Ο Ιούδας, είναι το πιο αμφιλεγόμενο πρόσωπο της Καινής Διαθήκης. Τι γνωρίζουμε για τη ζωή του πριν γίνει μαθητής του Ιησού; Γιατί πρόδωσε τον Χριστό; Τί εξυπηρετούσε το «φιλί του Ιούδα»;
Στην Καινή Διαθήκη δεν υπάρχουν πραγματικά τόσες πληροφορίες όσες θα ήθελαν οι άνθρωποι να γνωρίζουν για την καταγωγή του και την οικογένειά του. Όπως, δεν υπάρχει και εξήγηση για το πώς ο Ιούδας επελέγη ως μαθητής από τον Ιησού.
Ο Ιούδας, ως πονηρός, κρεμάσθηκε, για να προλάβει να κατέβει στον Άδη, πριν κατέλθει ο Κύριος, και να ελευθερωθεί κι αυτός μαζί με τους προπάτορες
Το μόνο που μπορούμε να αλιεύσουμε είναι σημεία από διαλόγους μέσα στην Καινή διαθήκη και πράξεις που μπορούν να ερμηνευτούν. Στο κατά Ιωάννην υπάρχει ένας διάλογος μεταξύ του Ιησού και του Ιούδα που δίνει ένα μικρό δείγμα του χαρακτήρα του: Την ώρα που η Μαρία, η αδελφή του Λαζάρου έπλενε με το πιο ακριβό μύρο τα πόδια του Χριστού, ο Ιούδας αναρωτήθηκε αν ήξεραν ότι αν πουλούσαν το μύρο θα κέρδιζαν τουλάχιστον 300 δηνάρια, τα οποία θα μπορούσαν να τα μοιράσουν στους φτωχούς. Η απάντηση του Ιησού ήταν άμεση: για τους φτωχούς θα έχουν τη δυνατότητα να φροντίζουν για πάντα, για τον ίδιο όμως όχι.
Οι θεωρίες σχετικά με την προδοσία
Ο Ιωάννης που έχει κρίνει ως σκληρό τον Ιούδα κατέληξε ότι η πράξη της προδοσίας από τον Ιούδα έγινε γιατί ο διάβολος του έβαλε την ιδέα. Ακριβώς το ίδιο που ισχυρίζεται και ο Λουκάς. Από την άλλη ο Ματθαίος και ο Μάρκος γράφουν πως ο Ιούδας πρόδωσε τον Ιησού αποκλειστικά και μόνο για τα 30 αργύρια.
Μία άλλη εκδοχή, που μοιάζει πιο λογική υποστηρίζει πως ο Ιούδας περίμενε από τον Ιησού να ελευθερώσει τους Εβραίους από τη ρωμαϊκή κατοχή και μόλις συνειδητοποίησε ότι δεν είχε κάτι τέτοιο στο μυαλό του απογοητεύτηκε και τον πρόδωσε. Υπάρχουν μελετητές που υποστηρίζουν πως ο Ιούδας προσπάθησε να αναγκάσει τον Ιησού να επιδείξει τις δυνάμεις του, υπάρχει ακόμα η θεωρία πως ο Ιούδας ήταν μέρος ενός ευρύτερου θεϊκού σχεδίου. Τίποτα, όμως, δεν αποδεικνύεται και όλα παραμένουν θεωρίες.Τα ξεκάθαρα κίνητρα που αναφέρονται από τους Ευαγγελιστές είναι η φιλαργυρία και η επίδραση του σατανά.
Το φιλί του Ιούδα
Αυτό το φιλί που δόθηκε -φαινομενικά- για τα 30 αργύρια στοίχισε στον Ιούδα την αιώνια τιμωρία στην κόλαση και επηρέασε όσο κανένα άλλο γεγονός τη χριστιανική και την παγκόσμια ιστορία.
Ποιους σκοπούς εξυπηρετούσε, όμως, αυτό το φιλί;
Το σκηνικό: Ο Ιησούς προσευχόταν στον κήπο της Γεσθημανή μετά τον Μυστικό Δείπνο, ενώ τον συνόδευαν ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης που έμειναν πολύ μακριά του. Ξαφνικά ακούστηκε μια μεγάλη φασαρία και εμφανίστηκε ο Ιούδας ακολουθούμενος από όχλο. Ρωμαίοι στρατιώτες και άνθρωποι των αρχιερέων κρατώντας φανούς, ξίφη και ξύλα ήταν ανάμεσα στον όχλο. Ο Ιούδας πλησίασε τον Ιησού και του απηύθυνε τον χαιρετισμό «Χαίρε Ραββί» και έπειτα τον φίλησε. Μόλις τον είχε προδώσει.
Η σύλληψη: «Με φίλημα ήρθες να προδώσεις τον Υιό του Ανθρώπου;», ήταν η ερώτηση που έλαβε ο Ιούδας μετά την πράξη του σύμφωνα με τον Λουκά, ενώ την ίδια στιγμή οι στρατιώτες συλλάμβαναν τον Ιησού και του έδεναν τα χέρια. Ο Πέτρος αντέδρασε κόβοντας το αυτί ενός από τους δούλους του αρχιερέα που συνόδευε τους στρατιώτες. Ο Ιησούς τον επέπληξε, λέγοντάς του «μάχαιραν έδωκας, μάχαιραν θα λάβεις». Ο Ιησούς αναρωτήθηκε δυνατά, απευθυνόμενος στους ανθρώπους που τον συνέλαβαν: «Γιατί ήρθατε με μαχαίρια και ξύλα να με συλλάβετε; Κάθε μέρα καθόμουν κοντά σας και δίδασκα στο ιερό. Γιατί δε με πιάσατε τότε;».
Οι απορίες
Τα τρία βασικότερα ερωτήματα που έχουν τεθεί μέσα στους αιώνες για την πράξη του Ιούδα είναι τα εξής:
1- Γιατί οι Ρωμαίοι χρειάζονταν τον Ιούδα να τους υποδείξει τον Ιησού,αφού ήταν ένα γνωστό πρόσωπο λόγω των διδιασκαλιών του;
Οι απαντήσεις που έχουν αποπειραθεί να δώσουν εξήγηση κατά καιρούς, συγκλίνουν στο ότι προφανώς οι Ρωμαίοι στρατιώτες μπορεί να μην τον αναγνώριζαν μέσα στη νύχτα, αφού δεν του έδιναν ποτέ ιδιαίτερη σημασία. Επίσης, ο Ιούδας ήταν εκείνος που γνώριζε τα μέρη που σύχναζε ο Ιησούς και όλα έπρεπε να γίνουν γρήγορα και ήσυχα, ώστε να μη δημιουργηθούν έντονες αντιδράσεις.
2- Γιατί ο Ιησούς συμπεριέλαβε τον Ιούδα στους μαθητές του, αφού γνώριζε πως θα τον προδώσει;
Οι απαντήσεις ποικίλουν, αλλά οι περισσότερες επικεντρώνονται στο θέμα της «ελεύθερης βούλησης», η οποία είναι και θεμέλιο της χριστιανικής πίστης. Δηλαδή, ο Ιούδας αφέθηκε ελεύθερος να κάνει την επιλογή του. Ο Ιησούς δεν ήθελε να τον επηρεάσει ούτε να τον απαλλάξει.Μάλιστα είχε πει, σύμφωνα με τον Ιωάννη: «Εγώ ξέρω ποιους διάλεξα για μαθητές μου». Μήπως, τελικά, ο Ιούδας αποτέλεσε -άθελά του- μέρος ενός θεϊκού σχεδίου;
3- Γιατί ο Πέτρος δεν επιτέθηκε στον Ιούδα,αλλά στον δούλο;
Ένα από τα ερωτήματα που κανένας δεν κατάφερε πραγματικά να απαντήσει. Όσοι προσπάθησαν μάλλον άγγιξαν την…αστυνομική μεριά του μυστηρίου και κατέληξαν στο ότι ο Πέτρος προφανώς φοβήθηκε να επιτεθεί στον Ιούδα που βρισκόταν ανάμεσα στους στρατιώτες ή δεν αντιλήφθηκε τον ρόλο του Ιούδα, αφού βρισκόταν μακριά μαζί με τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη. Η αντίδραση του Πέτρου είναι μια ένδειξη πως ο Ιούδας δεν είχε δώσει μέχρι τότε δείγματα κακού χαρακτήρα, γι’ αυτό και κανείς από τους μαθητές δεν είχε υποψιαστεί πως ήθελε να προδώσει τον Δάσκαλο.
