Στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων 17 ετών βρέθηκαν το 2018 οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα τόσο ως ποσοστό του ΑΕΠ όσο και σε απόλυτα νούμερα. Καθοριστική στην προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης ήταν η συμβολή του ιδιωτικού τομέα, καθώς οι σχετικές δαπάνες στις επιχειρήσεις έσπασαν το 2018 το φράγμα του 1 δισ. ευρώ.
Το γεγονός, μάλιστα, ότι στα χρόνια της κρίσης οι σχετικές δαπάνες αυξάνονταν διαρκώς, δείχνει αν μη τι άλλο ότι οι επιχειρήσεις αντελήφθησαν εγκαίρως ότι βασικό όχημα για τη βιωσιμότητά τους και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους είναι η επένδυση στην έρευνα και η ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιοποίησε, χθες, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), οι συνολικές δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν το 2018 στην Ελλάδα για έρευνα και ανάπτυξη σε όλους τους τομείς ανήλθαν σε 2,17 δισ. ευρώ, έναντι 2,03 δισ. ευρώ το 2017, καταγράφοντας αύξηση 6,7%. Ως ποσοστό του ΑΕΠ οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη διαμορφώθηκαν το 2018 σε 1,18% από 1,13% το 2017.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και τις εποχές των «παχιών αγελάδων» οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη ήταν πολύ λιγότερες, από 1,02 δισ. ευρώ το 2004 έως 1,6 δισ. ευρώ το 2008, ενώ από το 2009 είχε ξεκινήσει καθοδική πορεία.
Τη μεγαλύτερη συνεισφορά είχε ο επιχειρηματικός τομέας, στον οποίο πραγματοποιήθηκαν δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη ύψους 1,049 δισ. ευρώ περίπου (ή 0,57% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας αύξηση 5,6% σε σύγκριση με το 2017. Αυτή, μάλιστα, ήταν η πρώτη φορά που οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη στις επιχειρήσεις ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ με τα χρήματα να είναι υπερδιπλάσια σε σύγκριση με το 2011.
Αύξηση των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη καταγράφηκε και στους υπόλοιπους τομείς στους οποίους διενεργείται η πανελλήνια στατιστική έρευνα του ΕΚΤ. Στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πραγματοποιήθηκαν δαπάνες 618,58 εκατ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί σε 0,34% του ΑΕΠ), αυξημένες κατά 7,2% σε σχέση με το 2017.
Στον κρατικό τομέα πραγματοποιήθηκαν δαπάνες 484,95 εκατ. ευρώ (0,26% του ΑΕΠ), αυξημένες κατά 7,5% και στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων 21,64 εκατ. ευρώ (0,01% του ΑΕΠ, αύξηση 32% σε σύγκριση με το 2017).
Το μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2018, ήτοι 926,23 εκατ. ευρώ ή 42,6% του συνόλου, χρηματοδοτήθηκε από τις επιχειρήσεις. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού και συγκεκριμένα, 855,10 εκατ. ευρώ, επενδύθηκε σε έρευνα και ανάπτυξη που διενεργείται στις ίδιες τις επιχειρήσεις.
Το υπόλοιπο χρηματοδότησε δράσεις έρευνας και ανάπτυξης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (52,36 εκατ. ευρώ), στον κρατικό τομέα (16,12 εκατ. ευρώ) και σε ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (2,65 εκατ. ευρώ). Το κράτος αποτελεί τη δεύτερη πηγή χρηματοδότησης με 883,33 ευρώ (40,6% επί του συνόλου). Περιλαμβάνει τον τακτικό προϋπολογισμό, το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και το ΕΣΠΑ 2014-2020.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση αποτελεί την τρίτη κατά σειράν πηγή χρηματοδότησης έρευνας και ανάπτυξης στην Ελλάδα με 222,45 εκατ. ευρώ (ποσοστό 10,2% του συνόλου), σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το 2017.
