Πυγμαίοι χιμπατζήδες, γνωστοί και ως μπονόμπο, καταγράφηκαν για πρώτη φορά να υιοθετούν μικρά που προέρχονται από άλλες ομάδες, ένα εύρημα που επιβεβαιώνει ότι η ανιδιοτελής αγάπη δεν είναι αποκλειστικά ανθρώπινο συναίσθημα.
Δύο σπάνια περιστατικά υιοθεσίας μικρού από άλλη ομάδα καταγράφηκαν στη ζούγκλα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό, αναφέρει διεθνής ομάδα ζωολόγων και ψυχολόγων στην επιθεώρηση Scientific Reports.
Οι ερευνητές πέρασαν χρόνια παρακολουθώντας τους μπονόμπο στην περιοχή του Ουάμπα, πριν αναγκαστούν να αποχωρήσουν λόγω της πανδημίας Covid.
Το πρώτο περιστατικό αφορά την Τσίο, ηλικίας 52 έως 57 ετών, η οποία είχε πιθανότατα περάσει την εμμηνόπαυση όταν υιοθέτησε τον τρίχρονο Ρούμπι, μέλος διαφορετικής ομάδας μπονόμο.
Στη δεύτερη περίπτωση, η 18χρονη Μαρί υιοθέτησε τη Φλόρα, περίπου 2,5 ετών, η οποία επίσης δεν ανήκε στην ομάδα.
Η Τσίο και η Μαρί είχαν προηγουμένως αποκτήσει δικά τους παιδιά, και δεν είχαν προηγούμενες επαφές με τα υιοθετημένα μικρά ή τις μητέρες τους, οι οποίες εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς και δεν αποκλείεται να είχαν πεθάνει.
Και οι δύο βιντεοσκοπήθηκαν να φροντίζουν τα υιοθετημένα τέκνα τους, να τους δίνουν τροφή και να τα θηλάζουν –έστω και για παρηγοριά, μιας και η Τσίο είναι απίθανο να παρήγαγε γάλα στην ηλικία της.
Τα περιστατικά αποκαλύπτουν ότι οι πλησιέστεροι συγγενείς του ανθρώπου νιώθουν μητρική έλξη για τα βρέφη και δείχνουν ανεκτικότητα σε άτομα που δεν ανήκουν στην ομάδα τους, λένε οι ερευνητές.
«Μεταξύ άγριων ζώων, τα θηλυκά που υιοθετούν ξένα μικρά συνήθως είναι συγγενείς των ορφανών» επισημαίνει η Μαρί Λόρι Πουαρέ, ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Ντέραμ στη Βρετανία.
«Σε άλλες περιπτώσεις, νεαρά θηλυκά υιοθετούν μικρά για να βελτιώσουν τις δικές τους μητρικές συμπεριφορές, κάτι που βελτιώνει την πιθανότητα επιβίωσης για τους βιολογικούς απογόνους τους» προσθέτει.
Με άλλα λόγια, η υιοθεσία στη φύση συχνά δεν έχει εντελώς ανιδιοτελή κίνητρα.
Τα δύο περιστατικά υιοθεσίας μεταξύ των μπονόμπων του Κογκό αποκαλύπτουν τώρα ότι υπάρχουν και εξαιρέσεις, όπως συμβαίνει και στις ανθρώπινες υιοθεσίες.
Οι περιπτώσεις της Τσία και της Μαρί «προκαλούν έκπληξη και θαυμασμό, και ίσως μας βοηθούν να εξηγήσουμε τις υιοθεσίες μεταξύ ανθρώπων, οι οποίες δεν εξηγούνται μόνο από τα οφέλη που λαμβάνουν οι θετές μητέρες» λέει ο Πουαρέ.
«Από τα παραδείγματα που βλέπουμε στους μπονόμπο μπορούμε να πούμε ότι η υιοθεσία στον άνθρωπο μπορεί να εξηγηθεί από το ανιδιοτελές ενδιαφέρον για τους άλλους καιτην επιθυμία για παροχή φροντίδας σε άλλους με τους οποίους δεν είχαμε προηγούμενη σχέση».
Τι απέγιναν όμως τα υιοθετημένα μικρά; Οι ερευνητές είναι περίεργοι να μάθουν όταν χαλαρώσουν οι περιορισμοί της πανδημίας και μπορέσουν να επιστρέψουν στο Κογκό.
