Την ανάληψη από κοινού δράσης, τουλάχιστον από τις χώρες που είναι μέλη της ζώνης του ευρώ, για την αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών που δημιουργεί η κρίση του κορωνοϊού, προτείνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας.
Σε άρθρο του στη γερμανική Handelsblatt σημειώνει ότι «οι προβληματισμοί για τον ηθικό κίνδυνο, αν και είναι σημαντικοί στην περίπτωση ασύμμετρων κλυδωνισμών που οφείλονται π.χ. σε λάθη οικονομικής πολιτικής, δεν θα πρέπει να καθορίσουν τις ενέργειές μας σήμερα».
Όπως εξηγεί, «συμμαχία σημαίνει κοινή δράση. Αυτή τη δράση μπορούμε να την ονομάσουμε προσωρινή αμοιβαιοποίηση της έκδοσης ομολόγων ή όπως αλλιώς θέλουμε. Δεν έχει σημασία πώς θα την ονομάσουμε, ούτε πρέπει να παγιδευθούμε σ’ αυτή τη ρητορική. Η από κοινού έκδοση χρεογράφων είναι μια κοινή δράση εναντίον του κοινού εχθρού και προς το σκοπό αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί όλη η δύναμη πυρός των τριών ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων: του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ)».
Σύμφωνα με τον κεντρικό τραπεζίτη, η από κοινού έκδοση ομολόγων δεν είναι κάτι καινοφανές (στο παρελθόν ο ΕΜΣ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άντλησαν με κοινές εκδόσεις 800 δισεκ. ευρώ) και μπορεί να πραγματοποιηθεί σταδιακά.
«Ο ΕΜΣ μπορεί να διαδραματίσει πολύ σοβαρό ρόλο, αλλά στη σημερινή συγκυρία της πανδημίας αυτό δεν θα πρέπει να γίνει σύμφωνα με τους κανόνες περί πιστωτικής γραμμής με ενισχυμένους όρους (Enhanced Conditions Credit Line, ECCL). Αυτοί οι κανόνες και οι όροι έχουν θεσπιστεί για άλλους σκοπούς (ασύμμετροι, ιδιοσυγκρασιακοί κυδωνισμοί) και δεν πρέπει να εφαρμοστούν στις σημερινές περιστάσεις. Πρέπει λοιπόν, προσωρινά, να τροποποιηθούν κατάλληλα, ώστε τα κράτη-μέλη να μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τους πόρους του ΕΜΣ» υποστηρίζει ο διοικητής της ΤτΕ.
Και προσθέτει πως πρέπει να διατεθεί τουλάχιστον 1 τρισ. ευρώ (περίπου το 10% του ΑΕΠ της ευρωζώνης) από τα προαναφερόμενα τρία ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, επιπλέον των δημοσιονομικών πόρων που διαθέτουν εξ ιδίων τα κράτη-μέλη, αξιοποιώντας την ευελιξία που παρέχεται από τη Συνθήκη εφόσον συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις.
«Χρειαζόμαστε όλη την ευελιξία και τη δύναμη πυρός που μπορούμε να έχουμε. Η κοινή νομισματική πολιτική και η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα για να περιοριστούν οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία, δεδομένου του μεγέθους και της φύσης του εξωτερικού, συμμετρικού κλυδωνισμού» υπογραμμίζει ο κ. Στουρνάρας.
Ενώ αναφερόμενος στο Ευρωσύστημα, σημειώνει ότι η ΕΚΤ έχει επιδείξει ευελιξία και πνεύμα αλληλεγγύης και ήδη υλοποιεί ένα πρόγραμμα αγοράς τίτλων συνολικού ύψους περίπου 1.000 δισεκ. ευρώ, ενώ παράλληλα διευρύνει το φάσμα των αποδεκτών εξασφαλίσεων, προκειμένου να ενισχύσει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής υπό τις παρούσες έκτακτες συνθήκες.
Bad bank για τα κόκκινα δάνεια
«Το εποπτικό σκέλος της, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός, επίσης ενήργησε γρήγορα και παρείχε στις εμπορικές τράπεζες την αναγκαία προσωρινή ευελιξία όσον αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια και τη ρευστότητα. Το ίδιο πνεύμα, ευελιξία και ρεαλισμό πρέπει να επιδείξουν και τα άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα» τονίζει ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης.
Όπως εξηγεί, παρότι οι εμπορικές τράπεζες διαθέτουν, κατά μέσο όρο, επαρκή κεφάλαια που μπορούν να τα αποδεσμεύσουν για να χορηγήσουν νέες πιστώσεις προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά και να εφαρμόσουν προσωρινή αναστολή των δόσεων δανείων σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EΑΤ), τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) είναι πολύ πιθανό να αυξηθούν σημαντικά.
«Από την προηγούμενη εμπειρία μας, τα ΜΕΔ είναι ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε την επόμενη μέρα. Γι’ αυτό και θα χρειαστούμε πλήρη, αν και προσωρινή, ευελιξία όσον αφορά τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων προς τον τραπεζικό τομέα, καθώς και τη χρήση εταιριών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (Asset Management Companies) σε ευρωπαϊκό ή/και εθνικό επίπεδο για την αποτελεσματική και ταχεία αντιμετώπιση του προβλήματος των ΜΕΔ» υποστηρίζει ο κ. Στουρνάρας.
Και καταλήγει σημειώνοντας πως «διαφορετικά, η ανάκαμψη των οικονομιών των κρατών-μελών θα καθυστερήσει. Στο πλαίσιο αυτό, η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης θα καταστεί ακόμη περισσότερο αναγκαία από ό,τι μέχρι σήμερα. Πρέπει να δράσουμε με ταχύτητα, ευελιξία και αποφασιστικότητα, ούτως ώστε οι οικονομίες της ζώνης του ευρώ να μπορέσουν να ανακάμψουν γρήγορα από αυτή την πρωτοφανή κρίση».
