Σε αύξηση των χρηματοδοτήσεων και χαλάρωση των πιστοδοτικών κριτηρίων για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων που πλήττονται από την κρίση, προσανατολίζονται οι τράπεζες σε μια προσπάθεια να στηρίξουν την πραγματική οικονομία από τις επιπτώσεις που προκαλεί ο κορωνοϊός. Αυτό είναι το μήνυμα που δόθηκε χθες μετά τις διαδοχικές συναντήσεις που είχαν οι επικεφαλής των ελληνικών τραπεζών με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα και τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, κατά τις οποίες επιδιώχθηκε να ποσοτικοποιηθούν τα μέτρα που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η εξειδίκευσή τους σε επίπεδο εμπορικών τραπεζών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις από τη χαλάρωση των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO) που ανακοίνωσε η ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούσαν να διοχετεύσουν στην οικονομία πρόσθετη ρευστότητα 3,5 δισ. ευρώ περίπου, ενώ επιπλέον ρευστότητα μπορεί να απελευθερωθεί από τη χαλάρωση των κεφαλαιακών κανόνων και την απελευθέρωση μέρους από το κεφαλαιακό μαξιλάρι (buffer).
Αβεβαιότητα υπάρχει για το κατά πόσον θα υπάρξουν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα οριζόντια μέτρα αναστολής πληρωμών σε κρίσιμους κλάδους της οικονομίας, όπως π.χ. του τουρισμού ή της εστίασης. Πρόκειται για μέτρο που εφόσον κριθεί, θα ληφθεί σε κεντρικό επίπεδο, μέχρι στιγμής όμως δεν έχουν υπάρξει σχετικές αποφάσεις. Να σημειωθεί ότι η εικόνα που μεταφέρεται από τις τράπεζες είναι ότι προς το παρόν δεν έχουν υπάρξει φαινόμενα αθέτησης υποχρεώσεων. Μέχρι στιγμής οι δανειακές υποχρεώσεις αποπληρώνονται κανονικά ακόμα και από τις μικρές επιχειρήσεις που λειτουργούν στα νησιά και οι οποίες είναι άμεσα συνδεδεμένες με τον τουρισμό, αλλά όπως εξηγούν αρμόδια τραπεζικά στελέχη, είναι ακόμα νωρίς για να υπάρξει έστω και μια πρώτη ασφαλής αποτίμηση των επιπτώσεων του κορωνοϊού.
Η χαλάρωση της πιστοδοτικής πολιτικής των τραπεζών θα συνδυαστεί με μέτρα σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών, όπως π.χ. η παροχή κρατικών εγγυήσεων, μέτρο που θα πρέπει προηγουμένως να συμφωνηθεί σε επίπεδο Eurogroup την προσεχή εβδομάδα. Οι βασικές κατευθύνσεις δόθηκαν στη σύσκεψη χθες που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών, κατά την οποία συμφωνήθηκε «να παρασχεθεί έγκαιρα ρευστότητα σε επιχειρήσεις που έχουν υποστεί σοβαρό πλήγμα στην οικονομική δραστηριότητά τους, έτσι ώστε να διατηρηθούν οι υφιστάμενες θέσεις εργασίας». Οπως ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας «τα συναρμόδια υπουργεία είναι σε συνεννόηση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για τη χρήση επιπλέον μέσων τόνωσης της ρευστότητας αυτών των επιχειρήσεων μέσω των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων για κεφάλαιο κίνησης, την ευελιξία στους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, τα χρηματοδοτικά εργαλεία κ.ά.».
Ο υπουργός Οικονομικών κάλεσε το τραπεζικό σύστημα να συμβάλει ώστε να υπάρξουν οι ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις στον υφιστάμενο τραπεζικό δανεισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων και να υποστηριχθεί η υγιής επιχειρηματικότητα, ανεξαρτήτως μεγέθους επιχείρησης.
Πώς θα λειτουργήσουν τα τραπεζικά καταστήματα
Σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που έχουν δοθεί, τα τραπεζικά καταστήματα θα παραμείνουν ανοικτά, αλλά ήδη δίδονται συστάσεις προς τους πολίτες να χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και το e-banking για τη διεκπεραίωση των υποχρεώσεών τους σε τράπεζες, εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία. Η κεντρική κατεύθυνση είναι ότι «οι συναλλακτικές συνήθειες πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα» και, σύμφωνα με στοιχεία από τράπεζες, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές έχουν αυξηθεί σε ποσοστό 30% τις τελευταίες ημέρες.
Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με την καταβολή των συντάξεων στο τέλος του μήνα. Ηδη οι τράπεζες εκπονούν σενάρια ελεγχόμενης εισόδου στα τραπεζικά καταστήματα –κάτι ανάλογο είχε εφαρμοστεί επί capital controls– σχέδιο που θα εξεταστεί από την προσεχή εβδομάδα και ανάλογα με την εξέλιξη της ασθένειας.
Στόχος είναι, ακόμη και στην απευκταία περίπτωση που απαιτηθεί οι τράπεζες να παραμείνουν κλειστές, όλες οι βασικές τραπεζικές εργασίες και η παρακολούθηση της δουλειάς να μπορούν να γίνονται από το σπίτι, διατηρώντας παράλληλα όλα τα νευραλγικά τμήματα της τράπεζας –όπως το treasury και το IT– σε πλήρη λειτουργία.
