είχαν γίνει φίλοι και ο μικρός λαχειοπώλης είχε ζητήσει από τον μετέπειτα δολοφόνο του να τον συνοδεύσει σπίτι του, διότι «φοβόταν το σκοτάδι». Ο 13χρονος είχε παραπονεθεί για τη συμπεριφορά των γονιών του «που του ζητούσαν να βόσκει τα κοπάδια και του έπαιρναν τα λίγα χρήματα που είχε».
Τον Ιανουάριο του 1995 ένας 16χρονος δολοφόνησε στα Πατήσια δύο ηλικιωμένες γυναίκες μέσα στο σπίτι του. Ήταν οι ιδιοκτήτριες του διαμερίσματος το οποίο ενοικίαζε η οικογένεια του 16χρονου. Στην κατάθεσή του υποστήριξε πως οι δύο ηλικιωμένες απειλούσαν την οικογένειά του ότι θα τους έβγαζαν έξω από το σπίτι, διότι δεν ήταν συνεπείς στις οικονομικές τους υποχρεώσεις.
Μερικούς μήνες αργότερα και συγκεκριμένα τον Μάρτιο του 1995 ένας 15χρονος στη Βατάνη Κατερίνης σκότωσε τους γονείς του, στη συνέχεια προσπάθησε να τους κάψει, και μετά πήγε για ύπνο. Ο δράστης στην ομολογία του υποστήριξε πως «με καταπίεζαν και γι΄ αυτό λογομάχησα και τους σκότωσα».
Και πάλι την ίδια χρόνια, τον Αύγουστο του 1995, δύο 15χρονοι καταδικάστηκαν για τη στυγνή δολοφονία ενός 79χρονου ρακοσυλλέκτη στην Κομοτηνή. Στην κατάθεσή τους υποστήριξαν πως το θύμα τούς είχε κάνει ανήθικες προτάσεις. Στη συνέχεια αποδείχτηκε πως οι δύο ανήλικοι είχαν μπει στην καλύβα του 79χρονου για να τον κλέψουν. Εκείνος τους αντιλήφθηκε και αυτοί τον σκότωσαν χτυπώντας τον αλλεπάλληλες φορές με ξύλινο δοκάρι και σφυρί στο κεφάλι.
Μια κλοπή δικύκλου και η υπόνοια πως ο «κολλητός» του τον «κάρφωσε» στην Αστυνομία όπλισε τον Οκτώβριο του 1995 το χέρι ενός 15χρονου που έσφαξε με μαχαίρι τον 17χρονο φίλο του. Στη συνέχεια πέταξε το πτώμα σε σκουπιδότοπο.
Για 4.000 δραχμές, όσο κόστιζε η διαδρομή από τα Τρίκαλα στην Καρδίτσα, ένας 18χρονος και ένας 15χρονος, τον Οκτώβριο του 1999 δολοφόνησαν τον οδηγό ταξί που τους μετέφερε. Στην Αστυνομία ομολόγησαν πως τον σκότωσαν «γιατί δεν είχαν να τον πληρώσουν».
Το πρότυπό του ήταν ο Κώστας Πάσσαρης. Έτσι τουλάχιστον υποστήριξε στους αστυνομικούς που άκουγαν εμβρόντητοι τον 16χρονο μαθητή Λυκείου να ομολογεί, τον Ιανουάριο του 2002, τη δολοφονία 68χρονου συγχωριανού του στην Παραλίμνη Πέλλας. «Μισώ τον κόσμο», είπε στην απολογία του και προσπάθησε να δικαιολογήσει την αποτρόπαια πράξη του αποδίδοντάς την στα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετώπιζε ύστερα από το διαζύγιο των γονιών του.
Τον Σεπτέμβριο του 2004 ένας ανήλικος 16 χρονών ομολόγησε ότι έπνιξε και βίασε μια 74χρονη στο χωριό Γέργερη Ηρακλείου. Ο νεαρός, που εργαζόταν ως αλουμινοκατασκευαστής, έμενε σε διπλανό χωριό και γνώριζε το θύμα διότι τη βοηθούσε μερικές φορές με τα ψώνια του σούπερ μάρκετ. Στην Αστυνομία υποστήριξε πως σκότωσε την 74χρονη διότι, όπως του είχε πει ένας φίλος του, «διέδιδε άσχημα πράγματα για εμένα».
Τρία ανήλικα αδέλφια, ηλικίας 7, 8 και 14 χρονών σκότωσαν, τον Δεκέμβριο του 2005, μια 79χρονη διότι «ψάχναμε λεφτά για να φάμε», όπως ομολόγησαν στην Αστυνομία. Η κατάθεσή τους κράτησε τρεις ώρες. Ομολόγησαν, όταν κουράστηκαν και θέλησαν να κοιμηθούν. Το έγκλημά τους ήταν καλά προσχεδιασμένο, καθώς οι ανήλικοι ήταν εφοδιασμένοι με σύρμα για να πνίξουν την ηλικιωμένη, ενώ φορούσαν και γάντια όταν έκλεψαν το σπίτι. Νωρίτερα είχαν κλέψει και άλλον ηλικιωμένο.
Για μόλις 6 ευρώ, τον Ιανουάριο του 2006, ένας 17χρονος μαζί με τον 27χρονο φίλο του ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου έναν 44χρονο συγχωριανό τους στην Καμαρούλα Αιτωλοακαρνανίας. «Λυπόμαστε για ό,τι έγινε. Θέλαμε απλά να πάρουμε τα χρήματά μας», είπαν στην απολογία τους.
Τον ίδιο μήνα, του ίδιου χρόνου, τον Ιανουάριο του 2006, βλέπει το φως της δημοσιότητας μια από τις συγκλονιστικότερες υποθέσεις εγκληματικότητας ανηλίκων. Αποκαλύπτεται η υπόθεση του μικρού Άλεξ από τη Βέροια. Το πτώμα του μικρού Αλεξ δεν βρέθηκε ποτέ. Το δικαστήριο όμως καταδίκασε 5 ανηλίκους ως δράστες μιας δολοφονίας με πολλά ακόμη και σήμερα αναπάντητα ερωτήματα. Μέχρι στιγμής κανείς, εκτός από τους δράστες, δεν ξέρει τι πραγματικά έγινε εκείνο το βράδυ στην πλατεία του δημαρχείου της Βέροιας. Ούτε ποιος βοήθησε να εξαφανισθεί το πτώμα του Αλεξ.
Τον Ιούνιο του 2010 δυο ανήλικα κορίτσια στις Σέρρες δολοφόνησαν άγρια έναν 80χρονο για να του αρπάξουν… 10 ευρώ! Στην κατάθεσή τους, τα δύο ανήλικα κορίτσια, 15 και 16 ετών αντίστοιχα υποστήριξαν πως αντέδρασαν έτσι διότι δέχθηκαν ανήθικες προτάσεις από τον ηλικιωμένο. Σύμφωνα με τον αστυνομικό διευθυντή Σερρών, εισέβαλαν στο σπίτι του 80χρονου και χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους προσπάθησαν να του αποσπάσουν χρήματα. Όταν διαπίστωσαν όμως ότι δεν επρόκειτο να καταφέρουν τον στόχο τους, τον σκότωσαν με 15 μαχαιριές. Η 15χρονη τον κρατούσε και η 16χρονη τον μαχαίρωνε.
Τρία χρόνια αργότερα η ελληνική κοινωνία βιώνει ένα μεγάλο σοκ. Τον Αύγουστο του 2013, ένας 13χρονος πέταξε δύο ανίψια του, ηλικίας 4 και 7 ετών, σε αρδευτικό κανάλι στην περιοχή Στρέφι Ηλείας! Όπως είπε στους αστυνομικούς, «ζήλευε που ο πατέρας του και παππούς των παιδιών τα συμπαθούσε περισσότερο απ’ ό,τι τον ίδιο». Τα δύο αδέλφια ανασύρθηκαν νεκρά λίγες ώρες αργότερα.
Ένα έγκλημα που μοιάζει σε πολλά σημεία του με αυτό που έγινε πριν από μερικές ημέρες στη Θεσσαλονίκη, σημειώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 στο προαύλιο σχολείου στην Κάτω Αχαΐα. Εκεί ένας 15χρονος πυροβόλησε πολλές φορές με την κυνηγετική καραμπίνα του πατέρα του και σκότωσε έναν 17χρονο φίλο του. Σύμφωνα με τα όσα είχαν δει το φως της δημοσιότητας , ο 15χρονος είχε πρόβλημα στην ομιλία του με αποτέλεσμα να δέχεται τα πειράγματα του 17χρονου και της παρέας του. Επιπλέον ο 15χρονος φέρεται να παρενοχλούσε την αδελφή του 17χρονου, ο ίδιος να είχε ενοχληθεί και να είχε ξυλοκοπήσει τον μετέπειτα δολοφόνο του.
Τι δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία
Έρευνα του Εργαστηρίου Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών του Πανεπιστημίου της Αθήνας καταδεικνύει πως ένας στους δέκα μαθητές είναι μέλος παρέας που εμφανίζει παραβατική συμπεριφορά, ενώ σύμφωνα με την Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων της ΕΛ.ΑΣ., το 2008 συνελήφθησαν μόνο στην Αττική 2.700 ανήλικοι, εκ των οποίων το 40% αφορούσε στην ομαδική παραβατικότητα.
Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία της διετίας 2011- 2012 (είναι τα πιο πρόσφατα και δημοσιεύθηκαν στον Τύπο πριν από περίπου τρία χρόνια) από τους 2.420 ανηλίκους που απασχόλησαν το Μονομελές Δικαστήριο Αθηνών εκείνη την περίοδο οι περισσότεροι (2.181) ήταν αγόρια.
Οι περισσότερες αφορούσαν κλοπές (818 άτομα, παρόντες και απόντες από δικαστήριο), ναρκωτικά προς ιδία χρήση (284), απόπειρα κλοπής ή συνέργεια (231), διακεκριμένη φθορά ξένης ιδιοκτησίας (121), επικίνδυνη σωματική βλάβη (115), διακεκριμένη κλοπή (89), απλή σωματική βλάβη (85), παραβάσεις του ΚΟΚ (60) κ.ά.
Για τα σοβαρά αδικήματα κακουργηματικού χαρακτήρα 253 ανήλικοι παραπέμφθηκαν στο Τριμελές Δικαστήριο Ανηλίκων (70 Ελληνες, 41 Ρομά ελληνικής καταγωγής, 9 παλιννοστούντες, οι λοιποί αλλοδαποί). Οι 241 ήταν αγόρια. Πέντε άτομα ήταν ηλικίας 8 – 13 ετών, 40 άτομα 13 – 15 ετών και 208 άτομα 15 – 18 ετών. Για ληστεία δικάστηκαν 215 ανήλικοι, 114 άτομα για κατοχή και διακίνηση ναρκωτικών, 11 για βιασμό, απόπειρα ή συνέργεια σε βιασμό, 7 για αρπαγή, 6 για απόπειρα ανθρωποκτονίας, 2 για ανθρωποκτονία από πρόθεση.
newsbeast.gr
