Το νέο, φιλόδοξο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) παρουσίασε χθες η κυβέρνηση. Το σχέδιο προβλέπει έως το 2030 ακόμη μεγαλύτερη συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στην ενεργειακή παραγωγή της χώρας και περαιτέρω μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Για να συμβεί αυτό, όπως αναφέρεται στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, θα πρέπει να μειωθεί το ενεργειακό αποτύπωμα κτιρίων και οχημάτων. Επίσης, θα πρέπει να μεταβληθεί δραστικά η παραγωγή ενέργειας, αυξάνοντας την απόδοση και μειώνοντας τους ρύπους.
Απολιγνιτοποίηση
Το νέο σχέδιο, που παρουσιάσθηκε χθες στο υπουργικό συμβούλιο, αναθεωρεί εκείνο που είχε καταθέσει η προηγούμενη κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 2019. Περιλαμβάνει πιο φιλόδοξους στόχους, ενώ κεντρικός άξονάς του είναι η πρωθυπουργική δέσμευση για την απολιγνιτοποίηση της παραγωγής ενέργειας στη χώρα μας. Αυτό, όπως είπε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, θα γίνει με κοινωνική δικαιοσύνη για τις περιοχές που θα επηρεαστούν από το μέτρο.
Ειδικότερα, το νέο ΕΣΕΚ προβλέπει ότι έως το τέλος του 2030:
1. Το μερίδιο των ΑΠΕ θα ανέλθει σε περισσότερο από 35% της τελικής κατανάλωσης της ενέργειας (31% προβλεπόταν στο αρχικό σχέδιο). Ο εθνικός στόχος ξεπερνά ακόμη και τον κεντρικό ευρωπαϊκό, που ανέρχεται στο 32%.
2. Το μερίδιο των ΑΠΕ θα ξεπεράσει το 61% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (56% προβλεπόταν στο αρχικό σχέδιο).
3. Η τελική κατανάλωση ενέργειας θα ανέλθει σε περίπου 16,3 εκατ. τόνους ισοδύναμου πετρελαίου (16,3 Mtoe) έναντι 18,1 Mtoe που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο. Αν αυτό επιτευχθεί, η χώρα θα βελτιώσει την ενεργειακή απόδοση τουλάχιστον κατά 38%, έναντι 32,5% που είναι ο ευρωπαϊκός κεντρικός στόχος.
4. Το μερίδιο του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή θα περιέλθει στο 0% (16,5% αρχικά). Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση έχουν ήδη δεσμευθεί ότι ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί πριν από το 2030 και συγκεκριμένα το 2028.
5. Τα αέρια του θερμοκηπίου θα μειωθούν περισσότερο από 42% σε σχέση με τις εκπομπές του 1990 και πάνω από 55% σε σχέση με τις εκπομπές του 2005. Οι στόχοι αυτοί είναι υψηλότεροι από το αρχικό ΕΣΕΚ (μείωση 32% συγκριτικά με το 1990 και κατά 48% συγκριτικά με το 2005), αλλά ταυτίζονται με τους κεντρικούς στόχους της Ε.Ε.
Για να επιτευχθούν τα προαναφερόμενα, η χώρα θα πρέπει σχεδόν να διπλασιάσει στα επόμενα δέκα χρόνια την εγκατεστημένη ισχύ των ΑΠΕ. Από 10,2 GW σήμερα πρέπει να ανέλθει στα 19,1 GW. Ο διπλασιασμός αυτός θα προέλθει από τον υπερδιπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος των αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων. Από 6,6 GW σήμερα, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, η εγκατεστημένη ισχύς θα ξεπεράσει τα 14,7 GW στο τέλος της επόμενης δεκαετίας. Ποσοτικός στόχος τίθεται ακόμη και στα συστήματα διεσπαρμένης αυτοπαραγωγής ενέργειας, όπου η εγκατεστημένη ισχύς πρέπει να ξεπεράσει το 1 GW.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι στην επόμενη δεκαετία θα επενδυθούν περίπου 43,8 δισ. ευρώ προκειμένου να υλοποιηθεί το νέο ΕΣΕΚ. Από αυτά, τα περισσότερα θα επενδυθούν στην ενεργειακή απόδοση (11 δισ. ευρώ), στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ (9 δισ. ευρώ), σε υποδομές ηλεκτρικού συστήματος (5,5 δισ. ευρώ) κ.ά.
Για την υλοποίηση του νέου ΕΣΕΚ, σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος κ. Χατζηδάκη, η κυβέρνηση θα φέρει μέσα στο 2020 νέο θεσμικό πλαίσιο για την αδειοδότηση πάρκων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και νέο πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας (κυρίως μέσω της αντλησιοταμίευσης).
Επίσης, αναμένεται η δημιουργία του ταμείου ενεργειακής απόδοσης (πράσινο ταμείο) και σχεδίου ανακούφισης των περιοχών που θα πληγούν από το μέτρο της απολιγνιτοποίησης της παραγωγής ενέργειας (Δυτ. Μακεδονία, Μεγαλόπολη). Το σχέδιο αυτό η κυβέρνηση ονομάζει σχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης και θα παρουσιαστεί στα μέσα του επόμενου έτους.
Μηχανισμός ελέγχου
Τέλος, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη δημιουργία του μηχανισμού παρακολούθησης του ΕΣΕΚ, που θα επιτρέπει τον έλεγχο και κυρίως τη δημιουργία των διορθωτικών παρεμβάσεων που θα απαιτηθούν στην υλοποίηση των προαναφερόμενων στόχων έως το 2030.
Το σχέδιο θα παραμείνει σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 16 Δεκεμβρίου.
Κίνητρα για αγορά ηλεκτροκίνητων Ι.Χ.
Επιδοτήσεις στην τιμή αγοράς, ελεύθερη είσοδο στον δακτύλιο, μειωμένα διόδια, ακόμη και δωρεάν στάθμευση στους χώρους ελεγχόμενης στάθμευσης, είναι μερικά από τα κίνητρα που σχεδιάζει να δώσει η κυβέρνηση για την αγορά ηλεκτροκίνητων επιβατικών αυτοκινήτων. Επιπλέον, εξετάζονται το μειωμένο τέλος ταξινόμησης, τα μειωμένα ασφάλιστρα και οι εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Τα κίνητρα αυτά θα διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν παρέχονται σε ιδιωτικής χρήσης οχήματα, ταξί ή κρατικά οχήματα. Στόχος της κυβέρνησης, όπως αναφέρθηκε χθες στη συνέντευξη Τύπου, είναι μέχρι το 2030 πάνω από το 30% των νέων ταξινομήσεων επιβατικών οχημάτων να αφορά σε ηλεκτροκίνητα οχήματα. Το μερίδιο αυτό είναι 100 φορές μεγαλύτερο από το υφιστάμενο, αφού σήμερα μόλις το 0,3% των ταξινομήσεων αφορούν σε ηλεκτροκίνητα οχήματα. Επιδίωξη της κυβέρνησης το πενιχρό αυτό μερίδιο ν’ αυξηθεί σταδιακά σε 6,6% μέχρι το 2024 και ν’ απογειωθεί –όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά– μετά το 2027. Τη χρονιά εκείνη εκτιμάται ότι θα ταξινομηθούν 275.000 οχήματα, εκ των οποίων οι 82.000 με μηδενικές εκπομπές ρύπων.
Δίκτυα επαναφόρτισης
Για την τεράστια αυτή διεύρυνση της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας, η κυβέρνηση υπόσχεται ότι θα υποστηρίξει πρωτοβουλίες δημιουργίας δικτύων επαναφόρτισης των μπαταριών των οχημάτων.
Εξίσου σημαντικός πυλώνας στο νέο ΕΣΕΚ είναι η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Προς την κατεύθυνση αυτή, επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να υπάρξει συνδυασμός κανονιστικών παρεμβάσεων και χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε η τελική κατανάλωση ενέργειας το 2030 να περιοριστεί στα επίπεδα του 2017. Ετσι θα επιτευχθεί βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης της τάξεως του 38%. Για να επιτευχθεί αυτό σχεδιάζονται ειδικά μέτρα για τον κτιριακό τομέα, τόσο για τα δημόσια κτίρια όσο και για τα ιδιωτικά. Βασική επιδίωξη είναι μέχρι το 2030 η ανακαίνιση και αντικατάσταση του 12-15% του αποθέματος των κτιρίων κατοικίας με νέα, σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης. Για να επιτευχθεί αυτό, κάθε χρόνο στην επόμενη δεκαετία θα αναβαθμίζονται ενεργειακά κατά μέσον όρο 60.000 κτίρια.
