Δραστικές αλλαγές στον τομέα της κατάρτισης, με αιχμή τη συνεχή αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων, σχεδιάζει η διοίκηση του ΟΑΕΔ, παράλληλα με τις παθητικές πολιτικές που ήδη εφαρμόζει αλλά και τη δέσμη νέων και παλαιών – επανασχεδιασμένων προγραμμάτων που αναμένεται να ενεργοποιηθούν έως το τέλος του έτους. Η ριζική αναμόρφωση του συστήματος κατάρτισης στην Ελλάδα αποτελεί μία από τις προτεραιότητες αναπτυξιακής πολιτικής που περιλαμβάνονται στην ενδιάμεση έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη, που τέθηκε τη Δευτέρα σε δημόσιο διαβούλευση, με στόχο τη δημιουργία δέσμης πολιτικών για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, τη συστηματική αύξηση των εξαγωγών, τη στενότερη διασύνδεση της παραγωγής με την τεχνολογία και την καινοτομία αλλά και την ενίσχυση της απασχόλησης.
Μιλώντας στην «Κ», ο διοικητής του ΟΑΕΔ Σπύρος Πρωτοψάλτης, με σημαντική εμπειρία στον τομέα της κατάρτισης στις ΗΠΑ και ειδικότερα στο επιτελείο του τέως προέδρου Μπ. Ομπάμα, καθώς διετέλεσε σύμβουλος αλλά και αναπληρωτής γενικός γραμματέας για θέματα σύζευξης προσφοράς αγοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας, επισημαίνει ότι χρειάζεται μεγάλη τόλμη για σημαντικές αλλαγές στον τομέα της κατάρτισης στη χώρα μας. «Εχουν ξοδευτεί εκατοντάδες εκατομμύρια στον χώρο της κατάρτισης σε αυτή τη χώρα και πραγματικά δεν νομίζω ότι μπορεί κάποιος να πει με σιγουριά ότι δημιουργήθηκε προστιθέμενη αξία και ότι υπήρχε αποτέλεσμα», δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ. Πρωτοψάλτης και αναλύει τους άξονες στους οποίους θα κινηθεί ο ΟΑΕΔ το επόμενο διάστημα.
1. Διασύνδεση των αναγκών της αγοράς εργασίας με τις ειδικότητες και τις δεξιότητες που προσφέρει το εργατικό δυναμικό. Η αναντιστοιχία που παρατηρείται, ακόμη και σε περιόδους με δραματικά υψηλά ποσοστά ανεργίας, μεταξύ των ειδικοτήτων που ζητεί η αγορά εργασίας και των δεξιοτήτων που προσφέρει το εργατικό δυναμικό πρέπει να κλείσει. Με δύο τρόπους. Κοιτώντας μπροστά με τους νέους, να γίνουν αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη διασύνδεση. Αλλά και εντός της αγοράς εργασίας. Με την κατάρτιση των ανέργων και την επανακατάρτιση των ήδη εργαζομένων. Ηδη έχουν ξεκινήσει συζητήσεις με τους κοινωνικούς εταίρους για την αναμόρφωση του ΛΑΕΚ, μέσω του οποίου πραγματοποιούνται προγράμματα εκπαίδευσης εργαζομένων.
2. Ενίσχυση του μηχανισμού παρακολούθησης και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων στον τομέα της κατάρτισης αλλά και όλων των δράσεων του οργανισμού. Στόχος είναι να μετρηθεί η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων κατάρτισης, εντός της αγοράς εργασίας. «Η πιστοποίηση, εάν δεν είναι διασυνδεδεμένη με αξιολόγηση, από μόνη της δεν αρκεί», επισημαίνει ο διοικητής και συμπληρώνει πως απαιτείται μια δυναμική διαδικασία αφενός στην έναρξη, με αιχμή την πιστοποίηση ότι οι πάροχοι πληρούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια λειτουργίας, αλλά και στη συνέχεια. Βάσει του σχεδιασμού, θα υπάρχει μια δυναμική διαδικασία με συνεχή αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας. Ητοι, εάν ο καταρτιζόμενος εντάχθηκε τελικά στην αγορά εργασίας, με τι μισθό, εάν παρέμεινε στη θέση, αν εξελίχθηκε ή έμεινε εκ νέου άνεργος.
3. Υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων κατάρτισης με παρόχους οι οποίοι θα εξασφαλίζουν ποιοτικά την παροχή αυτής της κατάρτισης. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου προγράμματος είναι, σύμφωνα με τον κ. Πρωτοψάλτη, αυτό που πραγματοποίησε ο ΟΑΕΔ σε συνεργασία με την Google. Μάλιστα, οι συμπράξεις δεν είναι αναγκαίο να γίνονται με μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς ο ίδιος ο οργανισμός διαθέτει κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης που μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες με βάση τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς. Κάτι τέτοιο έγινε για παράδειγμα με τους παραγωγούς κρόκου Κοζάνης που σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ υλοποίησαν πρόγραμμα κατάρτισης 150 εργαζομένων στη συγκομιδή και στην επεξεργασία του κρόκου.
4. Στενή συνεργασία με τα ΑΕΙ της χώρας. Σύντομα ο ΟΑΕΔ αναμένεται να ανακοινώσει συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέσω του οποίου άλλωστε υλοποιήθηκε πρόγραμμα επιμόρφωσης των εργασιακών συμβούλων του οργανισμού, ώστε και αυτοί να αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους.
5. Ενίσχυση του θεσμού της μαθητείας. Ο ΟΑΕΔ έχει 50 επαγγελματικές σχολές στις οποίες οι νέοι ηλικίας 16-23 ετών εκπαιδεύονται σε μια σειρά από ειδικότητες, ενώ παράλληλα τους παρέχεται αμειβόμενη – ασφαλισμένη πρακτική άσκηση για δύο χρόνια με πολύ υψηλά ποσοστά παραμονής στη θέση. Και στο θέμα αυτό ο οργανισμός θα προχωρήσει σε αξιολόγηση των ειδικοτήτων με βάση τη ζήτηση από τους μαθητές, αλλά και της προσφοράς εργασίας από τις επιχειρήσεις ή τις τοπικές κοινωνίες.
Στόχος οι 127.000 νέες θέσεις εργασίας
Εμφαση στις ενεργητικές πολιτικές, μέσω της υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου προγραμμάτων απασχόλησης, αναμένεται να δώσει η διοίκηση του Οργανισμού το αμέσως επόμενο διάστημα και έως το τέλος του «δύσκολου» λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού 2020. Οι δράσεις περιλαμβάνουν δύο σκέλη. Τον ανασχεδιασμό των υφιστάμενων προγραμμάτων με στόχο την αύξηση της απορροφητικότητάς τους και τη δημιουργία νέων, καινοτόμων προγραμμάτων, με στόχευση σε συγκεκριμένες ομάδες ανέργων και σε διασύνδεση με τις ανάγκες των επιχειρήσεων.
Στο πρώτο σκέλος, στο πλαίσιο του ανασχεδιασμού των υφιστάμενων προγραμμάτων, προκειμένου αυτά να γίνουν πιο ελκυστικά προς τους εργοδότες, η διοίκηση του ΟΑΕΔ προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές, όπως η αύξηση της επιδότησης, δηλαδή το ποσοστό του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους το οποίο καλύπτει ο Οργανισμός, η εξάλειψη δεσμεύσεων που υπήρχαν στο τέλος του προγράμματος, οι οποίες λειτουργούσαν ως αντικίνητρα για τους εργοδότες, η απλούστευση των προϋποθέσεων συμμετοχής, η διεύρυνση των δικαιούχων εργοδοτών και των ωφελούμενων άνεργων καθώς και η επιτάχυνση των διαδικασιών ένταξης και πρόσληψης. Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Πρωτοψάλτης, δύο προγράμματα τα οποία ήταν κακοσχεδιασμένα και δεν υπήρχε περίπτωση να «τρέξουν», έκλεισαν. Σε αυτά, συγκαταλέγεται και το πολυδιαφημισμένο από την προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πρόγραμμα μετατροπής των Δελτίων Παροχής Υπηρεσιών σε Συμβάσεις Εξαρτημένης Εργασίας, καθώς μέσα σε σχεδόν 3 χρόνια, είχε απορροφηθεί μόλις το 2,5% από τις συνολικά 2.000 θέσεις που αφορούσε.
Μάλιστα, βάσει των στοιχείων, ο ανασχεδιασμός παρουσιάζει ήδη σημαντικά αποτελέσματα, καθώς για παράδειγμα το πρόγραμμα που αφορά την πρόσληψη ανέργων ηλικίας άνω των 30 ετών, ενώ άνοιξε με βάσει τις νέες προδιαγραφές στις 15 Ιουλίου, έως τις 5-8-2020 είχαν υποβληθεί 5.027 (61%) αιτήσεις από τους εργοδότες για την κάλυψη 8.300 θέσεων εργασίας.
Στο δεύτερο σκέλος εντάσσονται τα νέα προγράμματα, που στοχεύουν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, και τα οποία θα ανοίξουν σταδιακά έως το τέλος του χρόνου.
Ετσι, με στόχο τη δημιουργία 127.000 νέων θέσεων εργασίας, η διοίκηση του ΟΑΕΔ ενεργοποιεί έως το τέλος του έτους 11 νέα προγράμματα μαζί με τα 7 παλαιά, στα οποία πραγματοποίησε ολικό λίφτινγκ προκειμένου να τα καταστήσει πιο ελκυστικά για τους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα. Πρόκειται για στοχευμένες δράσεις τόσο σε κεντρικές όσο και στις λιγότερο ανεπτυγμένες Περιφέρειες, προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας για τον γενικό πληθυσμό των νέων ανέργων αλλά και προγράμματα που απευθύνονται σε κλάδους που βρίσκονται στην αιχμή της νέας εποχής.
